Επιστολή του γεωπόνου Θοδωρή Ζορμπά, με τις προτάσεις και παρατηρήσεις του για τις οικονομικές ενισχύσεις του Προγράμματος βιολογικής γεωργίας & κτηνοτροφίας. Ακολουθεί αναλυτικά η επιστολή του:
Προς τη (βιολογική) γεωργία;
Όσον αφορά στη δημοσίευση στις 29/09 του Πίνακα Κριτηρίων για τη μοριοδότηση και την τελική επιλογή των υποψήφιων βίο-παραγωγών που θα ενισχυθούν από το Πρόγραμμα 2014-2020, μετά από την παταγωδώς αποτυχημένη Προκήρυξη στις αρχές του 2017, ή μήπως τελικά είχαμε «μερική» επιτυχία; Ίσως, από μία άποψη, τόσο χρήμα διακινήθηκε από τους περισσότερους από πενήντα χιλιάδες (50.000) ενδιαφερόμενους!
Ευτυχώς που μας δίνετε η δυνατότητα να σχολιάσουμε και να καταθέσουμε τις προτάσεις έως τις 04/10! Ευχαριστούμε για τον πολύτιμο χρόνο σας, ορισμένες γενικές παρατηρήσεις.
Επιμένετε στο διαχωρισμό μεταξύ νέων ενταχθέντων (πάλι με 3-ετή διάρκεια θα είναι;) και παλιών. Προς τι αυτή η εμμονή για το διαχωρισμό σε 3-ετούς & 5-ετούς διάρκειας; Στα τρία αυτά χρόνια δεν θα προλάβουν να «μπουν στην αγορά των βιολογικών προϊόντων» από τη στιγμή που δεν θα μπορέσουν να πιστοποιήσουν τα προϊόντα τους σαν τέτοια «προϊόντα βιολογικής γεωργίας», παρά μόνο σαν «προϊόντα βιολογικής γεωργίας μεταβατικού σταδίου», μετά από τους πρώτους δώδεκα (12) μήνες για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης, που σημαίνει πρακτικά εκτός αγοράς βίο (εκτός των νωπών προϊόντων ή αυτών που δεν θα μεταποιηθούν). Το ίδιο ισχύει και για τους «νέους» της ζωικής, ακόμα και αυτοί με τις δικές τους ζωοτροφές θα χρειαστούν τουλάχιστον δύο (2) χρόνια για να πιστοποιήσουν τα προϊόντα τους (κυρίως το γάλα), οπότε ποιά η σκοπιμότητα αυτή της τριετούς διάρκειας;
Γενικά, σε σχέση και με την προηγούμενη Προκήρυξη (αρχές 2017), δεν διαφαίνεται από το Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης κάποια διάθεση για ουσιαστική και αποτελεσματική εφαρμογή των Καν. της Ε.Ε. καθώς :
1.Δεν απαιτεί την ύπαρξη καλλιεργητικού σχεδίου αμειψισπορών, αδιαφορώντας ουσιαστικά για τη διατήρηση-συντήρηση της γονιμότητας των εδαφών, που είναι μία από τις βασικές επιδιώξεις της βιολογικής γεωργίας. Επίσης, χωρίς το σχέδιο αμειψισποράς δεν μπορεί να υπολογιστεί σωστά και το συνολικό ποσό που απαιτείται είτε για την 3-ετία είτε για την 5-ετία.
2.Δεν θέτει κανένα κριτήριο σχετικά με την παραγωγική δυνατότητα των υπό ένταξη κτημάτων. Θα μπορούσε να υπάρχει κάποια μοριοδότηση σε σχέση με την παραγωγική δυνατότητα του καθενός υπό ένταξη αγροτεμαχίου (να αποδεικνύεται με κάποιο τρόπο σε διάστημα 5-10 χρόνων ότι υπήρξε παραγωγή), για να μην ωφεληθούν όσοι έχουν απλά και μόνο κάποια παρατημένα κτήματα με ελιές ή μόνο με χόρτα!
3.Δεν απαιτεί συγκεκριμένο (πραγματικό) βοσκότοπο, παρά με την «τεχνική λύση» που δίνεται στους περισσότερους κτηνοτρόφους, ναρκοθετεί ουσιαστικά το ίδιο το Πρόγραμμα, καθώς κανείς δεν θα μπορεί να ταυτοποιήσει σε ποιες εκτάσεις βόσκουν τα ζώα.
4.Δεν εξασφαλίζει την πρότερη εκπαίδευση των υποψήφιων βιο-παραγωγών, ώστε αυτοί να ενημερωθούν για τις ενδεδειγμένες πρακτικές, χρήσεις προϊόντων (λίπανσης &ν φυτοπροστασίας) και επεμβάσεις, σύμφωνα πάντα με τον Καν. της Ε.Ε.
5.Δεν δημιουργεί Μητρώο επιτρεπόμενων σκευασμάτων, αφήνοντας την κάθε εμπορική εταιρεία και τον κάθε Οργανισμό να κρίνουν (πολλές φορές ανεξέλεγκτα) αν και κατά πόσο κάποιο σκεύασμα μπορεί ή όχι να εφαρμοστεί στη βιολογική γεωργία.
6.Δεν δημιουργεί Μητρώο Ελεγκτών, αφήνοντας όλους όσοι ενδιαφέρονται να προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες, να μπορούν να το κάνουν, ασχέτως των άλλων επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων, που στις περισσότερες των περιπτώσεων δημιουργούν συνθήκες σύγκρουσης συμφερόντων (π.χ. κάποιος γεωπόνος μπορεί να είναι ταυτόχρονα σύμβουλος-μελετητής, ελεγκτής, παραγωγός, έμπορος εφοδίων ή γεωργικών προϊόντων κλπ.).
7.Δεν νομοθετεί ξεχωριστές αγορές για τους βιο-παραγωγούς, δεν ελέγχει αυτές που λειτουργούν, αφήνοντας έτσι εκτεθειμένους τόσο τους βιο-παραγωγούς όσο και τους βιο-καταναλωτές στην ασυδοσία ορισμένων επιτήδειων αετονύχηδων.
8.Δεν ευνοεί και δεν προκρίνει καθόλου την παραγωγή βιολογικού πολλαπλασιαστικού υλικού, το συγκεκριμένο ζήτημα λύνεται μέσω μίας χρονοβόρας, γραφειοκρατικής διαδικασίας.
9.Δεν περιλαμβάνει τις Δ.Α.Ο.Κ. σαν ενδιάμεσο φορέα αξιολόγησης, επίβλεψης των αιτούντων, παρότι τα τελευταία χρόνια οι συγκεκριμένες υπηρεσίες είχαν αποκτήσει σχετική εμπειρία και αποδεδειγμένα είχαν αρκετά μεγάλη συμβολή στην (μερική μέχρι σήμερα), πετυχημένη ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας. Μήπως για να μπορούν μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ (που δεν λειτουργεί και με τόσο μεγάλη διαφάνεια) να δημιουργούνται «μαϊμούδες» εταιρείες με ανύπαρκτα κτήματα και ζώα και να απολαμβάνουν έτσι κάποιοι ανέξοδα και ακούραστα επιδοτήσεις;
10.Όσον αφορά στα ποσά (που προφανώς μένουν ίδια) κάποιες παρατηρήσεις.
- το ποσό για τα πρόβατα είναι μικρό σε σχέση με αυτό των αιγών. Στα πρόβατα χορηγούνται περισσότερες ζωοτροφές, το κόστος παραγωγής είναι ανεβασμένο
- το ποσό για τα χειμερινά ψυχανθή κρίνεται ικανοποιητικό (μάλιστα είναι η πρώτη φορά που δίνεται τόσο μεγάλο ποσό!), όμως το πολύ μειωμένο ποσό των σιτηρών (εναλλασσόμενες καλλιέργειες στο ίδιο χωράφι) αποτελεί τροχοπέδη
- στα βιομηχανικά φυτά αφενός η δυνατότητα παραγωγής βιολογικών προϊόντων (από καλλιεργητική άποψη) είναι αρκετά δύσκολη, αφετέρου δε, δεν υπάρχει κανένα εμπορικό ενδιαφέρον, οπότε δεν θα έπρεπε καν να υπάρχουν στο Πρόγραμμα (ιδανικό το Πρόγραμμα μείωσης της νιτρορύπανσης για αυτές)
- το ποσό στα κηπευτικά είναι πολύ μικρό, θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 3-πλάσιο
Όσον αφορά στους «παλιούς» βίο-παραγωγούς, η μοριοδότηση αφορά ουσιαστικά αυτούς που είχαν ενταχθεί στην τελευταία προκήρυξη του 2011, τους οποίους «φωτογραφίζετε» με την καταληκτική ημερομηνία της 31ης/12/2016 (για συμπλήρωση 5-ετίας) και όχι την τρέχουσα, της ημερομηνίας αίτησής τους δηλαδή. Πόσοι από αυτούς συνεχίζουν να καλλιεργούν ή να εκτρέφουν σύμφωνα με τον Καν; Τελικά τι θέλουμε; Βιολογική γεωργία και παραγωγή βιολογικών προϊόντων ή απλά «μοίρασμα» κάποιων επιδοτήσεων;
Για τους «παλιούς», που θα ενταχθούν για πέντε (5) χρόνια, δεν υπάρχει κανένα κριτήριο μοριοδότησης σε σχέση με τη διακίνηση βιολογικών προϊόντων, με το αν και ποιοί βρήκαν διέξοδο και στην αγορά των βιολογικών προϊόντων, ώστε να στοχεύσουμε εκεί. Ή δεν μας ενδιαφέρει;
Για τους «παλιούς» δεν υπάρχει επίσης κανένα κριτήριο «αρνητικής» μοριοδότησης σε σχέση με την παραβατικότητά τους στην τήρηση των Καν. και στη δυνατότητα εφαρμογής βιολογικής γεωργίας (π.χ. αποδεδειγμένες παραβάσεις ή συχνές επιμολύνσεις σε κάποιο αγροτεμάχιο).
Ακόμη, όπως είναι το Πρόγραμμα, κάποιος υποψήφιος βίο-παραγωγός μικτής κατεύθυνσης που θα υποβάλλει αιτήσεις και στα δύο (2) Μέτρα, είτε σαν νέος είτε σαν παλιός, κινδυνεύει να μείνει εκτός του ενός από τα δύο, οπότε τι θα κάνει; Θα του επιτραπεί προφανώς να «μεταβιβάσει» αυτά τα δικαιώματα;
Τέλος, σχετικά με τα (προτεινόμενα) κριτήρια και ποσοστά μοριοδότησης
Α) Των Νέων Αγροτών (Μέτρο 11.1.1)
- στο κριτήριο 1 (ηλικία) να αναπροσαρμοστούν κάπως τα ποσοστά, υπέρ των μεγαλύτερων ηλικιακά
- στο κριτήριο 2 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης & ποσοστό σε σχέση με το μέγεθος της συμβατικής) να ευνοείται περισσότερο αυτός που εντάσσει το 100% της εκμετάλλευσής του ενώ για όσους εντάσσουν μικρό ποσοστό (κάτω του 20-30%) να μην μοριοδοτούνται καθόλου ή πολύ λίγο
- στο κριτήριο 3 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης σε περιοχή Natura ή υψηλής φυσικής αξίας) να ευνοείται περισσότερο αυτός που βρίσκεται κατά 100% σε κάποια προαναφερόμενη περιοχή και πολύ λιγότερο αυτός που έχει μικρό ποσοστό.
Β) Των Νέων Κτηνοτρόφων (Μέτρο 11.1.2)
- στο κριτήριο 1 (ηλικία) να αναπροσαρμοστούν κάπως τα ποσοστά, υπέρ των μεγαλύτερων ηλικιακά
- στο κριτήριο 2 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης για παραγωγή ζωοτροφών) τα σαράντα (40) στρ. είναι κάπως αυθαίρετο, καθώς δεν σχετίζεται με τον αριθμό των ζώων (που εντάσσονται) και τις ανάγκες κάλυψης των διατροφικών τους αναγκών. Θα πρέπει να υπάρχει κάποια κλιμάκωση, ανάλογα με το ποσοστό κάλυψης των χορηγούμενων ζωοτροφών από τις ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές, σε σχέση με τις συνολικά χορηγούμενες ζωοτροφές, για κάλυψη 100% να δίνεται το ανώτερο ποσό μορίων
Γ) Των Παλιών Αγροτών (Μέτρο 11.2.1)
- στο κριτήριο 1 (χρονική διάρκεια προηγούμενης εφαρμογής βίο) να είναι τα είκοσι (20) χρόνια που πριμοδοτούνται στο μέγιστο ύψος και όχι τα πέντε (5), από τότε δηλαδή που ξεκίνησε η εφαρμογή τόσο της βιολογικής γεωργίας όσο και των οικονομικών βίο-ενισχύσεων. Επίσης, το ποσοστό αυτού του κριτηρίου να σχετίζεται και με το ποσοστό της βιοκαλλιεργούμενης έκτασης σε σχέση με τη συνολική καλλιεργούμενη έκταση, για τα τελευταία πέντε (5) χρόνια και μέχρι την τρέχουσα ημερομηνία υποβολής της Αίτησης από τον κάθε υποψήφιο.
- στο κριτήριο 2 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης & ποσοστό σε σχέση με το μέγεθος της συμβατικής) να ευνοείται περισσότερο αυτός που εντάσσει το 100% της εκμετάλλευσής του ενώ για όσους εντάσσουν μικρό ποσοστό (κάτω του 20-30%) να μην μοριοδοτούνται καθόλου ή πολύ λίγο
- στο κριτήριο 3 (επαγγελματίας αγρότης) να σχετίζεται και με το μέγεθος της εκμετάλλευσης.
- στο κριτήριο 4 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης σε περιοχή Natura ή υψηλής φυσικής αξίας) να ευνοείται περισσότερο αυτός που βρίσκεται κατά 100% σε κάποια προαναφερόμενη περιοχή και πολύ λιγότερο αυτός που έχει μικρό ποσοστό.
Δ) Των Παλιών Κτηνοτρόφων (Μέτρο 11.2.2)
- στο κριτήριο 1 (χρονική διάρκεια προηγούμενης εφαρμογής βίο) να είναι τα δέκα (10) χρόνια που πριμοδοτούνται στο μέγιστο ύψος και όχι τα πέντε (5), από τότε δηλαδή που ξεκίνησε η εφαρμογή τόσο της βιολογικής κτηνοτροφίας όσο και των οικονομικών βίο-ενισχύσεων
- στο κριτήριο 2 (μέγεθος εντασσόμενης βίο εκμετάλλευσης για παραγωγή ζωοτροφών) τα σαράντα (40) στρ. είναι κάπως αυθαίρετο, καθώς δεν σχετίζεται με τον αριθμό των ζώων (που εντάσσονται) και τις ανάγκες κάλυψης των διατροφικών τους αναγκών. Θα πρέπει να υπάρχει κάποια κλιμάκωση, ανάλογα με το ποσοστό κάλυψης των χορηγούμενων ζωοτροφών από τις ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές, σε σχέση με τις συνολικά χορηγούμενες ζωοτροφές, για κάλυψη 100% να δίνεται το ανώτερο ποσό μορίων
- στο κριτήριο 3 (επαγγελματίας αγρότης) να σχετίζεται και με το μέγεθος της εκμετάλλευσης.
ΥΓ. Εκτός από τις άμεσες ενισχύσεις υπάρχουν και οι έμμεσες. Αν ενδιαφέρεστε πραγματικά για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας τότε μπορείτε να μειώσετε το φπα των βιολογικών προϊόντων από το 13% και 23% (νωπά και μεταποιημένα) στο 3%! Έτσι θα γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικά και θα προσελκύσουν περισσότερους καταναλωτές που με τη σειρά τους θα απαιτήσουν περισσότερα βιολογικά προϊόντα.
Με εκτίμηση,
Θοδωρής Ζορμπάς
Γεωπόνος (Τ.Ε.)
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις