Σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών

Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θέτει σε δημόσια διαβούλευση, σήμερα, Δευτέρα 13 Νοεμβρίου 2017, το νέο σχέδιο νόμου που αφορά στη λειτουργία των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών, στον ακόλουθο ιστότοπο της ανοικτής διακυβέρνησης http://www.opengov.gr/home/category/users/envirormentandenergy . 

Βασικός σκοπός του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου είναι η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, μέσω του θεσμού των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ), με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την προστασία του εθνικού φυσικού κεφαλαίου με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και την ενίσχυση του τοπικού προϊόντος και της περιφερειακής ανάπτυξης και εργασίας.

Από την ίδρυση των ΦΔΠΠ στις αρχές της δεκαετίας 2000, έως σήμερα, έχουν καταγραφεί αρκετά θετικά σημεία, αλλά κυρίως πολλά προβλήματα που οφείλονταν στις ελλιπείς πολιτικές των προηγούμενων κυβερνήσεων για τη φύση και τη βιοποικιλότητα. Η χρόνια αδυναμία χάραξης μιας ουσιαστικής περιβαλλοντικής πολιτικής – που μεταφράζεται μεταξύ άλλων και σε πρόστιμα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ για τη χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση – επηρέασε και τους ΦΔΠΠ σε οργανωτικό, στελεχιακό και χρηματοδοτικό επίπεδο, εφόσον οι προηγούμενες κυβερνήσεις επέλεγαν να κρατούν το θέμα των Φορέων σε διαρκή εκκρεμότητα.

Έτσι, για παράδειγμα, ενώ ο ν. 2742/1999 προέβλεπε τη στελέχωση των ΦΔΠΠ με ικανό ως προς τις ειδικότητες και τον αριθμό προσωπικό, η αρχική τους στελέχωση έγινε βάσει κριτηρίων για την επιλογή εποχικού προσωπικού. Η διαρκής εκκρεμότητα της στελέχωσης οδήγησε τα άμισθα ΔΣ, σε συνεργασία με τους συμβασιούχους των ΦΔΠΠ, να επιτελούν βασικές εργασίες για την εξυπηρέτηση του σκοπού των ΦΔΠΠ.

Για πολλά χρόνια η χρηματοδότηση των ΦΔΠΠ είχε εναποτεθεί στα ευρωπαϊκά προγράμματα, ενώ τα τελευταία 2 χρόνια η κυβέρνηση έχει αξιοποιήσει το Πράσινο Ταμείο για να δώσει το φιλί της ζωής στους Φορείς. Με τον ν. 4109/13, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε επιλέξει να συρρικνώσει και ουσιαστικά να καταργήσει τους Φορείς, τη δράση τους αλλά και τους εργαζόμενους σε αυτούς.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ-Οικολόγων Πράσινων έθεσε εξαρχής ως κεντρική πολιτική επιλογή την υποστήριξη του θεσμού των ΦΔΠΠ και, εν μέσω δημοσιονομικών περιορισμών, επιτροπείας και περιορισμών στις προσλήψεις, προχωρά με σταθερά βήματα στην ισχυροποίηση του συγκεκριμένου θεσμού και στην ολοκληρωμένη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, το δυναμικό των οποίων, όσον αφορά την τοπική ανάπτυξη, δεν έχει ακόμη αναδειχθεί.

Συνεπώς,  στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου προβλέπεται η κάλυψη του συνόλου των περιοχών του δικτύου Natura 2000 της χώρας (100%, 446 περιοχές), ενώ έως σήμερα καλύπτονται οι 116 από τις 419 περιοχές του δικτύου Natura 2000 (ποσοστό 27,7%). Αυτό θα καταστεί εφικτό αφενός με την επέκταση των περιοχών ευθύνης των υφιστάμενων 28 ΦΔΠΠ και αφετέρου με την ίδρυση επτά (7) νέων ΦΔΠΠ. Η μόνη περιοχή που προς το παρόν δεν εντάσσεται σε ΦΔΠΠ είναι η χερσόνησος του Άθωνα, για την οποία προβλέπεται ειδικότερη ρύθμιση, που θα υλοποιηθεί εντός του 2018. 

Συνοπτικά, με το νέο σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών:

• ρυθμίζεται η χωρική αρμοδιότητα των ΦΔΠΠ στο 100% των περιοχών του δικτύου Natura 2000,
• συγκροτούνται μικρότερα και αποδοτικότερα σχήματα διοίκησης (επταμελή ΔΣ),
• συγκροτούνται Φορείς Διαχείρισης για περιοχές με μεγάλο περιβαλλοντικό και αναπτυξιακό αποτύπωμα, π.χ. για τον Θερμαϊκό και τον Αμβρακικό Κόλπο (διεύρυνση ορίων υφιστάμενων φορέων), τον Κορινθιακό Κόλπο και τις νησιωτικές προστατευόμενες περιοχές (όπου η ανάπτυξη δράσεων περιβαλλοντικής ερμηνείας και οικοτουρισμού μπορεί να παράξει νέο τουριστικό προϊόν και να επιμηκύνει την τουριστική περίοδο),
• δίνεται η δυνατότητα σύστασης συμβουλευτικών επιτροπών για την υποβοήθηση του έργου των ΔΣ και των ΦΔΠΠ συνολικά,
• επικαιροποιείται το έργο των ΦΔΠΠ και οι αρμοδιότητες των διοικητικών τους συμβουλίων, με έμφαση στα ζητήματα τοπικής ανάπτυξης και ενεργοποίησης της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, παράλληλα με την περιβαλλοντική προστασία, εποπτεία και διαχείριση,
• στηρίζεται η εργασία των συμβασιούχων των ΦΔΠΠ με παράταση των συμβάσεών τους ως την προκήρυξη διαγωνισμών του ΑΣΕΠ για οχτάμηνες συμβάσεις (εντός του 2018), με στόχο την προκήρυξη διαγωνισμών για θέσεις αορίστου χρόνου εντός του 2019 με πλήρες οργανόγραμμα για όλους τους φορείς και περιγράμματα θέσεων,
• εξασφαλίζονται πόροι για τη λειτουργία των ΦΔΠΠ,  για πρώτη φορά από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΥΠΕΝ, αλλά και η πρόσβαση τους σε ανταγωνιστικά χρηματοδοτικά εργαλεία και σε τοπικούς αναπτυξιακούς και ανταποδοτικούς πόρους,
• τίθενται διαδικασίες αξιολόγησης του προσωπικού και του έργου των ΦΔΠΠ συνολικά, σε ετήσια βάση, και
• ρυθμίζονται εκκρεμότητες επί οργανωτικών ζητημάτων και της λειτουργίας των ΦΔΠΠ (σχετικά με το ωράριο των εργαζομένων, την κάλυψη οδοιπορικών κ.ά.).

Η διαβούλευση του νομοσχεδίου θα διαρκέσει έως την Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2017 και ώρα 12:00. Καλούνται όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν σχόλια και παρατηρήσεις, στη βάση ενός εποικοδομητικού διαλόγου για τη διασφάλιση της επίτευξης των στόχων του εν λόγω νομοσχεδίου.