Οι τιμές των σιτηρών και οι κερδοσκόποι

Εφιαλτικά σενάρια για κρίση τροφίμων, οι περιβαλλοντολόγοι προειδοποιούν ότι ο Καναδάς, οι ΗΠΑ και το Μεξικό βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα εφιαλτικό σενάριο, μια παρατεταμένη περίοδο ξηρασίας που ενδέχεται να διαρκέσει για δεκαετίες.

Η κλιματική καταστροφή στη Βόρεια Αμερική συνοδεύεται από μια εξίσου δραστική μείωση της παραγωγής σιτηρών και σε άλλες γωνιές του πλανήτη όπως στη Ρωσία και την Ουκρανία.

Τα «παιγνίδια» των κερδοσκόπων έρχεται να επιβεβαιώσει και η Υπηρεσία Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών, γνωστή ως FAO, η οποία σε έκθεσή της επισημαίνει ότι οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων πιθανόν να έχουν μεγεθυνθεί λόγω της κερδοσκοπίας στις οργανωμένες αγορές παραγώγων. Ήδη, ο γραμματέας της Διακυβερνητικής Ομάδας του FAO για τα Σιτηρά  χαρακτήρισε «μη αναμενόμενη και πολύ απότομη» .

Ο άλλοτε σιτοβολώνας της Ευρώπης χτυπήθηκε πριν λίγα χρόνια από ένα συνδυασμό ακραίων καιρικών φαινομένων -από πλημμύρες μέχρι καύσωνες-, με άμεσο αντίκτυπο στην παραγωγή σιτηρών.

Αν το σενάριο αυτό επιβεβαιωθεί, τότε οι γεωπολιτικές επιπτώσεις μπορεί να είναι καταλυτικές. Για παράδειγμα οι χώρες της Βόρειας Αφρικής που αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς σιτηρών παγκοσμίως θα βρεθούν υπο τεράστια πίεση. Δεν είναι τυχαίο ότι η επισιτιστική κρίση που προκάλεσαν τα κερδοσκοπικά παιχνίδια στην αγορά τροφίμων το 2008 έσπρωξαν περισσότερα από 100 εκατομμύρια άτομα στη φτώχεια και προκάλεσαν εκτεταμένες διαδηλώσεις σε δεκάδες χώρες, που θα μπορούσαν να θεωρηθούν και σαν προοίμιο της αραβικής άνοιξης.

Η εκτίναξη της τιμής σιτηρών, εφόσον επαληθευτούν οι δυσοίωνες προβλέψεις, θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα και ενδεχομένως, χειρότερη επισιτιστική κρίση. Υπολογίζεται ότι το 40% του αιγυπτιακού πληθυσμού επιβιώνει σήμερα με λιγότερα από 2 δολάρια την ημέρα και τα σιτηρά αποτελούν τη βάση της διατροφής τους.

Η αλυσίδα των επιπτώσεων είναι εμφανής καθώς όταν οι τιμές των τροφίμων αυξάνονται, οι οικογένειες αναγκάζονται να πάρουν τα παιδιά τους από το σχολείο, να τρέφονται φθηνότερα και λιγότερο θρεπτικά, γεγονός που ενδέχεται να έχει καταστροφικές μακροπρόθεσμες συνέπειες για την κοινωνική κατάσταση και την υγεία εκατομμυρίων νέων ανθρώπων. Παράλληλα, η φτώχεια προκαλεί νέα κύματα προσφύγων αλλά και διεθνείς συγκρούσεις.

Η οικονομική οργάνωση της αγοράς τροφίμων σίγουρα συντελεί στο να υπάρχει ανασφάλεια καθώς οι τιμές που δίδονταν προκαταβολικά στους αγρότες για την προβλεπόμενη παραγωγή τους έχουν μετατραπεί σε χρηματιστηριακό προϊόν στις αγορές τροφίμων.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η επιθετική πίεση που άσκησε ο χρηματοπιστωτικός τομέας οδήγησε σε ανεξέλεγκτο στοιχηματισμό στις τιμές των βασικών τροφίμων. Παράλληλα, "νέες περίπλοκες συμβάσεις δημιουργήθηκαν προκειμένου να πολλαπλασιαστούν οι τρόποι αύξησης των κερδών. Τράπεζες όπως η Goldman Sachs ίδρυσαν ειδικά ταμεία, ώστε χρηματοπιστωτικές εταιρίες και συνταξιοδοτικά ταμεία να μπορούν να επενδύουν με τις τιμές των τροφίμων. Και η χρηματιστηριακή αγορά των τροφίμων είναι μια πίτα που διαρκώς μεγαλώνει.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, από το 2008 μέχρι το 2012 η κερδοσκοπική ζήτηση για την αγορά τροφίμων έχει αυξηθεί κατά 40 με 80%. Και φυσικά, διακυμάνσεις στην παραγωγή αποτελούν πρόσφορο έδαφος για τέτοιου είδους πρακτικές.

 

Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις