Την περασμένη εβδομάδα φιλορώσοι αντάρτες βομβάρδισαν την ανατολική Ουκρανία παραβιάζοντας την εκεχειρία και αφήνοντας τους κατοίκους της περιοχής χωρίς θέρμανση, νερό και ρεύμα και ενώ το θερμόμετρο άγγιζε του -20 βαθμούς. Δεδομένου ότι αυτό δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό αλλά έχει επιπτώσεις στην ασφάλεια της Ευρώπης και αντιτίθεται στις βασικές της αρχές, το ΕΚ πήρε τις αποστάσεις του.
Τα μέλη της επιτροπής Ασφάλειας και Άμυνας του ΕΚ, συζήτησαν τη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου για τη ρωσική επιρροή στην Ουκρανία και το Νότιο Καύκασο και τον τρόπο με το οποίο θα πρέπει η ΕΕ να αντιδράσει.
Ουκρανία
Η αναπληρώτρια πρωθυπουργός για την ευρωπαϊκή και την ευρω-ατλαντική ενσωμάτωση της Ουκρανίας Ivanna Klympush-Tsintsadze, συμμετείχε στη συνεδρίαση της υποεπιτροπής και μίλησε για την επιδείνωση της κατάστασης στην Ανατολική Ουκρανία. «Οι καμπάνες χτυπούν για όλους μας», είπε και προειδοποίησε για την κατάσταση που επικρατεί στην περιοχή Αβντιβκάς του Ντόνετσκ, όπου η ανθρωπιστική κρίση δεν έχει τέλος εξαιτίας των συνεχόμενων βομβαρδισμών, που δημιουργούν διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος σε περιόδους που η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει του -22 βαθμούς Κελσίου.
Ο πρόεδρος της επιτροπής Γιαρομίρ Στετίνα (ΕΛΚ, Τσεχία), τόνισε ότι «οι γενναίοι αυτοί Ουκρανοί δεν υπερασπίζονται μόνο τη χώρα τους, υπερασπίζονται και όλους εμάς, καθώς αυτός δεν είναι εμφύλιος πόλεμος, είναι επίθεση ενός κυρίαρχου κράτος σε ένα άλλο».
Ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Ιοάν Μιρτσέα Πάσκου, αναφέρθηκε στην πρόσφατη επιχείρηση ως «πολιτικά διερευνητική, καθώς δεν έχει νόημα να γίνεται μέσα στον χειμώνα».
Την ίδια άποψη εξέφρασαν και άλλα μέλη της επιτροπής, λέγοντας ότι ήταν πεπεισμένα πως η Ρωσία διερευνούσε τις αντιδράσεις της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ. Πολλοί κάλεσαν την ΕΕ να διασφαλίσει ότι η συμφωνία του Μινσκ εφαρμόζεται και ότι οι κυρώσεις θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται μέχρι να ολοκληρωθεί η πλήρης εφαρμογή της. Ο Πέτρας Αουστρέβιτσους (Λιθουανία) από τους Φιλελεύθερους, είπε ότι «πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να αποτρέψουμε τη μετατροπή αυτού του πολέμου σε μια ψυχρή σύγκρουση».
Ωστόσο, κάποια μέλη αμφισβήτησαν τη βιωσιμότητα της συμφωνίας του Μινσκ. Η Ρεμπέκα Χάρμς (Πράσινοι, Γερμανία), ήταν ανάμεσα σε αυτούς που κάλεσαν σε επαναξιολόγηση της συμφωνίας λέγοντας ότι «δεν είμαστε πιο κοντά στον στόχο, που είναι να επανακτήσει η Ουκρανία τον πλήρη έλεγχο των συνόρων της».
Γεωργία
Η πρέσβης της Γεωργίας στην ΕΕ Ναταλί Σαμπανάτζε, αναφέρθηκε στην προσέγγιση της Μόσχας στις γειτονικές της χώρες. «Η στάση της Ρωσίας στο νότιο Καύκασο και στη γύρω περιοχή, προέρχεται από την πολύ συγκεκριμένη κατανόηση του διεθνούς συστήματος, ως μια περιοχή εχθρικού διεθνούς ανταγωνισμού, όπου οι γείτονες πρέπει να διασφαλίσουν τη λειτουργία της νεκρής ζώνης». Ωστόσο, τόνισε τη βούληση της χώρας της να αποφασίσει μόνη της τον στρατηγικό της προσανατολισμό.
Στρατηγική
Κατά τη συνεδρίαση πολλές ήταν οι αναφορές στις επιπτώσεις της στάσης της κυβέρνησης Τραμπ στη Ρωσία. Ο ειδικός εκπρόσωπος της ΕΕ για τον Νότιο Καύκασο και την κρίση στη Γεωργία Χέρμπερτ Σάλμπερ, αναφέρθηκε στη πιθανή διαίρεση της περιοχής σε ζώνες συμφερόντων. «Υπάρχει μεγάλη ένταση και ένας μεγάλος ελέφαντας στο δωμάτιο», είπε. «Σε αυτή τη φάση δεν γνωρίζουμε».
Σύμφωνα με μελέτη του Κοινοβουλίου, η Ρωσία είναι έτοιμη να διεκδικήσει το ρόλο της ως διεθνές κέντρο επιρροής. Η Δύση, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, θεωρείτε πρόκληση για την ισχύ και ασφάλεια της Ρωσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατιωτική και η ανθρωπιστική κατάσταση στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία θα συνεχίσει να βρίσκεται υπό παρακολούθηση. Οι οικονομικές κυρώσεις που έχει επιβάλει η ΕΕ στη Ρωσία από το Δεκέμβριο του 2014, αναμένεται να επεκταθούν και πάλι τον Ιούνιο και το Δεκέμβριο αυτού του έτους. Στο μεσοδιάστημα, αναμένονται οι εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία (οι δύο χώρες που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία του Μινσκ) και τα αποτελέσματά τους θα επηρεάσουν τις πολιτικές απέναντι στη Ρωσία αλλά και την ευρύτερη στρατηγική της ΕΕ.