Σχεδόν ομόφωνα, με την θετική ψήφο 26 κρατών μελών από τα 28 της ΕΕ και δύο αποχές, πέρασε η πρόταση κανονισμού της Ελληνικής Προεδρίας, σχετικά με την απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών στην ΕΕ στο σημερινό Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, στο οποίο προέδρευσε ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, στο Λουξεμβούργο.
Στη πρωινή συνεδρίαση, έγινε δημόσια συζήτηση για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημέων Οργανισμών στην επικράτειά τους. Η αρχική πρόταση κατατέθηκε από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2010 σε συνέχεια σχετικού αιτήματος που διατύπωσαν 13 Κράτη Μέλη προς την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2009, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με την πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας που επεξεργάστηκε και διαπραγματεύτηκε η Ελληνική Προεδρία, προβλέπεται και δίδεται στα Κράτη Μέλη για πρώτη φορά, η δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην ΕΕ, δίνοντας επιτυχές τέλος σε μια διαπραγμάτευση που έχει ήδη κρατήσει πάνω από 4 χρόνια.
Η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε Κράτους Μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασφαλώς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιριών. Στη συνεδρίαση, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης, επανέλαβε την εθνική θέση ότι η Ελλάδα είναι αντίθετη και δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια ΓΤΟ στο έδαφός της, ενώ η Ελληνική Προεδρία πέτυχε απόφαση με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, ώστε πέρα από τις διακηρύξεις αρχών να θεσμοθετηθεί και αξιόπιστο νομικό «οπλοστάσιο» για να μπορούν στην πράξη τα Κράτη Μέλη να εμποδίζουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ στην επικράτειά τους.
Σχετικά με το θέμα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
"Η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στο έδαφός της, ακόμη κι αν απομείνει η μοναδική χώρα στον κόσμο που θα ισχύει μια τέτοια απόφαση.
Με τη σημερινή απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, για πρώτη φορά, θεσμοθετείται η δυνατότητα αυτή και θωρακίζεται νομικά η εθνική μας επιλογή να απαγορεύουμε την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών.
Ανεξάρτητα από τις κάθε φορά αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των άλλων κρατών της ΕΕ.
Θεωρώ πολύ σπουδαίο ότι σήμερα, μετά από πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας, 26 από τις 28 εκλεγμένες κυβερνήσεις της Ευρώπης, για λογαριασμό των 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών, αποφάσισαν να κατοχυρώσουν το δικαίωμα τους να απαγορεύουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ.
Αυτή είναι η αλήθεια όσο κι αν κάποιοι εργολάβοι περιβαλλοντικής ευαισθησίας προσπάθησαν να τη διαστρεβλώσουν.
Έχω ήδη ανακοινώσει την κατάθεση στη Βουλή ειδικής νομοθετικής ρύθμισης, για τη δημιουργία Εθνικής Επιτροπής κατά των Μεταλλαγμένων, με στόχο τη διαμόρφωση της μακροχρόνιας Εθνικής Στρατηγικής. Όλες οι δυνάμεις της κοινωνίας και της επιστήμης, ισχυροποιούμε το ενιαίο εθνικό μέτωπο".
Λίγο νωρίτερα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών, ευχαρίστησε ιδιαίτερα τα κράτη μέλη για την εποικοδομητική συμβολή τους στη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, καθώς και την προηγούμενη Δανική Προεδρία, στην πρόταση της οποίας βασίστηκε η σημερινή πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας. Επεσήμανε ότι, η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία αποσκοπεί να δοθεί για πρώτη φορά στα κράτη μέλη η δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ. Όπως υπογράμμισε, το σημερινό κείμενο αποτελεί τη σωστή ισορροπία μεταξύ των αρμοδιοτήτων της ΕΕ αφενός και των κρατών μελών αφετέρου, υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας και σύμφωνα με την πρόταση, τα κράτη μέλη, στηριζόμενα για πρώτη φορά σε ισχυρή νομική βάση, θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια ΓΤΟ ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή, λαμβάνοντας μέτρα σε εθνικό επίπεδο.
Επιπλέον, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος στο Συμβούλιο Υπουργών ανέφερε: «Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα ξεκινήσουμε με το νέο Ευρωκοινοβούλιο προκειμένου, με τη συμβολή των νέων Ευρωβουλευτών να έχουμε τελικό κείμενο συμφωνημένο από όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Το σύνολο των Υπουργών συνεχάρη θερμά την Ελληνική Προεδρία, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλη επιτυχία την επίτευξη συμφωνίας η οποία αποτελεί έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας και επεσήμαναν τη νομική ασφάλεια που παρέχει το νέο κείμενο.
Επισημαίνονται ειδικότερα κάποιες χαρακτηριστικές παρεμβάσεις:
Η πρώτη που έλαβε το λόγο για να τοποθετηθεί για το θέμα ήταν η Υπουργός Περιβάλλοντος της Γαλλίας, SegoleneRoyal, η οποία αφού συνεχάρη την Ελληνική Προεδρία για την επίτευξη συμφωνίας μετά από τέσσερα χρόνια, τόνισε ότι ήταν απολύτως αναγκαία αυτή η απόφαση, καθώς το νέο σύστημα εγγυάται την προστασία του περιβάλλοντος, αποτρέπει τον κίνδυνο για ημίμετρα και δίνει τη δυνατότητα στο κράτος μέλος να αποφασίζει για το τι θέλει να πράξει με βάση την αρχή της επικουρικότητας. Χαρακτήρισε δε αξιοθαύμαστη τη δουλειά της ελληνικής πλευράς, εξαιρετικό γεγονός τις βελτιώσεις που έφερε η ελληνική πλευρά, οι οποίες όπως υπογράμμισε προσφέρουν ισχυρή νομική ασφάλεια και διευκρινίζουν πλήρως τη διαδικασία.
Η Μεγ. Βρετανία αναρωτήθηκε «πόσοι θα περίμεναν ότι θα πηγαίναμε τόσο μακριά τόσο γρήγορα» και επεσήμανε τη νομική ασφάλεια που παρέχει το νέο κείμενο.
Ο Υπουργός της Αυστρίας, AndraeRupprechter, εξέφρασε τη μεγάλη ικανοποίηση της Αυστρίας για το νέο κείμενο, επεσήμανε και αυτός τη νομική ασφάλεια που παρέχει η Ελληνική πρόταση και την εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας που δίνει τη δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού των κρατών μελών και χαρακτήρισε την συμφωνία ως «μέγιστο επίτευγμα».
Η Ουγγαρία υπενθύμισε την μακροχρόνια προσήλωσή της στην ανάσχεση των ΓΤΟ, ευχαρίστησε την Προεδρία για τη σαφήνεια των διατάξεων και χαρακτήρισε τη συμφωνία ως ιστορική.
Η Υπουργός της Γερμανίας, BarbaraHendricks, τόνισε ότι για πρώτη φορά θεσπίζεται ένα απολύτως ξεκάθαρο πλαίσιο νομοθετικών διατάξεων σχετικά με τον τρόπο με τον οποία μια χώρα μπορεί να απαγορεύει την καλλιέργεια των ΓΤΟ. Παράλληλα εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της προς την Ελληνική Προεδρία γιατί δίνεται η δυνατότητα στις χώρες που το επιθυμούν να απαγορεύουν τους ΓΤΟ χωρίς να είναι υποχρεωμένες να διαπραγματευτούν με τις εταιρίες.
Η Υπουργός της Δανίας κα. KristinBrosboel, επικρότησε τη δυνατότητα που αποκτούν τα κράτη μέλη να απαγορεύουν τους ΓΤΟ και επεσήμανε ότι οποιαδήποτε περαιτέρω παράταση της συζήτησης θα ήταν απαράδεκτη.
Η Πολωνία, μια ακόμα χώρα ισχυρά αντίθετη στους ΓΤΟ, χαρακτήρισε την Ελληνική πρόταση ως πρότυπο νομοθεσία και ως παράδειγμα που πρέπει να ακολουθηθεί γενικά από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, νομοθεσία που δίνει επιτέλους τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να απαγορεύουν της καλλιέργεια των ΓΤΟ στην επικράτειά τους, μετά από χρόνια προσπαθειών.
Ο Υπουργός της Ρουμανίας, AttilaKorodi, τόνισε ότι βελτιώνεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο και δίνεται ελευθερία στα κράτη μέλη να αποφασίζουν τι θέλουν να κάνουν με τους ΓΤΟ.
Ο Λιθουανός Υπουργός, ValentinasMazuronis, μια ακόμα χώρα που παραδοσιακά είναι αντίθετη στους ΓΤΟ, εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη σαφήνεια των προβλεπόμενων μηχανισμών απαγόρευσης, για το γεγονός ότι έχουν συμπεριληφθεί στο κείμενο της Οδηγίας οι ενδεικτικές αιτιάσεις που μπορεί να επικαλεστεί το κράτος μέλος και για το ότι παρέχεται η δυνατότητα στα κράτη μέλη να απαγορεύσουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ ακόμα και αν αυτό το αποφασίσουν αργότερα και όχι κατά το στάδιο της αδειοδοτικής διαδικασίας.
Ο Υπουργός της Μάλτας, LeoBrincat, τόνισε ότι τα κράτη μέλη έχουν πλέον μια «νομικά συμπαγή και στέρεη διαδικασία» για να απαγορεύσουν την καλλιέργεια ΓΤΟ.
Ο Υπουργός της Κροατίας, ΗrvojeDokoza, χαιρέτησε την αυτονομία που δίνεται στα Κράτη Μέλη για να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια των ΓΤΟ.
Ο Υπουργός της Βουλγαρίας, ChavdarGeorgiev, επικρότησε την ελληνική πρόταση σημειώνοντας ιδιαίτερα τη στέρεη νομική βάση που παρέχει και τους σαφείς και διαφανείς κανόνες που εγγυώνται τη νομική ασφάλεια της απαγόρευσης.
Τέλος, ο Κύπριος Υπουργός Περιβάλλοντος, Νίκος Κουγιάλης, υπογράμμισε ότι «με την Πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας ανοίγει ο δρόμος για να προστατέψουμε εμείς οι ίδιοι την Κύπρο από τα Γενετικά Τροποποιημένα Προϊόντα» και ευχαρίστησε την ελληνική πλευρά για τη δουλειά που έγινε.
Ø Στην επίσημη ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου http://tvnewsroom.consilium.europa.eu/ έχει αναρτηθεί το οπτικοακουστικό υλικό, με τις δηλώσεις που έγιναν στο Συμβούλιο των Υπουργών Περιβάλλοντος της Ε.Ε. στο Λουξεμβούργο.
