Βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής αμπελουργίας από διάταξη σε υπό ψήφιση κανονισμό της Commission

Μια τεράστια όσο και επικίνδυνη διάσταση για τον ελληνικό αμπελώνα, εμπεριέχει διάταξη εγγράφου εργασίας κατ’ εξουσιοδότησιν πράξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που καταργεί τον ισχύοντα κανονισμό 436/09 και τροποποιεί τους ΚΑΝ(ΕΚ) 555/2008, 606/2009 και 607/2009. Η υπό ψήφιση κατ’ εξουσιοδότησιν πράξη βρίσκεται στο τελικό της στάδιο και αφορά το Αμπελουργικό Μητρώο, τα συνοδευτικά έγγραφα, τις υποχρεωτικές δηλώσεις, τις νέες φυτεύσεις, κλπ.

Στο άρθρο 2 του εγγράφου εργασίας της εκτελεστικής πράξης με τίτλο «Ορισμοί» και στην υποπαράγραφο δ) αναφέρεται «Εγκαταλελειμμένη αμπελουργική έκταση» νοείται η έκταση αμπελοκαλλιέργειας που δεν υπόκειται πλέον σε τακτική καλλιέργεια με σκοπό την λήψη εμπορεύσιμου προϊόντος για περισσότερο από 5 χρόνια, με την επιφύλαξη των ειδικών περιπτώσεων που ορίζονται από τα Κράτη Μέλη, η εκρίζωση των οποίων, δεν παρέχει στον παραγωγό το δικαίωμα χορήγησης άδειας αναφύτευσης σύμφωνα με το άρθρο 66 του ΚΑΝ(ΕΕ) 1308/13. Η περίοδος των 5 ετών υπολογίζεται, από το έτος κατά το οποίο ο αμπελουργός έχει παύσει να υποβάλλει οποιαδήποτε Δήλωση Συγκομιδής ή να προβαίνει σε προμήθεια (εννοείται σταφυλιών) σε Συνεταιρισμό.

Ο ανωτέρω ορισμός επιφέρει επιπτώσεις τόσο για τον αμπελοοινικό τομέα και κατά συνέπεια για τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, όσο και για τον ίδιο τον αμπελουργό.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις στις καλλιεργούμενες εκτάσεις που θα ορισθούν ως εγκαταληφθείσες εφόσον δεν υποβάλλουν Δήλωση Συγκομιδής, αρνητικό αποτέλεσμα θα επέλθει στον υπολογισμό της έκτασης της εθνικής επιφάνειας με αμπελώνες, έκταση στην οποία υπολογίζεται το ποσοστό 1% για χορήγηση νέων Αδειών Φύτευσης, στις οποίες δεν θα συνυπολογισθούν, οι εγκαταλελειμμένοι αμπελώνες.

Όσον αφορά τους αμπελουργούς των οποίων τα αμπελοτεμάχια θα χαρακτηρισθούν εγκαταλελειμμένα (αφού δεν υπέβαλλαν Δήλωση Συγκομιδής για 5ετία), η πρώτη επίπτωση είναι ότι η παραγωγή σταφυλιών δεν είναι νόμιμη (ούτως ή άλλως ισχύει και τώρα), αφού η υποβολή της Δήλωσης Συγκομιδής είναι υποχρεωτική και, πλέον με τη διάταξη αυτή η υποβολή Δήλωσης Συγκομιδής αποκτά χαρακτήρα νομιμοποίησης του αμπελώνα.

Η δεύτερη συνέπεια χαρακτηρισμού του αμπελώνα ως εγκαταλελειμμένου, αφορά το ότι ο κάτοχος του αμπελώνα δεν δύναται να τον εκριζώσει και να αποκτήσει αυτόματα Άδεια Αναφύτευσης, όπως προβλέπει το άρθρο 66 § 1 του ΚΑΝ(ΕΕ) 1308/2013.

Η διάσταση επομένως της απειλής για τον ελληνικό αμπελώνα είναι τεράστια, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία του τμήματος Αμπέλου και Ελαίας του ΥΠΑΤΤρ για την περίοδο 2015/16, υπεβλήθησαν από τους αμπελουργούς μόνο 26.430 Δηλώσεις Συγκομιδής, ταυτόχρονα 49.803 αμπελουργοί δεν ήταν υπόχρεοι υποβολής Δήλωσης Συγκομιδής δεδομένου ότι ήταν κάτοχοι αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων κάτω του ενός (1) στρέμματος, ενώ σε σύνολο οι αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις αριθμούνται σε 161.000

Συνεπώς εάν ληφθεί υπ’ όψιν και η παραγωγή των οργανωμένων οινοποιείων που διαθέτουν δικούς τους αμπελώνες, η αναλογούσα έκταση που δεν υποβάλλει Δήλωση Συγκομιδής αφορά περίπου το 50% του ελληνικού αμπελώνα, όπως εμφαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Στα 386.898 στρέμματα περιλαμβάνονται και αυτά που ανήκουν σε οργανωμένα οινοποιεία, δηλαδή κατέχουν ιδιόκτητους αμπελώνες για τους οποίους δεν υπάρχει υποχρέωση υποβολής Δήλωσης Συγκομιδής, αφού υποβάλλουν αναλυτική Δήλωση Παραγωγής. Η έκταση αυτή εκτιμάται στα 70.000 περίπου στρέμματα, συνεπώς οι εκτάσεις για τις οποίες δεν υποβάλλεται Δήλωση Συγκομιδής, ανέρχονται σε 316.898 στρέμματα.

Με την ψήφιση του εγγράφου εργασίας σε κανονισμό, αυτόματα οι εκτάσεις αυτές για τις οποίες δεν έχει υποβληθεί Δήλωση Συγκομιδής την τελευταία πενταετία, μετατρέπονται σε εγκαταλελειμμένες εκτάσεις, με ολέθρια αποτελέσματα για τους κατόχους τους και τη χώρα.

Ωστόσο υπάρχει δυνατότητα η ολέθρια αυτή εξέλιξη να αποφευχθεί, υπό τον όρο ότι οι εκμεταλλεύσεις αυτές θα υποβάλλουν φέτος Δήλωση Συγκομιδής και υπό την προϋπόθεση ότι η πενταετία δεν προσμετράται από το έτος φύτευσης του αμπελώνα, βάσει των δεδομένων του Αμπελουργικού Μητρώου, γεγονός που υπονοεί η διατύπωση της συγκεκριμένης διάταξης.

Σε κάθε περίπτωση και στην αλγεινή αυτή προοπτική, η χώρα μας πρέπει να ζητήσει η διάταξη αυτή να ισχύσει για την τελευταία πενταετία και να αναληφθεί μια τεράστια καμπάνια πληροφόρησης του αμπελουργικού πληθυσμού από το ΥΑΑΤρ τις κατά τόπους ΔΑΟΚ και τους φορείς, στην αυστηρή κατεύθυνση υποβολής Δηλώσεων Συγκομιδής από όσους κατέχουν αμπελουργική εκμετάλλευση οινοποιήσιμων σταφυλιών.

Τέλος σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της ΚΕΟΣΟΕ, η υποβολή Δήλωσης Συγκομιδής θα συμπεριληφθεί ως προϋπόθεση για την μοριοδότηση του κριτηρίου «Συμπεριφορά Παραγωγού», προκειμένου ο κάθε παραγωγός, να λάβει Άδεια Φύτευσης. Είναι γεγονός ότι πλέον η υποβολή της Δήλωσης Συγκομιδής, εκτός του ότι θα μοριοδοτεί τις αιτήσεις για Άδειες Φύτευσης, αποκτά και χαρακτήρα νομιμοποιητικού στοιχείου, για τον αμπελώνα.

Κατά συνέπεια η διάταξη στον υπό ψήφιση κανονισμό αποτελεί και μια τελευταία ευκαιρία για την προσαρμογή του τομέα στα κοινοτικά δεδομένα, που εάν δεν επέλθει, θα διατηρήσει τον τομέα σε τριτοκοσμικά επίπεδα, θα μειώσει την προσμετρούμενη «ενεργή έκταση» με αμπελώνες στην Ελλάδα, θα δημιουργήσει πρόβλημα νομιμότητας της παραγωγής όσων δεν υποβάλλουν Δηλώσεις Συγκομιδής και τέλος θα επιφέρει πρόστιμα εξαιτίας της μη εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας.