Υψηλά ποσοστά νιτρικών σε Μεσολόγγι, Αμφιλοχία, και Λυσιμαχεία. Αναγκαία η σύνταξη Σχεδίου Δράσης απονιτροποίησης και η ένταξη του νομού στο σχετικό, επιδοτούμενο για τους αγρότες πρόγραμμα.
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των ερευνών έχουν δείξει ότι τα εκπλύματα νιτρικών γεωργικής προέλευσης και ο ρυθμός δημιουργίας τους είναι συνάρτηση της χρήσης γης (του είδους της καλλιέργειας), του ύψους της βροχόπτωσης και άλλων φυσικών ή ανθρωπογενών παραγόντων. Συνήθως οφείλεται στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη βιομηχανία. Ειδικά για την Ελλάδα, η εντατικοποίηση της γεωργίας τελευταίες δεκαετίες σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση αζωτούχων λιπασμάτων, είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση της νιτρορύπανσης στα επιφανειακά και υπόγεια νερά.
Τα νιτρικά ιόντα είναι ευκίνητα και μπορεί να μετακινηθούν από τους επιφανειακούς εδαφικούς ορίζοντες στα βαθύτερα στρώματα και στη συνέχεια στον υπόγειο υδροφορέα. Επομένως, παρατηρείται συγκέντρωση νιτρικών στους υδροφόρους ορίζοντες είτε με την επιφανειακή απορροή η οποία συμβάλλει στη νιτρορύπανση των επιφανειακών αποδεκτών, είτε με τη βαθιά διήθηση η οποία συμβάλλει στην επιβάρυνση των υπόγειων υδροφορέων.
Σύμφωνα με τη σχετική Οδηγία της Ε.Ε. (91/676) η χώρα μας δήλωσε ως ευπρόσβλητες ζώνες αρκετές περιοχές. Τη σχετική μελέτη είχε συντάξει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η Ελλάδα υιοθέτησε ένα ζωνικό πρόγραμμα μείωσης της νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης με βάση τις περισσότερο «επικίνδυνες» περιοχές.
Σχέδια Δράσης απονιτροποίησης εφαρμόζονται ήδη σε πολλές περιοχές της χώρας, όχι όμως και στην Αιτωλοακαρνανία, που ποτέ δεν φρόντισε για την σύνταξη τέτοιου «σχεδίου», παρά το γεγονός ότι επίσημες επιστημονικές μελέτες δείχνουν αυξημένα νιτρικά σε περιοχές όπως αυτή του Μεσολογγίου, της Αμφιλοχίας και της λίμνης Λυσιμαχίας. Ο Α.Σ. ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ εκτιμά ότι στο εξής η Αιτωλοακαρνανία δεν πρέπει να απουσιάζει απ’ τις περιοχές εφαρμογής του προγράμματος και προς τούτο καλεί τους αρμοδίους να μελετήσουν τα επιστημονικά δεδομένα και να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες.
Τα κριτήρια για την εφαρμογή προγράμματος μείωσης των επιπέδων νιτρορύπανσης έχουν να κάνουν με τις υφιστάμενες γεωργικές χρήσεις, με την ευαισθησία των γεωλογικών σχηματισμών στη νιτρορύπανση, τις εδαφολογικές κλήσεις και την εξάντληση του υπόγειου υδροφορέα, σε συνάρτηση ασφαλώς με τα ήδη μετρήσιμα επίπεδα νιτρικών. Στην Αιτωλοακαρνανία και ειδικότερα στις περιοχές που προαναφέραμε, τα κριτήρια αυτά επιβάλλουν την άμεση ένταξη σε πρόγραμμα απονιτροποίησης.
Φυσικά, θα πρέπει να ολοκληρωθεί ο εδαφολογικός χάρτης του νομού, ο οποίος σε συνδυασμό με προτάσεις αξιολόγησης και χρήσης γαιών θα βοηθούσε σημαντικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Η εγκατάσταση μονίμου δικτύου παρακολούθησης της ποιότητας του υπογείου νερού που χρησιμοποιείται για άρδευση, σύμφωνα άλλωστε και με κοινοτική νομοθεσία, θα μας έδινε τη δυνατότητα πρόληψης πιθανόν προβλημάτων.
Στα προληπτικά μέτρα πρέπει να συμπεριληφθούν κι αυτά της αντιδιαβρωτικής προστασίας στις επικλινείς εκτάσεις (οι επιφάνειες δεν πρέπει να παραμένουν ακάλυπτες από βλάστηση, ειδικά στη χειμερινή περίοδο).
Επίσης υπάρχουν πολλές άγνωστες στο νομό μας τεχνικές η αξιοποίηση των οποίων, όπως προκύπτει και απ’ τα υφιστάμενα ερευνητικά δεδομένα, μπορεί να πολλαπλασιάσει τις επιδράσεις των λιπασμάτων. Τέλος, όπου είναι εφικτό και απαραίτητο μπορεί να γίνει εμπλουτισμός του υδροφόρου ορίζοντα με καλής ποιότητας νερό. Να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ενθαρρύνει τους γεωργούς να ασκούν πραγματικό λειτούργημα στην υπηρεσία της κοινωνίας με την εισαγωγή ή τη διατήρηση μεθόδων παραγωγής που συμμορφώνονται προς την αυξανόμενη ανάγκη προστασίας και βελτίωσης του περιβάλλοντος, των φυσικών πόρων του εδάφους και την ανάγκη διατήρησης του τοπίου και του φυσικού χώρου (ΚΑΝ. 1257/99).
Στήριξη παρέχεται στους γεωργούς που αναλαμβάνουν γεωργοπεριβαλλοντικές υποχρεώσεις διάρκειας τουλάχιστον πέντε ετών. Εάν χρειάζεται, καθορίζεται μεγαλύτερη περίοδος για ιδιαίτερους τύπους ανάληψης υποχρεώσεων ενόψει των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Σήμερα, με τη συμβολή του Εδαφολογικού Εργαστηρίου της Περιφέρειας και με τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, αλλά και με την αξιοποίηση των σχετικών προγραμμάτων, μπορούμε αποτελεσματικά να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της υψηλής συγκέντρωσης νιτρικών και να προλάβουμε πιθανές δυσάρεστες καταστάσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα μια πρόσθετη ενίσχυση στους παραγωγούς, καθώς και στο περιβάλλον την ουσιαστική προστασία που έχει ανάγκη.