Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε σήμερα 40 αποφάσεις επί παραβάσει κατά αρκετών κρατών μελών για μη πλήρη εφαρμογή της νομοθεσίας που συγκροτεί το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου.
Μετά τη δεύτερη δέσμη υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Δράσης για τη Μετανάστευση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντείνει τις προσπάθειες για να εξασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου. Οι σχετικές νομοθετικές πράξεις επικεντρώνονται σε δικαιότερες, ταχύτερες και ποιοτικά καλύτερες αποφάσεις για το άσυλο (οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου), στην εξασφάλιση υλικών μέσων υποδοχής που σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια (π.χ. στέγαση) για τους αιτούντες άσυλο σε ολόκληρη την ΕΕ (οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής) και στην αποσαφήνιση των όρων χορήγησης διεθνούς προστασίας (οδηγία για τις ελάχιστες απαιτήσεις).
Ο πρώτος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Φρανς Τίμερμανς δήλωσε σχετικά: «Η αλληλεγγύη και η υπευθυνότητα είναι οι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Οι ηγέτες της ΕΕ σε έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο έκαναν έκκληση για ταχεία και πλήρη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο καθώς και αποτελεσματική εφαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου ώστε να διασφαλιστούν κοινά ευρωπαϊκά πρότυπα στο πλαίσιο της ισχύουσας νομοθεσίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι ο θεματοφύλακας των Συνθηκών και οι σημερινές 40 διαδικασίες επί παραβάσει σκοπό έχουν να εξασφαλίσουν ότι τα κράτη μέλη θα υλοποιήσουν στην πράξη αυτά που είχαν συμφωνήσει στο παρελθόν ότι θα εφαρμόσουν τάχιστα και πλήρως. Το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν οι κανόνες τηρούνται από όλους.»
Ο επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε τα εξής: «Στην Ευρώπη όλοι πρέπει να τηρούν τα συμφωνηθέντα πρότυπα όσον αφορά τον τρόπο υποδοχής των αιτούντων άσυλο. Όλα τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα πρέπει να διεκπεραιώνουν τις αιτήσεις ασύλου σύμφωνα με τα κοινά κριτήρια και πρότυπα, τα οποία χρησιμοποιούν οι εθνικές αρχές για να αποφανθούν αν ο αιτών δικαιούται διεθνή προστασία. Τα πρότυπα αυτά πρέπει να εφαρμόζονται και να τηρούνται πλήρως, πάντα με γνώμονα τον σεβασμό της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων.»
Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε 40 αποφάσεις επί παραβάσει κατά 19 κρατών μελών στους ακόλουθους τομείς:
- Η Επιτροπή αποστέλλει αιτιολογημένες γνώμες στη Βουλγαρία και την Ισπανία επειδή οι χώρες αυτές δεν έχουν κοινοποιήσει εθνικά μέτρα για τη μεταφορά στο εθνικό τους δίκαιο της αναθεωρημένης οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις (2011/95/EΕ)pdf. Η οδηγία εναρμονίζει τα ελάχιστα πρότυπα για την αναγνώριση υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας. Προβλέπει επίσης ορισμένα δικαιώματα για προστασία έναντι επαναπροώθησης, άδειες διαμονής, ταξιδιωτικά έγγραφα, πρόσβαση στην απασχόληση και την εκπαίδευση, κοινωνική πρόνοια, υγειονομική περίθαλψη, πρόσβαση σε στέγαση και σε υπηρεσίες κοινωνικής ένταξης, καθώς και ειδικές διατάξεις για τα παιδιά και τα ευπαθή άτομα. Η προθεσμία για τη μεταφορά της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 21 Δεκεμβρίου 2013. Παρά τις προειδοποιητικές επιστολές (πρώτο βήμα της διαδικασίας επί παραβάσει) που εστάλησαν στη Βουλγαρία και την Ισπανία τον Ιούνιο του 2013 και τον Ιανουάριο του 2014, αντιστοίχως, αυτά τα δύο κράτη μέλη δεν έχουν ακόμη μεταφέρει στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία για τις ελάχιστες απαιτήσεις, ή, εν πάση περιπτώσει, δεν έχουν κοινοποιήσει ακόμα στην Επιτροπή τα σχετικά εθνικά μέτρα μεταφοράς.
- Η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητικές επιστολές σε 18 κράτη μέλη[1]επειδή αυτά δεν κοινοποίησαν εθνικά μέτρα για πλήρη μεταφορά της αναθεωρημένης οδηγίας σχετικά με τις διαδικασίες ασύλου (2013/32/EΕ)[2] στο εθνικό τους δίκαιο: η οδηγία αυτή θεσπίζει κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας και ορίζει σαφέστερους κανόνες για τον τρόπο υποβολής αίτησης ασύλου. Ισχύει δε για όλες τις αιτήσεις διεθνούς προστασίας που υποβάλλονται στην επικράτεια, περιλαμβανομένων των συνόρων, των χωρικών υδάτων και των ζωνών διέλευσης των κρατών μελών. Τα κράτη μέλη είχαν την υποχρέωση να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την εν λόγω οδηγία, η οποία επικαιροποιεί την οδηγία 2005/85/EΚ, και να κοινοποιήσουν τα σχετικά εθνικά μέτρα στην Επιτροπή έως τις 20 Ιουλίου 2015 (με εξαίρεση το άρθρο 31, παράγραφοι 3), 4) και 5) που ορίζει προθεσμία μεταφοράς την 20ή Ιουλίου 2018).
- Η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητικές επιστολές σε 19 κράτη μέλη[3]επειδή αυτά δεν κοινοποίησαν εθνικά μέτρα για την πλήρη μεταφορά της αναθεωρημένης οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής (2013/33/EΕ)[4], η οποία καθορίζει κοινά ελάχιστα πρότυπα για όλα τα κράτη μέλη όσον αφορά την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία. Η οδηγία αυτή προβλέπει τη νομική υποχρέωση των κρατών μελών να μεριμνούν για την εξασφάλιση υλικών μέσων υποδοχής στους αιτούντες άσυλο, όταν αυτοί υποβάλλουν αίτηση διεθνούς προστασίας. Τα μέσα αυτά περιλαμβάνουν την πρόσβαση στη στέγαση, την παροχή τροφής, την υγειονομική περίθαλψη και την απασχόληση, καθώς και την παροχή ιατρικής και ψυχολογικής φροντίδας. Επιπλέον, η οδηγία θέτει περιορισμούς όσον αφορά την κράτηση ευπαθών ατόμων, ιδίως ανηλίκων. Τα κράτη μέλη όφειλαν να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο την οδηγία, η οποία επικαιροποιεί την οδηγία 2003/9/EΚ, και να κοινοποιήσουν τα σχετικά εθνικά μέτρα έως τις 20 Ιουλίου 2015.
- Η Επιτροπή αποστέλλει δεύτερη συμπληρωματικήπροειδοποιητική επιστολή στην Ελλάδα για παράβαση ορισμένων διατάξεων της αναθεωρημένης οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής και της αναθεωρημένης οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου. Η εν λόγω επιστολή αφορά σοβαρές ελλείψεις του ελληνικού συστήματος χορήγησης ασύλου, κυρίως σε σχέση με τα υλικά μέσα υποδοχής των αιτούντων διεθνή προστασία, και ιδίως των ατόμων με ειδικές ανάγκες υποδοχής και των ευπαθών ατόμων, καθώς και διαρθρωτικές ελλείψεις στη λειτουργία του συστήματος επιτροπείας ή νομικής εκπροσώπησης όλων των ασυνόδευτων ανηλίκων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου. Μετά την προειδοποιητική επιστολή που απέστειλε η Επιτροπή το 2009 και μια πρώτη συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή το 2010, η Ελλάδα δεσμεύθηκε να προβεί σε πλήρη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου της με βάση το ελληνικό Σχέδιο Δράσης για τη Μεταρρύθμιση του Ασύλου και τη Διαχείριση της Μετανάστευσης, το οποίο υποβλήθηκε τον Αύγουστο του 2010 και αναθεωρήθηκε τον Ιανουάριο του 2013. Η Επιτροπή παρακολούθησε στενά την εφαρμογή των μέτρων του σχεδίου δράσης και παρείχε χρηματοδοτική και τεχνική υποστήριξη. Τον Μάρτιο η Ελλάδα υπέβαλε νέο χάρτη πορείας όσον αφορά το άσυλο για το 2015. Παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί, εξακολουθούν να υφίστανται διαρθρωτικού και μόνιμου χαρακτήρα ελλείψεις ικανοτήτων υποδοχής, ανεξάρτητες των μεγάλων και απρόβλεπτων εισροών που σημειώθηκαν πρόσφατα. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξακολουθεί να έχει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ύπαρξη κατάλληλων συνθηκών υποδοχής για τους αιτούντες άσυλο, καθώς και με την κατάσταση των ασυνόδευτων ανηλίκων που ζητούν άσυλο.
Ποια είναι τα επόμενα βήματα;
Οι προειδοποιητικές επιστολές είναι το πρώτο επίσημο βήμα της διαδικασίας επί παραβάσει. Αφού λάβουν προειδοποιητική επιστολή, τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν σ' αυτήν και, σε περίπτωση μη κοινοποίησης, οφείλουν να κοινοποιήσουν στην Επιτροπή τα εθνικά μέτρα μεταφοράς. Εφόσον δεν δοθεί ικανοποιητική απάντηση ή συνεχίζεται η μη κοινοποίηση εθνικών μέτρων για πλήρη εφαρμογή της οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένες γνώμες, που συνιστούν το δεύτερο στάδιο της διαδικασίας επί παραβάσει.
Αφού λάβουν αιτιολογημένες γνώμες, τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στην Επιτροπή, κοινοποιώντας της τα μέτρα που έλαβαν για τη διασφάλιση της πλήρους μεταφοράς ή για την εναρμόνιση της εθνικής με την ενωσιακή νομοθεσία. Αν δεν συμμορφωθούν, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει την παραπομπή τους στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε περίπτωση μη κοινοποίησης εθνικών μέτρων μεταφοράς, η Επιτροπή μπορεί να προτείνει στο Δικαστήριο την επιβολή οικονομικών κυρώσεων σύμφωνα με το άρθρο 260 παράγραφος 3 της ΣΛΕΕ.
Ιστορικό
Από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η Επιτροπή πρότεινε μια σειρά νομοθετικών πράξεων για να οικοδομήσει ένα Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, τις οποίες το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ενέκριναν, μία προς μία.
Στην Ευρώπη έχουμε τώρα κοινά πρότυπα για τον τρόπο υποδοχής των αιτούντων άσυλο, με γνώμονα τον σεβασμό της αξιοπρέπειάς τους, καθώς και για τον τρόπο διεκπεραίωσης των σχετικών αιτήσεών τους, και ταυτόχρονα τα ανεξάρτητα συστήματα δικαιοσύνης μας εφαρμόζουν κοινά κριτήρια προκειμένου να αποφανθούν αν κάποιος δικαιούται διεθνή προστασία.
Πέντε διαφορετικές νομοθετικές πράξεις (ο κανονισμός του Δουβλίνου, η αναδιατυπωμένη οδηγία για τις διαδικασίες ασύλου, η αναδιατυπωμένη οδηγία για τις ελάχιστες απαιτήσεις, η αναδιατυπωμένη οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής και οι κανόνες του Eurodac για τη λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων) αποτελούν τον πυρήνα του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου.
Στις 13 Μαΐου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Δράσης για τη Μετανάστευση, το οποίο καθορίζει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την καλύτερη διαχείριση όλων των πτυχών της μετανάστευσης. Το εν λόγω πρόγραμμα δράσης περιλαμβάνει τη δέσμευση ότι, όταν εξετάζει το ενδεχόμενο κίνησης διαδικασίας επί παραβάσει, η Επιτροπή θα δίνει προτεραιότητα στη μεταφορά της πρόσφατα εγκριθείσας νομοθεσίας περί των κανόνων ασύλου και στην εφαρμογή της στην πράξη. Η Επιτροπή κίνησε σήμερα 37 νέες διαδικασίες, επέσπευσε τη διαδικασία για 2 εκκρεμείς υποθέσεις και απέστειλε δεύτερη συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή για μία υπόθεση.
Πρόσφατα, η Επιτροπή απέστειλε επίσης διοικητικές επιστολές ζητώντας διευκρινίσεις όσον αφορά τη συμμόρφωση με τον κανονισμό EURODAC (κανονισμός EΕ/603/2013) στην Κύπρο, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ουγγαρία και την Ιταλία, στις 28 Αυγούστου 2015, καθώς και διοικητικές επιστολές ζητώντας διευκρινίσεις σχετικά με την έγκριση και εκτέλεση των αποφάσεων επιστροφής (οδηγία 2008/115/ΕΚ) στη Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα, στις 11 Σεπτεμβρίου 2015.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις