Έναρξη ισχύος της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Καναδά

Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, χαιρετίζοντας το ορόσημο αυτό στον τομέα της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, δήλωσε τα εξής: «Η συμφωνία αυτή ενσωματώνει ό,τι ακριβώς επιθυμούμε από την εμπορική πολιτική μας, να λειτουργεί ως εργαλείο ανάπτυξης που ωφελεί τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τους Ευρωπαίους πολίτες, αλλά και ως μέσο προώθησης των αξιών μας, τιθάσευσης της παγκοσμιοποίησης και διαμόρφωσης των κανόνων του παγκόσμιου εμπορίου. Η εν λόγω εμπορική συμφωνία αποτέλεσε αντικείμενο σε βάθος κοινοβουλευτικής εξέτασης, γεγονός που αντικατοπτρίζει το αυξημένο ενδιαφέρον των πολιτών για την εμπορική πολιτική. Οι έντονες ανταλλαγές σχετικά με τη CETA κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής αποτελούν αδιάσειστη μαρτυρία της δημοκρατικότητας που διακρίνει τον μηχανισμό λήψης αποφάσεων της ΕΕ. Αναμένω από τα κράτη μέλη να διενεργήσουν ολοκληρωμένο και διεξοδικό διάλογο στο πλαίσιο της διαδικασίας κύρωσης της συμφωνίας στο επίπεδό τους. Καλώ τις επιχειρήσεις και τους πολίτες μας να αξιοποιήσουν την ευκαιρία αυτή, αλλά και τον καθένα να διαπιστώσει τα απτά οφέλη που μπορεί να του προσφέρει η εμπορική πολιτική μας.»

Η επίτροπος κ. Σεσίλια Μάλμστρομ, αρμόδια για θέματα εμπορίου, δήλωσε: «Ήρθε η ώρα να αλλάξουν τα πράγματα για τους εξαγωγείς μας. Η προσωρινή έναρξη ισχύος της συμφωνίας επιτρέπει στις επιχειρήσεις και τους πολίτες της ΕΕ να αρχίσουν ήδη να δρέπουν τα οφέλη της συμφωνίας. Το γεγονός αυτό στέλνει ένα θετικό μήνυμα για την παγκόσμια οικονομία και έχει τη δυνατότητα να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Η CETA αποτελεί μια σύγχρονη και προοδευτική συμφωνία, που αποτυπώνει την προσήλωσή μας στις αξίες μας, που εδράζονται στο ελεύθερο και δίκαιο εμπόριο. Μας βοηθά να διαμορφώσουμε την παγκοσμιοποίηση και τους κανόνες που διέπουν το παγκόσμιο εμπόριο. Επιπλέον, η CETA αντικατοπτρίζει την αμέριστη προσήλωσή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη και προστατεύει τη δυνατότητα των κυβερνήσουν να υιοθετούν ρυθμίσεις με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Η συμφωνία ενισχύει σημαντικά τις σχέσεις μας με τον Καναδά, που αποτελεί στρατηγικό εταίρο και σύμμαχο με τον οποίο μας ενώνουν ισχυροί ιστορικοί και πολιτιστικοί δεσμοί.»

Η προσωρινή εφαρμογή της CETA στις 21 Σεπτεμβρίου έπεται της έγκρισής της από τα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως αποτυπώθηκε στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, θα αρχίσει να ισχύει πλήρως και οριστικά, μόλις την κυρώσουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τον Καναδά, για να διασφαλίσει την εύρυθμη και αποτελεσματική εφαρμογή της.

Τι ακριβώς θα κάνει η CETA;

Η CETA προσφέρει νέες ευκαιρίες εξαγωγών προς τον Καναδά στις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους της ΕΕ. Θα τους επιτρέψει να εξοικονομούν 590 εκατ. ευρώ ετησίως — το ποσό που καταβάλλουν σε δασμούς για εμπορεύματα που εξάγονται στον Καναδά. Από τις 21 Σεπτεμβρίου η CETA εξαλείφει δασμούς για το 98 % των προϊόντων (δασμολογικές κλάσεις) τα οποία η ΕΕ εμπορεύεται με τον Καναδά. Επίσης, εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις της ΕΕ την καλύτερη πρόσβαση που έχει μέχρι στιγμής δοθεί σε επιχειρήσεις εκτός Καναδά στην υποβολή προσφορών για δημόσιες συμβάσεις της χώρας — όχι μόνο σε ομοσπονδιακό αλλά και σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο.

Η συμφωνία θα ωφελήσει ιδίως τις μικρότερες επιχειρήσεις που δυσκολεύονται περισσότερο να επωμιστούν το κόστος της γραφειοκρατίας που συνεπάγονται οι εξαγωγές στον Καναδά. Οι μικρές επιχειρήσεις θα εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα, αποφεύγοντας, για παράδειγμα, επικαλυπτόμενες απαιτήσεις δοκιμών προϊόντων, χρονοβόρες τελωνειακές διαδικασίες και σημαντικά νομικά έξοδα. Οι αρχές των κρατών μελών που ασχολούνται με την προώθηση των εξαγωγών είναι έτοιμες να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αρχίσουν εξαγωγές, να τονώσουν τις υπάρχουσες εμπορικές συναλλαγές και να προσελκύσουν επενδύσεις.

Η CETA θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους γεωργούς και τους παραγωγούς τροφίμων, ενώ παράλληλα θα προστατεύει πλήρως τους ευαίσθητους τομείς της ΕΕ. Η ΕΕ άνοιξε περαιτέρω την αγορά της για ορισμένα ανταγωνιστικά προϊόντα από τον Καναδά με περιορισμένο και προσαρμοσμένο τρόπο, ενώ παράλληλα εξασφάλισε αυξημένη πρόσβαση στην καναδική αγορά για σημαντικά ευρωπαϊκά εξαγόμενα προϊόντα. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα τυριά, οι οίνοι και τα οινοπνευματώδη ποτά, τα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς και μεταποιημένα προϊόντα. Η CETA θα προστατεύει επίσης 143 «γεωγραφικές ενδείξεις» της ΕΕ στον Καναδά, τοπικά τρόφιμα και ποτά υψηλής ποιότητας.

Τα 500 εκατομμύρια καταναλωτών της ΕΕ θα επωφεληθούν επίσης από τη CETA. Η συμφωνία προσφέρει μεγαλύτερη επιλογή διατηρώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς μόνον τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που σέβονται πλήρως όλους τους κανονισμούς της ΕΕ θα μπορούν να εισέρχονται στην αγορά της ΕΕ. Η CETA δεν θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ ρυθμίζει την ασφάλεια των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων ή της απαγόρευσης του βοδινού κρέατος που περιέχει ορμόνες.

Η συμφωνία προσφέρει επίσης μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου στην οικονομία των υπηρεσιών, βελτιώνει την κινητικότητα των υπαλλήλων εταιρειών και καθορίζει ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων για σειρά επαγγελμάτων, από τους αρχιτέκτονες έως τους χειριστές γερανών.

Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να έχουν τη δυνατότητα να οργανώνουν τις δημόσιες υπηρεσίες όπως επιθυμούν. Μια κοινή ερμηνευτική πράξη, η οποία θα έχει νομική ισχύ, διασαφήνισε περαιτέρω αυτό καθώς και άλλα θέματα. Εξηγεί με σαφήνεια και χωρίς αμφισημία τα συμφωνηθέντα μεταξύ Καναδά και ΕΕ για σειρά άρθρων της CETA.

Διαδικασία και επόμενα βήματα

Η ΕΕ και ο Καναδάς υπέγραψαν τη CETA στις 30 Οκτωβρίου 2016, κατόπιν της έγκρισης των κρατών μελών της ΕΕ, όπως αποτυπώθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου. Στις 15 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε επίσης την έγκρισή του. Στις 16 Μαΐου 2017 η καναδική πλευρά κύρωσε τη CETA. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας, μόλις ο Καναδάς ενέκρινε όλες τις απαιτούμενες εκτελεστικές διατάξεις.

Η CETA θα εφαρμοστεί πλήρως, μόλις όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ κυρώσουν τη συμφωνία σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές τους επιταγές. Όταν η CETA τεθεί σε πλήρη ισχύ, ένα νέο και βελτιωμένο σύστημα επενδυτικών δικαστηρίων θα αντικαταστήσει τον τρέχοντα μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κρατών (ISDS) που υπάρχει σε πολλές διμερείς εμπορικές συμφωνίες τις οποίες διαπραγματεύτηκαν στο παρελθόν κυβερνήσεις κρατών μελών της ΕΕ. Ο νέος μηχανισμός θα είναι διαφανής και δεν θα βασίζεται σε ειδικά (ad hoc) δικαστήρια.

Ιστορικό

Το πλαίσιο για τις σχέσεις ΕΕ-Καναδά καθορίζεται με τη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης (ΣΣΕΣ), που καθιστά δυνατή την ανάπτυξη ενισχυμένης συνεργασίας σε στρατηγικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος και ευθύνης, όπως είναι το κλίμα, η ασφάλεια και η εξωτερική πολιτική και η πολιτική ασφαλείας. Χάρη στη συμφωνία στρατηγικής εταιρικής σχέσης, η οποία τέθηκε προσωρινά σε ισχύ την 1η Απριλίου 2017 και τη CETA είναι δυνατή η περαιτέρω εμβάθυνση στις σχέσεις ΕΕ-Καναδά.

Οι συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της ΕΕ έχει αποδειχτεί ότι τονώνουν την ανάπτυξη και αυξάνουν τις θέσεις εργασίας στην ΕΕ. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Νότιας Κορέας. Αφότου άρχισε να ισχύει το 2011, οι εξαγωγές της ΕΕ στη Νότια Κορέα αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 55 %, οι εξαγωγές ορισμένων γεωργικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 70 %, οι πωλήσεις αυτοκινήτων της ΕΕ στη Νότια Κορέα τριπλασιάστηκαν και το εμπορικό έλλειμμα μετατράπηκε σε πλεόνασμα. Και η συμφωνία αυτή εφαρμόστηκε προσωρινά για αρκετά έτη μετά την κύρωσή της σε επίπεδο ΕΕ εν αναμονή της κύρωσής της από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Από τις εξαγωγές εξαρτώνται 31 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. Κατά μέσο όρο, κάθε πρόσθετο δισ. ευρώ εξαγωγών συμβάλλει στη διατήρηση 14.000 θέσεων εργασίας στην ΕΕ.