Ενίσχυση της ανταλλαγής ποινικών μητρώων για πολίτες τρίτων χωρών

Η πρωτοβουλία αυτή θα εξασφαλίσει ότι θα αξιοποιηθεί στο έπακρο το ECRIS, το οποίο ήδη χρησιμοποιείται ευρέως για την ανταλλαγή ποινικών μητρώων πολιτών της ΕΕ.

Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη διευκόλυνση της ανταλλαγής ποινικών μητρώων πολιτών τρίτων χωρών στην ΕΕ με την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS). Πρόκειται για μια βασική δράση του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια, η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και άλλων σοβαρών μορφών διασυνοριακού εγκλήματος. Η πρωτοβουλία αυτή θα εξασφαλίσει ότι θα αξιοποιηθεί στο έπακρο το ECRIS, το οποίο ήδη χρησιμοποιείται ευρέως για την ανταλλαγή ποινικών μητρώων πολιτών της ΕΕ.

Η κα Věra Jourová, Επίτροπος αρμόδια για τη δικαιοσύνη, τους καταναλωτές και την ισότητα των φύλων, δήλωσε: «Οι επιθέσεις στο Παρίσι τον Νοέμβριο επιβεβαίωσαν ότι απαιτείται επειγόντως στενότερη και απρόσκοπτη δικαστική συνεργασία σε ολόκληρη την ΕΕ. Το ECRIS αποτελεί σημαντικό μέσο καταπολέμησης του διασυνοριακού εγκλήματος, καθώς επιτρέπει στα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν πληροφορίες για προηγούμενες καταδίκες οπουδήποτε στην ΕΕ. Σήμερα προτείνουμε την αναβάθμιση του μέσου αυτού, έτσι ώστε να διευκολύνουμε την πρόσβαση στις καταδίκες πολιτών τρίτων χωρών. Οι δικαστές, οι εισαγγελείς και η αστυνομία θα είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για τη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ, που θα εξασφαλίσει την ασφάλεια όλων των πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ. Θα περιληφθούν τα δακτυλικά αποτυπώματα πολιτών τρίτων χωρών, με αποτέλεσμα να έχουμε ένα ισχυρό μέσο για την αντιμετώπιση της χρήσης πλαστών ταυτοτήτων».

Το ECRIS, το οποίο δημιουργήθηκε το 2012, παρέχει τη δυνατότητα στις εθνικές δικαστικές αρχές να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με προηγούμενες ποινικές καταδίκες σε άλλα κράτη μέλη είτε για διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίου είτε για άλλους σκοπούς, όπως για ποινικές έρευνες. Αυτό επιτρέπει την ταχεία και αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εθνικών αρχών, με θετικά αποτελέσματα στην προσπάθεια βελτίωσης της αποτροπής και της καταπολέμησης του διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Τα κράτη μέλη αποστέλλουν σήμερα μέσω του ECRIS περίπου 288.000 αιτήσεις ετησίως σχετικά με προηγούμενες ποινικές καταδίκες σε ολόκληρη την ΕΕ.

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια, η Επιτροπή λαμβάνει μέτρα για να προσαρμοστεί στις νέες και εξελισσόμενες απειλές, εξασφαλίζοντας ότι μπορούν να είναι ευκολότερα προσβάσιμες στο ECRIS οι ποινικές καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος υπηκόων τρίτων χωρών που έχουν καταδικαστεί στην ΕΕ. Με τον τρόπο αυτόν θα εξασφαλιστεί αποτελεσματική ανταλλαγή στοιχείων ποινικού μητρώου τόσο για τους πολίτες της ΕΕ όσο και τους πολίτες τρίτων χωρών, με τα ακόλουθα οφέλη:

• Βελτίωση της ασφάλειας για όλους τους πολίτες σε ολόκληρη την ΕΕ: Η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εθνικών αρχών θα συμβάλει στην καλύτερη και ταχύτερη καταπολέμηση της εγκληματικής και τρομοκρατικής δραστηριότητας, ώστε να εξασφαλίζεται μεγαλύτερη ασφάλεια των πολιτών σε ολόκληρη την ΕΕ.
• Προώθηση και βελτίωση της δικαστικής συνεργασίας: Η απλοποίηση της αναζήτησης του ποινικού μητρώου υπηκόων τρίτων χωρών θα ενθαρρύνει τις εθνικές αρχές να χρησιμοποιούν περισσότερο το ECRIS.
• Μείωση του κόστους και βελτίωση της αποδοτικότητας: Στο σύστημα ECRIS συμπεριλαμβάνεται ευρετήριο ποινικών μητρώων πολιτών τρίτων χωρών και έτσι τα κράτη μέλη που αναζητούν προηγούμενα ποινικά μητρώα υπηκόων τρίτων χωρών δεν θα χρειάζεται πλέον να αποστέλλουν αιτήσεις σε όλα τα κράτη μέλη. Αυτό μειώνει το κόστος και τη διοικητική επιβάρυνση για τις εθνικές αρχές. Θα είναι επίσης ευκολότερο για τους υπηκόους τρίτων χωρών να αποδείξουν ότι διαθέτουν λευκό ποινικό μητρώο (π.χ. για σκοπούς απασχόλησης).
• Καλύτερη ταυτοποίηση με ανταλλαγή δακτυλικών αποτυπωμάτων: Για την αντιμετώπιση των δυσκολιών όσον αφορά τη σωστή ταυτοποίηση υπηκόων τρίτων χωρών και για την αντιμετώπιση της χρήσης πλαστών ταυτοτήτων, τα δακτυλικά αποτυπώματα θα περιλαμβάνονται στις πληροφορίες ποινικού μητρώου που θα ανταλλάσσονται.

Ιστορικό

Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου «ECRIS» δημιουργήθηκε το 2012 με βάση την απόφαση-πλαίσιο 2009/315/ΔΕΥ του Συμβουλίου και την απόφαση 2009/316/ΔΕΥ του Συμβουλίου. Στόχος του είναι να καταστήσει δυνατή την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών σχετικά με τις ποινικές καταδικαστικές αποφάσεις στην ΕΕ. Το ECRIS αποτελεί βασικό μέρος της προτεραιότητας της Επιτροπής για κοινό χώρο δικαιοσύνης και θεμελιωδών δικαιωμάτων, καθώς και του ευρωπαϊκού θεματολογίου για την ασφάλεια (IP/15/4869), όπου ζητείται ρητά να περιληφθούν οι υπήκοοι τρίτων χωρών στο ECRIS για να βελτιωθεί η καταπολέμηση του διασυνοριακού εγκλήματος και της τρομοκρατίας.

Επόμενα βήματα

Η Επίτροπος κα Jourová θα υποβάλει την πρόταση στο άτυπο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της 26ης Ιανουαρίου 2016. Στη συνέχεια, η πρόταση θα συζητηθεί περαιτέρω από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μετά την ολοκλήρωση της νομοθετικής διαδικασίας, η οδηγία θα αρχίσει να ισχύει ένα έτος μετά τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί προσεκτικά την εφαρμογή της προκειμένου να εξετάσει την αποτελεσματικότητά της.