Η μεγαλύτερη διαρθρωτική αδυναμία του ελληνικού αμπελώνα, ο κατακερματισμός του

Με βασικό στόχο την διερεύνηση της υφιστάμενης κατάστασης, ως πρώτο στάδιο για το Στρατηγικό Σχεδιασμό της Ελληνικής αμπελουργίας, η ΚΕΟΣΟΕ αναλύει, συνθέτει και επεξεργάζεται τα διαθέσιμα στοιχεία του Αμπελουργικού Μητρώου για τις αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις με την επίγνωση ότι τα στοιχεία αυτά υπόκεινται σε αναγκαίες επικαιροποιήσεις από τους αμπελουργούς, απαιτούνται ταυτοποιήσεις ως προς το περιεχόμενο δηλωθέντων στοιχείων (κυρίως ως προς τις ποικιλίες), αλλά και οφείλουν να ταυτίζονται με τις δηλώσεις του ΟΣΔΕ που υποβάλλουν οι ίδιοι παραγωγοί.

Παρά τις παραπάνω αδυναμίες το Αμπελουργικό Μητρώο είναι το μοναδικό διαθέσιμο εργαλείο σήμερα, προκειμένου μέσω αναλυτικών μεθόδων να καταδειχθούν τα αδύνατα διαρθρωτικά κατά πρώτον σημεία, η ανάδειξη των οποίων θα επιτρέπει μέσω θεσμικών αλλαγών την αντιμετώπισή τους.

Από την ανάλυση των στοιχείων ανά περιφέρεια και σε σύνολο χώρας, αβίαστα εξάγεται το συμπέρασμα της έλλειψης ανταγωνιστικότητας των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, η οποία κατά πρώτον οφείλεται στην ανομοιογενή διασπορά ανά περιφέρεια και στο μικρό τους μέγεθος.

Έτσι όπως εμφαίνεται στον παρατιθέμενο πίνακα, 155.660 αμπελοκαλλιεργητές οινοσταφύλων στην Ελλάδα, καλλιεργούν 614.450 στρέμματα με μέσο μέγεθος ανά παραγωγό τα 3,95 στρέμματα. Η περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων παράγει μια απογοητευτική εικόνα η οποία επηρεάζει ευθέως την βιωσιμότητα και κατ’ επέκταση την ανταγωνιστικότητα των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, αφού:

Μέχρι και 5 στρέμματα διαθέτουν αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις που αφορούν το 82,52% των παραγωγών και αντιπροσωπεύουν το 36,10% των εκτάσεων.

Μέχρι και 10 στρέμματα διαθέτουν αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις που αφορούν το 92,18% των παραγωγών και αντιπροσωπεύουν το 53,79% των εκτάσεων.

Μέχρι και 15 στρέμματα διαθέτουν αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις που αφορούν το 95,54% των παραγωγών και αντιπροσωπεύουν το 64,32% των εκτάσεων.

Μέχρι και 20 στρέμματα διαθέτουν αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις που αφορούν το 97,21% των παραγωγών που αντιπροσωπεύουν το 71,66% των εκτάσεων.

Εάν υποτεθεί ότι το όριο των 20 στρεμμάτων και άνω είναι ένα κατώφλι βιωσιμότητας (πολλοί θεωρούν ότι το νεκρό σημείο υπολογίζεται πάνω από τα 30 στρέμματα για την Ηπειρωτική Ελλάδα), τότε οι βιώσιμες τουλάχιστον ως προς το μέγεθος αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις, με τις σημερινές τιμές σταφυλιών που διαμορφώνουν το αμπελουργικό εισόδημα είναι κάτω του 30%.

Η αντιμετώπιση αυτής της διαρθρωτικής αδυναμίας, η οποία θα συνεχίζει να επιδεινώνεται εάν δεν μεταβληθεί το κληρονομικό δίκαιο στη χώρα μας, που αφορά τη διαδοχή και μεταβίβαση των αγροτικών εκμεταλλεύσεων κατά το πρότυπο των προηγμένων γεωργικά χωρών (Γαλλία), αντιμετωπίζεται μόνο μέσω της ένταξης των αμπελουργών σε συλλογικά σχήματα, όπως οι συνεταιρισμοί και οι Οργανώσεις Παραγωγών, είτε υπό τους συνεταιρισμούς, είτε ανεξαρτήτων από αυτούς.

Ανάλογη αλλά διαφοροποιημένη είναι η εικόνα της διαστρωμάτωσης των εκτάσεων οινοποιήσιμων σταφυλιών ανά παραγωγό με αύξουσα (από το μεγαλύτερο στο μικρότερο) κατάταξη, ανά περιφέρεια είναι η ακόλουθη:

Η διαστρωμάτωση των εκτάσεων ανά περιφέρεια σύμφωνα με την επεξεργασία των στοιχείων από την ΚΕΟΣΟΕ, ακολουθεί το γενικό κανόνα του επίπεδου χώρας με διαφοροποιήσεις ανά περιφέρειες επιδεινούμενες ανάλογα με το μέσο όρο των εκτάσεων ανά παραγωγό. Μια ακραία, ενδεικτική όμως τιμή παρουσιάζεται στην περιφέρεια της Ηπείρου, όπου μέχρι 3 στρέμματα κατέχει το 91,84% και αφορά το 54,62% των εκτάσεων της συγκεκριμένης περιφέρειας.