Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Βαγγέλη Αποστόλου,στο 7ο Περιφερειακό Συνέδριο για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση, στην Κέρκυρα: «Το λόγο έχουν τα Ιόνια νησιά».
Στην αγροτική εικόνα της Περιφέρειας από πλευράς της φυτικής παραγωγής ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι καλλιέργειες αμπελιών και ελαιοκομίας.
Στην αμπελουργία καλλιεργούνται 27.444 στρ. και λειτουργούν συνολικά 36 οινοποιητικές επιχειρήσεις.
Στην ελαιοκομία έχουμε 430.000 στρ. με παραγωγή κυρίως ελαιόλαδου περί τους 10.000 τόνους.
Στην Π.Ε. Ζακύνθου και Κεφαλονιάς καλλιεργούνται και 15.300 στρ. κορινθιακής σταφίδας, που από το 2017 έχει ενταχθεί στο καθεστώς της συνδεδεμένης ενίσχυσης.
Μάλιστα η ΕΑΣ Ζακύνθου συμμετέχει και σε πρόγραμμα προώθησης των προϊόντων της, Γ.Ε. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο και Ο.Π. μαύρη σταφίδα.
Για τις δραστηριότητες αυτές προβλέπονται μια σειρά δράσεων και μέτρων σε εθνικό επίπεδο που μπορούν να επωφεληθούν και οι ντόπιοι αγρότες.
Στη ζωική παραγωγή έχουμε αξιόλογη αιγοπροβατοτροφία, με τη φέτα να είναι το κύριο προϊόν της και εκτροφή βοοειδών ελευθέρας βοσκής.
Για τον τομέα έχουμε κάνει και μια στρατηγική επιλογή: Να αξιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα ώστε να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος για την παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα της χώρας.
Οφείλω λοιπόν να πω τι κάναμε : Τα προβλήματα κατ΄ αρχήν που έχουν καταγραφεί σε όλη την επικράτεια αφορούν κατά κύριο λόγο την αδειοδότηση των σχετικών κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.
Έχει δοθεί παράταση για την έκδοση σχετικής άδειας μέχρι το τέλος του έτους 2018 και για την αδειοδότηση μονάδων εντός ή πλησίον οικισμών ετοιμάζεται σχετική παράταση. Παράλληλα ομάδα εργασίας ήδη επεξεργάζεται το πλαίσιο με στόχο την απλοποίηση των αδειοδοτήσεων των κτηνοτροφικών μονάδων.
Βρήκαμε το μεγάλο πρόβλημα της διαχείρισης των βοσκοτόπων να μας φορτώνει 320 εκατ. πρόστιμα το χρόνο.
Το πρώτο βήμα για την επίλυση αυτού του προβλήματος ήταν ο νόμος για τις βοσκήσιμες γαίες, με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν 2 βασικά ζητήματα:
η επιλεξιμότητα για τις ενισχύσεις της κτηνοτροφίας ύψους 550 εκατ. ευρώ . Με την αλλαγή του ορισμού του βοσκότοπου πετύχαμε σε επίπεδο Ε.Ε. επιπλέον 8 εκατ. στρ. επιλέξιμων εκτάσεων και η διαχείριση 60 εκατ. στρεμμάτων δασικών εκτάσεων που σήμερα βόσκονται .
Με μια κουβέντα, με το νόμο αυτό, δεν λύσαμε απλώς το θέμα της απρόσκοπτης καταβολής των επιδοτήσεων στους κτηνοτρόφους, αλλά δημιουργήσαμε τις προϋποθέσεις για την αειφορική διαχείριση και αύξηση της «βοσκοϊκανότητας» των γαιών αυτών.
Τα δικαιώματα χρήσης βοσκής σε κτηνοτρόφους-κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις θα στηρίζονται πλέον σε εγκεκριμένα διαχειριστικά σχέδια βοσκής τα οποία συντάσσονται ήδη.
Επιτρέψτε μου να σταθώ και στις ΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΕΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ της κτηνοτροφίας γιατί θεμελιώνουν τη διαφορετικότητά μας στις επιλογές μας για στήριξη του χώρου.
Προχωρήσαμε σε κομβικές αλλαγές, στοχεύοντας στην καλύτερη απορροφητικότητα παράλληλα με την υπηρέτηση των στρατηγικών μας επιλογών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στα βοοειδή αυξήσαμε την ενίσχυση στα 148 ευρώ /ζώο, δηλαδή κατά 50% και στην αιγοπροβατοτροφία αυξήθηκε η τιμή αναφοράς στα 11€ ανά ζώο για το 2017 από 7 € και 5 € ανά ζώο αντίστοιχα σε ορεινά και πεδινά, ενώ ενισχύσαμε τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, δηλαδή τις ζωοτροφές, από τα 7 εκατ. στα 33 εκατ. ευρώ. Έτσι, αυξήσαμε τις συνδεδεμένες ενισχύσεις στη ζωική παραγωγή στα 124 εκατομμύρια ευρώ από 63 εκατ. που ήταν.
Για τις συμφωνίες με τρίτες χώρες και τη στήριξη της προώθησης των αγροτικών μας προϊόντων στις διεθνείς αγορές δίνουμε μάχες . Έχουμε αποτελέσματα, βελτιώνοντας τις συμφωνίες που είχαν υπογραφεί από προηγούμενες κυβερνήσεις, όπως αυτές του Καναδά και της Ν. Αφρικής, ενώ συνεχίζουμε μια πολύ έντονη προσπάθεια για να είναι ακόμη καλύτερες οι καινούριες συμφωνίες της Ε.Ε. με άλλες χώρες.
Και καταφέραμε με πρώτη αυτή με την Ιαπωνία εκείνο που κάποιοι θεωρούσαν ακατόρθωτο: Την πλήρη προστασία των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων μας από τη πρώτη στιγμή.
Δίνουμε αυτή την ώρα μάχες για τη συμφωνία με Σιγκαπούρη, Κίνα και ΗΠΑ .Για δε τη προώθηση έχουμε προγράμματα ύψους 160 εκατ. ευρώ το χρόνο .
Βάλαμε ξεκάθαρους κανόνες και διαφάνεια στην αγορά του γάλακτος και του κρέατος. Καταφέραμε μετά από μεγάλη επιμονή στις Βρυξέλες να θεσμοθετήσουμε την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας άμελξης του γάλακτος σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα και της χώρας προέλευσης του κρέατος στους χώρους πώλησής του.
Όπως επίσης νομοθετήσαμε την υποχρεωτική πληρωμή μέχρι 60 ημέρες και μάλιστα με αυστηρά διοικητικά πρόστιμα στο μεγαλύτερο ποσοστό των αγροτικών προϊόντων, ώστε να πάψει ο έλληνας αγρότης να είναι ο βασικός πιστωτής του χονδρεμπορίου και των πολυκαταστημάτων.
Έρχομαι στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020
Εκχωρήσαμε στις Περιφέρειες της χώρας αρμοδιότητες διαχείρισης πόρων, με στόχο την αποκέντρωση και τη μείωση της γραφειοκρατίας. Συνολικά αφορούν στο 37, 4 % των πόρων του ΠΑΑ 2014-2020.
Στην Περιφέρεια Ιονίων νήσων εκχωρούνται 22 εκατ. €. Και με τη προσθήκη 17 εκατ. ευρώ, που θα κατανεμηθούν στα πλαίσια του προγράμματος Leader φτάνουμε συνολικά στα 39 εκατ. ευρώ
Στην Περιφέρεια Ιονίων νήσων έχουν κατανεμηθεί για την ένταξη νέων αγροτών 6,5 εκ. ευρώ. Υποβλήθηκαν 87 αιτήσεις στήριξης όπου μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης προέκυψαν 74 είναι δικαιούχοι, 4 εν δυνάμει δικαιούχοι και 7 απορριπτόμενοι.
Όταν ολοκληρωθεί η εξέταση των συμπληρωματικών δικαιολογητικών για τους εν δυνάμει θα ακολουθήσει και η πληρωμή τους. Αναμένεται να ξεκινήσει νέα πρόσκληση, έχει ήδη προδημοσιευτεί , με στόχο να απορροφηθούν όλες οι πιστώσεις που είχαν κατανεμηθεί στην Περιφέρεια.
Για τα σχέδια βελτίωσης έχει υπογραφεί η σχετική απόφαση και επίκειται η πρόσκληση του μέτρου. Για την Περιφέρειά σας έχουν προβλεφθεί περίπου 9,4 εκ. ευρώ.
Ειδικά για τη στήριξη της τοπικής ανάπτυξης μέσω του Leader, ενώ είχαν κατανεμηθεί, 7 εκ. € που αφορούσαν τη Κέρκυρα , με νέα προκήρυξη προσθέσαμε άλλα 10 εκατ. € για τα υπόλοιπα νησιά που δεν είχαν ενταχθεί αρχικά, φτάνοντας, όπως προανέφερα στα 17 εκατ. ευρώ.
Για τα μικρά δημόσια έργα έχουν μεταφερθεί στο νέο Π.Α.Α. 2014 -2020 ως ανειλημμένες υποχρεώσεις από το προηγούμενο ΠΑΑ συνολικά 6 έργα με προϋπολογισμό μεταφοράς 2,37 εκ € εκ των οποίων μέχρι στιγμής έχουν πληρωθεί τα 1,74 εκ €.
Οι πληρωμές των έργων συνεχίζονται χωρίς προβλήματα.
Για τη διατήρηση των απειλούμενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων έχουν ενταχθεί στον κατάλογο της Ε.Ε. το πρόβατο φυλής Ζακύνθου, το πρόβατο φυλής Λευκίμης και οι ίπποι φυλής Σκύρου στο νησί της Κέρκυρας. Τη σχετική ΥΑ επεξεργάζεται η αρμόδια Υπηρεσία.
Στη νέα προγραμματική περίοδο προβλέπεται ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που αφορούν την ενίσχυση πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων για την μεταποίηση εμπορία και ανάπτυξη τελικού προϊόντος χαρακτηριζόμενο ως γεωργικό (κρέας, γάλα, αυγά, κλπ), αλλά και ως μη γεωργικό (π.χ. επεξεργασία καπνού, ζυθοποιία, επεξεργασία προϊόντων κυψέλης κλωστικές ίνες κλπ) .
Στα εγγειοβελτιωτικά, σε ότι αφορά το ΠΑΑ 2007-2013, δεν υλοποιήθηκε κανένα έργο και δεν εκπονήθηκε καμιά μελέτη όπως και σε ότι αφορά τη νέα Προγραμματική Περίοδο ΠΑΑ 2014-2020 δεν έχει αποσταλεί καμία πρόταση .
Με βάση μελέτες και προμελέτες έχουν προκύψει δυνατότητες κατασκευής λιμνοδεξαμενών στη Ζάκυνθο, στην Κεφαλλονιά , στην Ιθάκη και στη Λευκάδα .
Κι έρχομαι στην αλιεία .
Υπάρχει αξιόλογη υδατοκαλλιεργητική δραστηριότητα ιδιαίτερα στην Περιφερειακή Ενότητα Κεφαλονιάς-Ιθάκης (30 πλωτές μονάδες με ετήσια παραγωγή περίπου 11.500 τόνους κυρίως τσιπούρας και λαυρακιού) και ένας (1) Ιχθυογεννητικός Σταθμός με παραγωγή περίπου τέσσερα (4) εκατομμύρια ιχθύδια.
Το σύνολο των σκαφών της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων είναι 1.374 , εκ € των οποίων τη μεγάλη πλειοψηφία αποτελούν σκάφη της παράκτιας αλιείας.
Στο Υπουργείο έχουμε ξεκινήσει μια τιτάνια προσπάθεια να αρθούν οι αγκυλώσεις και τα κακώς κείμενα. Το βασικότερο εργαλείο μας σε αυτή τη διαδρομή είναι οι κοινοτικοί πόροι του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας, ύψους 389 εκατ. ευρώ, που με την εθνική συνεισφορά θα ξεπεράσουν τα 523 εκατ. ενώ αν συνυπολογίσουμε την ιδία συμμετοχή τότε ξεπερνάμε τα 720 εκ. ευρώ.
Από τα πλέον σημαντικά όμως έργα για την αλιεία, για τα οποία έχει εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότησή του, είναι το Εθνικό Πρόγραμμα Συλλογής Αλιευτικών Δεδομένων.
Ένα πρόγραμμα που δεν υλοποιούνταν πλήρως για αρκετά χρόνια και αρκετές χρονιές καθόλου, παρότι αποτελεί το βασικό εργαλείο κάθε χώρας για να μπορέσει να εφαρμόσει αλιευτική πολιτική.
Αυτό θα μας δώσει τις απαραίτητες πληροφορίες για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τα βιώσιμα και αειφόρα, τα ιχθυοαποθέματα στη χώρα μας, να διατηρήσουμε βιώσιμο το επάγγελμα των αλιέων, με προτεραιότητα αυτού των παράκτιων αλιέων, οι οποίοι αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της μικρής παράκτιας αλιείας.
Στο Υπουργείο ετοιμάζουμε σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών, με τα οποία ευελπιστούμε να βελτιώσουμε αισθητά την κατάσταση που διέπει τον κλάδο.
Ήδη βρίσκεται σε επεξεργασία νέος νόμος για τις κυρώσεις στην αλιεία, ο οποίος θα αποτρέπει την παράνομη και λαθραία αλιεία δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ιχνηλασιμότητα των αλιευτικών προϊόντων.
Αναθεωρείται επίσης το απαρχαιωμένο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τον κλάδο και εφαρμόζεται από Βασιλικό Διάταγμα του 1966!
Η καινοτομία και το αναπτυξιακό κριτήριο που θα φέρει το εν λόγω νομοθέτημα, είναι τόσο το ξεκαθάρισμα του κλάδου, σε αυτούς που πραγματικά αποζούν από την αλιεία και δραστηριοποιούνται σε αυτή, όσο και στην έκδοση για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, νέων αδειών αλιείας, που θα εξαρτώνται πλέον από το απόθεμα αλιευτικής ικανότητας που διαθέτει η χώρα μας.
Δεν αρκεί για να γίνει επαγγελματίας αλιέας κάποιος, το να αγοράσει υπάρχουσα επαγγελματική άδεια αλιείας. Θα πρέπει να υπάρχει η στοιχειώδης κατάρτισή του, ώστε να κατανοεί ότι αν δεν αλιεύει βιώσιμα στο παρόν, δεν θα έχει τη δυνατότητα να αλιεύει στο μέλλον.
Μια ακόμη νομοθετική πρωτοβουλία που επεξεργαζόμαστε αφορά στην επαναφορά των ερασιτεχνικών αδειών αλιείας και στη δημιουργία μητρώου ερασιτεχνών, καθώς σήμερα κανείς δεν γνωρίζει πόσοι είναι οι ερασιτέχνες αλιείς και ποιος ο αντίκτυπός τους στα ιχθυοαποθέματα.
Θέλω να καταστήσω σαφές προς όλους ότι όλες αυτές οι νομοθετικές πρωτοβουλίες δεν είναι δυνατόν να γίνουν ερήμην των αλιέων.
Η γνώμη των αλιέων για θέματα που τους αφορούν είναι απαραίτητη προϋπόθεση για εμάς γι’ αυτό καταθέτουμε αυτές τις ημέρες στη Βουλή το θεσμικό πλαίσιο για την συνδικαλιστική οργάνωση του πρωτογενή τομέα, μετά και από την δημόσια διαβούλευση που προηγήθηκε.
Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να οργανωθεί ο κλάδος, ώστε να μπορέσει να εκπροσωπηθεί και σε θεσμικά όργανα όπως το Συμβούλιο Αλιείας, η Επιτροπή Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας και Θάλασσας 2017-2020 κα.
Στόχος όλων μας θα πρέπει να είναι στο μέλλον, η εκπροσώπηση του κλάδου να είναι ενιαία και όχι κατακερματισμένη.