Eστίες της γρίπης των πτηνών στην Ελλάδα

Από το Τμήμα Υγείας Ζώων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας ανακοινώνονται τα εξής  σχετικά με τις εστίες της γρίπης των πτηνών στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της επείγουσας ενημέρωσης των πτηνοτρόφων και των κατόχων οικόσιτων πουλερικών.

Κατά το έτος 2016 υπήρξαν πολυάριθμα κρούσματα της γρίπης των πτηνών σε όλη την Ευρώπη που αφορούσαν στον υψηλής παθογονικότητας υπότυπο Η5Ν8 σε εκτρεφόμενα πουλερικά αλλά και σε άγρια πτηνά. Με βάση την πρόσφατη ενημέρωση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο συγκεκριμένος υπότυπος ανιχνεύθηκε στις 23.12.2016 σε κύκνο στο Δέλτα του Έβρου και στις 12.01.2017 σε εκμετάλλευση 28.000 ορνίθων αυγοπαραγωγής στην Αρκαδία. Για το 2ο κρούσμα αναμένεται ο προσδιορισμός της παθογονικότητας του στελέχους, όμως λόγω της οξείας διαδρομής της νόσου στα προσβεβλημένα πτηνά της εκτροφής, με τη θνησιμότητα να αγγίζει σε διάστημα πέντε ημερών από τις πρώτες απώλειες το 100%, η εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για ιό υψηλής παθογονικότητας.

Υπενθυμίζεται ότι η γρίπη των πτηνών είναι λοιμώδης ιογενής νόσος αυτών, υποχρεωτικής δηλώσεως. Μεταδίδεται σε άμεση επαφή με μολυσμένα πτηνά (σε αιχμαλωσία, εκτρεφόμενα ή άγρια) ή προϊόντα αυτών. Κατά κανόνα, η χαμηλής παθογονικότητας μορφή της νόσου προκαλεί μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ η υψηλής παθογονικότητας μορφή της προκαλεί πολύ υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Σε περίπτωση υπόνοιας ή επιβεβαίωσης της νόσου εφαρμόζεται σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπισή της (ενδεχόμενη καταστροφή σμηνών) από τα Τοπικά Κέντρα Ελέγχου της Νόσου στις Περιφερειακές Ενότητες σε στενή συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου αυτής (Αθήνα).

Η εν λόγω νόσος μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στην κερδοφορία της πτηνοτροφίας και αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία δεδομένου ότι μπορεί να μεταδοθεί και στον άνθρωπο, μολονότι ο κίνδυνος είναι γενικά πολύ περιορισμένος.

Στις 25.11.2016, το Τμήμα Υγείας Ζώων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής της Π.Κ.Μ. εξέδωσε σχετικό δελτίο τύπου, ενώ είχε ήδη ενημερώσει δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς που εδρεύουν στην Π.Κ.Μ. και έρχονται σε άμεση και συχνή επαφή με άγρια πτηνά (δασικοί υπάλληλοι, κυνηγοί, ομοσπονδιακοί θηροφύλακες, ορνιθολογικές οργανώσεις, κέντρα περίθαλψης, φορείς διαχείρισης εσωτερικών υδάτων, κ.τ.λ.), ώστε σε περιπτώσεις εύρεσης νεκρών ή ημιθανών πτηνών λόγω δραστηριότητάς τους σε περιοχές κοντά σε υδροβιότοπους, ποτάμια, λίμνες, δέλτα ποταμού, λιμνοθάλασσες: 1) να ειδοποιούν άμεσα την αρμόδια κτηνιατρική υπηρεσία για να ληφθούν δείγματα από εκπρόσωπο αυτής ή προκειμένου να δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες για τη λήψη δειγμάτων και 2) να παραδίδουν άμεσα τα δείγματα που έχουν λάβει στις κατά τόπο αρμόδιες κτηνιατρικές αρχές.

Οι κτηνιατρικές υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων της Περιφέρειας ενημερώνουν συνεχώς πτηνοτρόφους, πολίτες και φορείς της περιοχής αρμοδιότητάς τους, είναι σε αυξημένη εγρήγορση για τη διενέργεια επιθεωρήσεων σε συστηματικά πτηνοτροφεία, ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των αναγκαίων μέτρων βιοασφάλειας και προβαίνουν στην εξασφάλιση της επάρκειας και διαθεσιμότητας εξοπλισμού, μέσων και αναλώσιμων υλικών, ώστε να καταστεί δυνατή η ταχύτερη, αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη εφαρμογή των διαδικασιών θανάτωσης, καταστροφής, καθαρισμού και απολύμανσης στις συστηματικές εκτροφές, εφόσον παραστεί ανάγκη. «Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ, συνιστάται ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης όσων πιθανώς εκτεθούν σε ιό της γρίππης των πτηνών (κτηνίατροι, πτηνοτρόφοι, εργάτες πτηνοτροφείων, κ.τ.λ.), συμπεριλαμβανομένου του υπότυπου Η5Ν8, ως μέτρο μείωσης της πιθανότητας ανασυνδυασμού και ανάδυσης ενός νέου πανδημικού στελέχους».

Οι πτηνοτρόφοι και οι κάτοχοι οικόσιτων πουλερικών επιβάλλεται να λάβουν τα προβλεπόμενα μέτρα βιοασφάλειας και παρακολούθησης των πτηνών για την πρώιμη ανίχνευση της παρουσίας της νόσου.

ΜΕΤΡΑ ΒΙΟΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ

ΤΩΝ ΠΤΗΝΩΝ

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ (πτηνοτρόφους, εργαζόμενους στις εκμεταλλεύσεις, μεταφορείς ζώντων πουλερικών)

Οι άνθρωποι μπορούν να διασπείρουν τον ιό στο περιβάλλον με τα μολυσμένα χέρια, υποδήματα ή ρούχα, γι’ αυτό η λήψη των κατάλληλων μέτρων ατομικής προστασίας θεωρείται απαραίτητη για τον έλεγχο της εξάπλωσης της λοίμωξης. Σημειώνεται ότι η υγιεινή των χεριών είναι το πιο σημαντικό μέτρο πρόληψης μετάδοσης της νόσου και ότι το καλό μαγείρεμα του κρέατος των πουλερικών σκοτώνει τον ιό. Επίσης, πρέπει να διενεργείται απαρέγκλιτα ο καθαρισμός και η απολύμανση των οχημάτων μεταφοράς ζώντων πουλερικών.

Β. ΣΤΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΤΡΟΦΕΣ

Οι ιδιοκτήτες ή οι υπεύθυνοι συστηματικών εκμεταλλεύσεων κάθε είδους και κατηγορίας πουλερικών (αναπαραγωγής, κρεοπαραγωγής, αυγοπαραγωγής, εκκολαπτήρια) πρέπει:

1. Να παρακολουθούν την πρώιμη ανίχνευση παρουσίας γρίπης των πτηνών α) πτώση ημερήσιας κατανάλωσης τροφής και νερού μεγαλύτερη του 20%, β) πτώση ημερήσιας παραγωγής αυγών μεγαλύτερη του 5% για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 2 ημερών γ) ποσοστό θνησιμότητας μεγαλύτερο του 3% σε μια εβδομάδα δ) τυχόν κλινικά συμπτώματα ή μεταθανάτιες αλλοιώσεις που παραπέμπουν σε γρίπη των πτηνών.

2. Να περιορίζουν τις μετακινήσεις πτηνών, οχημάτων και ατόμων στην εκμετάλλευση.

3. Να προστατεύουν τις εγκαταστάσεις παρασκευής ζωοτροφών καθώς και τα συστήματα παροχής τροφής και νερού από τυχόν προσεγγίσεις αγρίων πτηνών και άλλων ζώων (ποντίκια). Ειδικότερα, απαγορεύεται η χρήση πόσιμου νερού για τα εκτρεφόμενα πουλερικά, όταν αυτό προέρχεται από εξωτερικές δεξαμενές, στις οποίες υπάρχει πρόσβαση σε άγρια πτηνά.

4. Να διαθέτουν συστήματα απολύμανσης των εισερχομένων και εξερχομένων οχημάτων στις εισόδους των εκμεταλλεύσεών τους και λεκάνες απολύμανσης στις εισόδους των κτιρίων με απολυμαντικό υγρό που θα ανανεώνεται κάθε 24ωρο.

Γ. ΣΤΑ ΟΙΚΟΣΙΤΑ ΠΟΥΛΕΡΙΚΑ

Απαγορεύεται η διατήρηση οικοσίτων πουλερικών: α) σε ανοιχτούς χώρους (προαύλια, αυλές, αγρούς κ.λπ.) εκτροφών σε περιοχές της χώρας που βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 2 χλμ. από υγροβιότοπους, ποταμούς, λίμνες και κάθε είδους υδατοσυλλογές, β) σε μη περιφραγμένους χώρους σε όλη την επικράτεια της χώρας.

Αυτά πρέπει να διατηρούνται αποκλειστικά σε κλειστούς χώρους, τα ανοίγματα των οποίων πρέπει να καλύπτονται από κατάλληλα προστατευτικά καλύμματα που θα αποκλείουν την επαφή τους με άγρια πτηνά. Οι τυχόν εκτρεφόμενες πάπιες και χήνες των οικοσίτων εκτροφών πρέπει να διατηρούνται ξεχωριστά από άλλα είδη πουλερικών. Σε περιπτώσεις αυξημένης νοσηρότητας ή θνησιμότητας των πουλερικών, οι κάτοχοί τους υποχρεούνται να ενημερώνουν αμέσως τις κτηνιατρικές αρχές και να προσκομίζουν σε αυτές τυχόν πρόσφατα θανόντα πτηνά για τη διενέργεια των απαραίτητων εξετάσεων.