Το μέλλον της γεωργίας και των τροφίμων

 Οι απλούστεροι κανόνες και μια πιο ευέλικτη προσέγγιση θα διασφαλίσουν ότι η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) οδηγεί σε ουσιαστικά αποτελέσματα στήριξης των γεωργών και είναι πρωτοπόρος στην αειφόρο ανάπτυξη της γεωργίας της ΕΕ.

Τα σημεία αυτά αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ανακοίνωσης που εγκρίθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τίτλο «Το μέλλον των τροφίμων και της γεωργίας» και η οποία περιγράφει τους τρόπους θωράκισης της παλαιότερης κοινής πολιτικής της ΕΕ έναντι των μελλοντικών εξελίξεων.

Πρόκειται για εμβληματική πρωτοβουλία που παρέχει στα κράτη μέλη μεγαλύτερες αρμοδιότητες να επιλέξουν πώς και πού θα επενδύσουν τη χρηματοδότηση της ΚΓΠ που τους αναλογεί, με σκοπό την επίτευξη φιλόδοξων κοινών στόχων σχετικά με το περιβάλλον, την αλλαγή του κλίματος και την αειφόρο ανάπτυξη.

Ο Αντιπρόεδρος Γύρκι Κατάινεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, σημείωσε τα εξής: «Η Κοινή Γεωργική Πολιτική παράγει απτά αποτελέσματα από το 1962. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ΚΓΠ θα εξακολουθήσει να παρέχει, για παράδειγμα, υγιή και νόστιμα τρόφιμα για τους καταναλωτές και να προσφέρει θέσεις απασχόλησης και ανάπτυξης στην ύπαιθρο, αλλά και, συγχρόνως ότι θα εξελίσσεται παράλληλα με άλλες πολιτικές. Η πρότασή μας αποτελεί σημαντικό βήμα για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της ΚΓΠ, με βάση τα αποτελέσματα ευρείας διαβούλευσης με τους εμπλεκόμενους φορείς. Το νέο μοντέλο λειτουργίας που εισηγείται η Επιτροπή θα παράσχει μεγαλύτερη επικουρικότητα στα κράτη μέλη, τα οποία θα κληθούν να καταρτίσουν στρατηγικά σχέδια ΚΓΠ που θα καλύπτουν τις δράσεις τους στο πλαίσιο του πυλώνα Ι και του πυλώνα ΙΙ, καθιστώντας δυνατή την απλούστευση, τη μεγαλύτερη συνέπεια και την καλύτερη παρακολούθηση των αποτελεσμάτων.»

Ο Επίτροπος κ. Φιλ Χόγκαν, αρμόδιος για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη, δήλωσε: «Η σημερινή ανακοίνωση εξασφαλίζει ότι η Κοινή Γεωργική Πολιτική θα συμβάλει στην υλοποίηση νέων και αναδυόμενων στόχων, όπως η προώθηση της ευφυούς και ανθεκτικής γεωργίας, η ενίσχυση της περιβαλλοντικής προστασίας και της δράσης για το κλίμα και η ενδυνάμωση του κοινωνικο-οικονομικού ιστού στην ύπαιθρο. Σηματοδοτεί επίσης μια σημαντική αλλαγή στην εφαρμογή της ΚΓΠ. Θα καθιερωθεί νέο σύστημα εφαρμογής αντί του ισχύοντος συστήματος, που θα προσφέρει στα κράτη μέλη / στις περιφέρειες πολύ μεγαλύτερο βαθμό επικουρικότητας.»

Η σημερινή δομή των δύο πυλώνων διατηρείται, ωστόσο θα υπάρξει απλούστερη, πιο ευέλικτη προσέγγιση που θα καθορίζει λεπτομερώς τις δράσεις για την επίτευξη των στόχων που έχουν συμφωνηθεί σε επίπεδο ΕΕ. Κάθε χώρα της ΕΕ θα καταρτίσει στη συνέχεια το δικό της στρατηγικό σχέδιο — που θα εγκρίνει η Επιτροπή — το οποίο θα καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύει να επιτύχει τους στόχους. Προσοχή θα δοθεί όχι τόσο στη συμμόρφωση, αλλά στην παρακολούθηση της προόδου και στη διασφάλιση του ότι η χρηματοδότηση επικεντρώνεται στην επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων. Η μετάβαση από μια ενιαία σε εξατομικευμένη προσέγγιση σημαίνει ότι η πολιτική και οι επιπτώσεις της στην πραγματική ζωή θα είναι πιο κοντά σε εκείνους που την εφαρμόζουν στην πράξη.

Η στήριξη των γεωργών θα συνεχιστεί μέσω του συστήματος άμεσων ενισχύσεων. Η ανακοίνωση δεν προδικάζει ούτε την έκβαση της συζήτησης για το μέλλον των οικονομικών της ΕΕ, ούτε το περιεχόμενο της πρότασής της για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ). Χωρίς η απαρίθμηση να είναι εξαντλητική, εξετάζονται ορισμένες δυνατότητες για τη διασφάλιση δίκαιης και καλύτερα στοχευμένης στήριξης του εισοδήματος των γεωργών.

Η αλλαγή του κλίματος και οι πιέσεις που ασκούνται στους φυσικούς πόρους θα συνεχίσουν να επηρεάζουν τη γεωργία και την παραγωγή τροφίμων. Η μελλοντική ΚΓΠ θα πρέπει να αντικατοπτρίζει τις υψηλότερες φιλοδοξίες όσον αφορά την αποδοτική χρήση των πόρων, τη μέριμνα για το περιβάλλον και τη δράση για το κλίμα.

Άλλες προτάσεις που διατυπώνονται:

Ενθάρρυνση της χρήσης σύγχρονων τεχνολογιών για τη στήριξη των γεωργών επιτόπου και παροχή μεγαλύτερης διαφάνειας και ασφάλειας της αγοράς
Μεγαλύτερη προσοχή στην ενθάρρυνση των νέων να ασχοληθούν με τη γεωργία, αλλά και καλύτερος συντονισμός των αρμοδιοτήτων των κρατών μελών σε τομείς όπως η φορολόγηση της γης, ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη δεξιοτήτων
Ανταπόκριση στις ανησυχίες των πολιτών όσον αφορά την αειφόρο γεωργική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της διατροφής, της σπατάλης τροφίμων και της καλής μεταχείρισης των ζώων
Επιδίωξη συνοχής μεταξύ των πολιτικών της σε αντιστοιχία με την παγκόσμια διάσταση της ΚΓΠ, κυρίως στους τομείς του εμπορίου, της μετανάστευσης και της βιώσιμης ανάπτυξης
Δημιουργία μιας πλατφόρμας, σε επίπεδο ΕΕ, για τη διαχείριση κινδύνων που θα αναζητά τους καλύτερους τρόπους να βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίσουν την κλιματική αβεβαιότητα, την αστάθεια της αγοράς και άλλους κινδύνους
Οι σχετικές νομοθετικές προτάσεις για την εφαρμογή των στόχων που εκτίθενται στην ανακοίνωση θα υποβληθούν από την Επιτροπή πριν από το καλοκαίρι του 2018, μετά την πρόταση για το ΠΔΠ.

Ιστορικό

Στις 2 Φεβρουαρίου 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαβούλευση σχετικά με το μέλλον της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) ώστε να γίνουν καλύτερα κατανοητά τα σημεία της τρέχουσας πολιτικής τα οποία μπορούν να απλουστευθούν και να εκσυγχρονιστούν. Κατά την τρίμηνη περίοδο διαβούλευσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έλαβε 320 000 και πλέον απαντήσεις, κυρίως από ιδιώτες. Η διαβούλευση έδειξε ότι η πλειονότητα όσων απάντησαν επιθυμούν να διατηρηθεί μια ισχυρή Κοινή Γεωργική Πολιτική σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά ότι θα πρέπει να είναι απλούστερη, πιο ευέλικτη και να επικεντρώνεται περισσότερο στις βασικές προκλήσεις της διασφάλισης ενός δίκαιου βιοτικού επιπέδου για τους γεωργούς, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της αλλαγής του κλίματος.