Με στόχο να βελτιωθεί η προστασία περισσότερων από 217 εκατομμυρίων εργαζομένων στην ΕΕ από τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα ένα νέο στρατηγικό πλαίσιο για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία 2014-2020, στο οποίο προσδιορίζονται οι βασικές προκλήσεις και οι στρατηγικοί στόχοι για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, παρουσιάζονται οι κύριες δράσεις και προσδιορίζονται τα μέσα για την αντιμετώπισή τους.
Σκοπός του νέου αυτού πλαισίου είναι να εξασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα εξακολουθήσει να διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στην προώθηση υψηλών προτύπων για τις συνθήκες εργασίας, τόσο εντός της Ευρώπης όσο και σε διεθνές επίπεδο, σύμφωνα με τη στρατηγική «Eυρώπη 2020».
Ο κ. László Andor, Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσηςαρμόδιος για τα θέματα απασχόλησης, κοινωνικών υποθέσεων και κοινωνικής ένταξης, δήλωσε: «Σήμερα ανανεώνουμε τη δέσμευση της Επιτροπής να μεριμνά για τη συνεχή αναβάθμιση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων στην ΕΕ. Οι εργαζόμενοι έχουν το δικαίωμα να εργάζονται χωρίς να αντιμετωπίζουν κινδύνους για την υγεία ή την ασφάλεια στον χώρο εργασίας. Ωστόσο, κάθε χρόνο πάνω από 3 εκατομμύρια εργαζόμενοι είναι θύματα σοβαρών εργατικών ατυχημάτων στην ΕΕ, ενώ 4 000 άτομα χάνουν τη ζωή τους σε ατυχήματα στον χώρο εργασίας. Τα εργατικά ατυχήματα και οι επαγγελματικές ασθένειες πλήττουν όλους τους τομείς και όλα τα επαγγέλματα, είτε πρόκειται για εργασία γραφείου, είτε για οδήγηση φορτηγών, για εργασία σε μεταλλεία ή σε εργοτάξια. Εκτός από την οδύνη που προκαλούν σε προσωπικό επίπεδο, ταυτόχρονα συνεπάγονται υψηλό κόστος για τις επιχειρήσεις και την κοινωνία στο σύνολό της. Το νέο αυτό στρατηγικό πλαίσιο έχει στόχο να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των θέσεων εργασίας και στην αύξηση της ικανοποίησης από την εργασία, με παράλληλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, ιδίως των μικρών επιχειρήσεων, και μείωση του κόστους για τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης».
Το στρατηγικό πλαίσιο προσδιορίζει τρεις μείζονες προκλήσεις για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία:
- βελτίωση της εφαρμογής των υφιστάμενων κανόνων για την υγεία και την ασφάλεια, ιδίως με την αναβάθμιση της ικανότητας των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων να εφαρμόζουν αποτελεσματικές και αποδοτικές στρατηγικές πρόληψης κινδύνου
- βελτίωση της πρόληψης των επαγγελματικών ασθενειών με την αντιμετώπιση των νέων και αναδυόμενων κινδύνων, χωρίς να παραβλέπονται οι υφιστάμενοι κίνδυνοι
- συνεκτίμηση της γήρανσης του εργατικού δυναμικού της ΕΕ.
Το στρατηγικό πλαίσιο προτείνει την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων με μια δέσμη δράσεων στο πλαίσιο επτά βασικών στρατηγικών στόχων:
- Περαιτέρω ενοποίηση των εθνικών στρατηγικών στον τομέα της υγείας και της ασφάλειας, για παράδειγμα μέσω του συντονισμού των πολιτικών και της αμοιβαίας μάθησης·
- Παροχή πρακτικής υποστήριξης στις μικρές και στις πολύ μικρές επιχειρήσεις, που θα τις βοηθήσει να αυξήσουν τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες ασφάλειας και υγιεινής. Οι επιχειρήσεις θα ωφεληθούν από την παροχή τεχνικής βοήθειας και πρακτικών εργαλείων, όπως είναι το διαδικτυακό διαδραστικό εργαλείο εκτίμησης κινδύνου (Online Interactive Risk Assessment- OiRA), μια διαδικτυακή πλατφόρμα για την παροχή εργαλείων εκτίμησης τομεακών κινδύνων·
- Βελτίωση της επιβολής από τα κράτη μέλη, για παράδειγμα με την αξιολόγηση των επιδόσεων των εθνικών επιθεωρήσεων εργασίας·
- Απλούστευση της ισχύουσας νομοθεσίας, όπου ενδείκνυται για την εξάλειψη περιττού διοικητικού φόρτου, ενώ παράλληλα θα διατηρείται το υψηλό επίπεδο προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων·
- Αντιμετώπιση της γήρανσης του ευρωπαϊκού εργατικού δυναμικού και βελτίωση της πρόληψης των επαγγελματικών ασθενειών για να αντιμετωπίζονται υφιστάμενοι και νέοι κίνδυνοι σε τομείς όπως τα νανοϋλικά, η πράσινη τεχνολογία και οι βιοτεχνολογίες·
- Βελτίωση της συλλογής στατιστικών στοιχείων για να υπάρχουν καλύτερα αποδεικτικά στοιχεία, και ανάπτυξη εργαλείων παρακολούθησης·
- Ενίσχυση του συντονισμού με διεθνείς οργανισμούς [όπως η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ), η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ)] και εταίρους με σκοπό τη συμβολή στη μείωση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το στρατηγικό πλαίσιο προσδιορίζει τα μέσα για την εφαρμογή των εν λόγω δράσεων: ο κοινωνικός διάλογος, η ευαισθητοποίηση, η επιβολή της ενωσιακής νομοθεσίας, οι συνέργειες με άλλους τομείς πολιτικής (π.χ. δημόσια υγεία, παιδεία) και τα ταμεία της ΕΕ, όπως το Eυρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (EΚΤ) και το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την απασχόληση και την κοινωνική καινοτομία (EaSI), είναι διαθέσιμα μέσα για την υποστήριξη της εφαρμογής των κανόνων για την υγεία και την ασφάλεια.
Το πλαίσιο θα επανεξεταστεί το 2016 προκειμένου να γίνει απολογισμός της εφαρμογής του και να ληφθούν υπόψη τα αποτελέσματα της εν εξελίξει πλήρους αξιολόγησης της νομοθεσίας της ΕΕ για την επαγγελματική υγεία και ασφάλεια, που θα είναι διαθέσιμα στα τέλη του 2015.
Ιστορικό
Στο πλαίσιο, ιδίως, της οικονομικής κρίσης, η επένδυση στο πνεύμα πρόληψης των κινδύνων και η προώθηση καλύτερων συνθηκών στο χώρο εργασίας αποφέρουν οικονομικά και κοινωνικά οφέλη, όπως μείωση των ατυχών περιστατικών κατά την εργασία, βελτιωμένη ευεξία για το προσωπικό και μεγαλύτερη ικανοποίηση από την εργασία. Η εφαρμογή παρόμοιων κανόνων σε ολόκληρη την ΕΕ δημιουργεί, επίσης, ίσους όρους ανταγωνισμού για όλες τις επιχειρήσεις στην ενιαία αγορά, αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα την ανάγκη αποφυγής του κοινωνικού ντάμπινγκ.
Το νέο στρατηγικό πλαίσιο βασίζεται στη Στρατηγική της ΕΕ για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία 2007-2012, η οποία ήταν επιτυχημένη, ιδίως λόγω της συμβολής της στη μείωση, κατά 27,9% στην ΕΕ, του αριθμού των εργατικών ατυχημάτων που συνεπάγονται απουσία μεγαλύτερη των τριών ημερών. Η στρατηγική αυτή προσέφερε ένα κοινό πλαίσιο συντονισμού και έναν κοινό προσανατολισμό. Σήμερα, 27 κράτη μέλη διαθέτουν εθνική στρατηγική για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία, προσαρμοσμένη στο εθνικό τους πλαίσιο και στους βασικούς τομείς προτεραιότητας. Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της στρατηγικής για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία κατά την περίοδο 2007-12 επιβεβαίωσαν την αξία ενός στρατηγικού πλαισίου της ΕΕ για πολιτική δράση στον τομέα της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία και τόνισαν την ανάγκη να επανεξεταστούν οι στόχοι, οι προτεραιότητες και οι μέθοδοι εργασίας προκειμένου το πλαίσιο πολιτικής της ΕΕ να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες μορφές εργασίας και στους νέους και αναδυόμενους κινδύνους.
Το πλαίσιο συνεκτιμά τις απόψεις που εξέφρασαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι εκπρόσωποι των οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών, καθώς και τα αποτελέσματα μιας δημόσιας διαβούλευσης του 2013, για να συγκεντρωθούν οι γνώσεις σχετικά με τις σημερινές και μελλοντικές προκλήσεις για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία και οι απόψεις που εκφράστηκαν στη Διάσκεψη για τις συνθήκες εργασίας στις 28 Απριλίου 2014, με την οποία ολοκληρώθηκε ο κύκλος των διαβουλεύσεων.