Β. Κόκκαλης: «αποτελεί στρατηγική επιλογή η ανάδειξη και αξιοποίηση των τοπικών ποικιλιών»

Η Ομιλία του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

στο 10ο Περιφερειακό Συνέδριο

για την Παραγωγική Ανασυγκρότηση στην Τρίπολη

Κυρίες και Κύριοι,

Η Πελοπόννησος αποτελεί μια Περιφέρεια κατ' εξοχήν αγροτική, με σημαντική συμμετοχή στην τροφοδότηση της πρωτεύουσας με εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα φυτικής και ζωικής παραγωγής. Ιδιαίτερα επισημαίνω:

• τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια, μανταρίνια και λεμόνια)
• τα οινάμπελα και τα επιτραπέζια σταφύλια
• το ελαιόλαδο και τις ελιές
• τα οπωροκηπευτικά
• το μέλι
• τα γαλακτοκομικά
• αλλά και μικρότερες καλλιέργειες όπως τα κάστανα ή οι αγκινάρες Ιρίων που σύντομα θα γίνουν Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ)

Υπάρχουν λοιπόν οι δυναμικές καλλιέργειες ώστε με την αρωγή της πολιτείας να γνωρίσει η Περιφέρεια Πελοποννήσου μια δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη, απαλλαγμένη από τις αβελτηρίες του παρελθόντος και με όραμα να μείνουν οι νέοι μας στον τόπο τους, σε σύγχρονες επιχειρήσεις αγροδιατροφής που θα ενσωματώνουν τα αποτελέσματα της εφαρμοσμένης έρευνας και θα διεκδικούν με αξιώσεις ένα μερίδιο στις διεθνείς αγορές.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ διαθέτει στρατηγικό σχέδιο για αυτή την ανάπτυξη και τρία χρόνια τώρα αγωνίζεται καθημερινά ώστε να μπουν οι βάσεις για το πλήρες ξεδίπλωμα της στοχευμένης δράσης. Το γεγονός ότι βγαίνουμε από τις συνθήκες επιτροπείας και σε συνδυασμό με τη διεθνή στήριξη που λαμβάνει η χώρα για το σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει με συνέπεια και σοβαρότητα, θα δημιουργήσουν ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην εφαρμογή του στρατηγικού σχεδίου της χώρας.

Στεκόμαστε έμπρακτα δίπλα στον παραγωγό. Πότε άλλοτε οι πληρωμές γίνονταν στην ώρα τους, έχοντας εξοφλήσει παλαιές οφειλές και αποφεύγοντας καταλογισμούς προστίμων που επιβαρύνουν τόσο την ελληνική οικονομία όσο και το πορτοφόλι του ίδιου του παραγωγού; Παράλληλα, προκηρύσσονται στοχευμένα μέτρα στα πλαίσια του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 για την ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής της υπαίθρου.

Το απόσταγμα του στρατηγικού σχεδίου αποτελεί η φιλοσοφία μας για τον σύγχρονο Έλληνα παραγωγό, τον γεωργό και κτηνοτρόφο του 21ου αιώνα.

Σύγχρονος Αγρότης - Κατ' επάγγελμα Αγρότης.

Ο αγρότης καλείται να αξιοποιήσει τα εργαλεία και τα χρηματοδοτικά κίνητρα που προσφέρει η πολιτεία ώστε να μετατραπεί από εργάτης γης σε σύγχρονο επιχειρηματία οργανωμένο σε ομάδες παραγωγών ή οργανώσεις παραγωγών, με μακροπρόθεμο σχεδιασμό παραγωγής και εμπορίας ποιοτικών προϊόντων, με γνώση και περιβαλλοντική συνείδηση. Είναι καιρός να αφήσουμε οριστικά πίσω μας τις αμαρτίες του παλιού τρόπου του συνεταιρίζεσθαι και να υιοθετήσουμε το νέο πρότυπο δύναμης μέσα από την ενότητα.

Ο σχεδιασμός του Υπουργείου είναι προσανατολισμένος στην ενίσχυση του αφοσιωμένου στη γη του παραγωγού και όχι του ευκαιριακού ή εκείνου που θεωρεί την αγροτική δραστηριότητα πάρεργο ή συμπληρωματικό εισόδημα. Οι συνθήκες πλέον είναι κατάλληλες ώστε να πιστοποιηθεί το επάγγελμα του αγρότη και αυτό μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την εκπαίδευση, την οργάνωση και την αποκλειστική ενασχόληση με τη γη του.

Εθνική Στρατηγική Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

Πρόσφατα κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η νέα Εθνική Στρατηγική για τα Επιχειρησιακά Προγράμματα των Οργανώσεων Παραγωγών στα Οπωροκηπευτικά. Πάνω από 10 Οργανώσεις στην Περιφέρειά σας εκμεταλλεύονται ήδη τα προγράμματα αυτά ώστε να εκσυγχρονίσουν τις δομές τους, να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να ενσωματώσουν στη λειτουργία τους καινοτόμες πρακτικές και φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις. Οι λεπτομέρειες του νέου θεσμικού πλαισίου που έχει προκύψει με διαβούλευση με τις Οργανώσεις Παραγωγών και την Ευρώπη θα ανακοινωθούν σε σειρά ενημερωτικών εκδηλώσεων ώστε να γίνουν κοινωνοί όσο το δυνατόν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι.

Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών.

Η νέα δυναμική της ενότητας αποτυπώνεται στο Μέτρο για την ενίσχυση της λειτουργίας των Ομάδων Παραγωγών στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Τα αιτήματα για μείωση του κόστους και αύξηση των εσόδων είναι πολλά αλλά σας επισημαίνω ότι δεν υπάρχει πιο ασφαλής δρόμος για τη μείωση του κόστους παραγωγής από την οργάνωση των παραγωγών σε ευρύτερα πολυμελή σχήματα. Μέσα σε αυτά δημιουργούνται οι  απαραίτητες οικονομίες κλίμακας και τα ποιοτικά προϊόντα που παράγουν πωλούνται σε αξιοπρεπή τιμή καθώς είναι δυνατή η προσθήκη περαιτέρω αξίας στο προϊόν μέσα από την πιστοποίηση και την τυποποίηση, η αναζήτηση νέων αγορών, οι υπηρεσίες αποθήκευσης ώστε να πουληθεί το προϊόν σε χρόνο που η ζήτηση στην αγορά θα είναι υψηλότερη και η καλύτερη διαπραγμάτευση της τελικής τιμής.

Με αυτό τον τρόπο παρατηρείται μια μέση μείωση του κόστους προμήθειας γεωργικών εφοδίων της τάξης του 20% και ο παραγωγός απογαλακτίζεται από τις επιδοτήσεις,  αποφεύγει τον εναγκαλισμό του μεσίτη ή του εμπόρου ο οποίος μέχρι και σήμερα προσπαθεί να διακινήσει τα αγροτικά προϊόντα με τη χαμηλότερη δυνατή τιμή και δεν είναι μόνος του αυτοπεριορισμένος στο χωράφι του, άλλα παρακολουθεί τις κινήσεις της Ομάδας ώστε τα προϊόντα του να κατευθυνθούν σε όλες τις αγορές του κόσμου.

Πολλαπλασιαστικό Υλικό - Φυτογενετικοί Πόροι - Νέες Ποικιλίες.

Οι φυτογενετικοί πόροι αποτελούν το θεμέλιο για τη βιωσιμότητα της γεωργίας, τη βελτίωση και ανάπτυξη νέων ποικιλιών, την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που απειλεί ιδιαίτερα την Περιφέρεια Πελοποννήσου και την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας της Ελλάδας. Αποτελεί στρατηγική επιλογή η ανάδειξη και αξιοποίηση του πλούτου αυτού προς συμφέρον των καταναλωτών,  των παραγωγών και εν γένει της οικονομίας της χώρας μας.

Σχεδιάζεται η απλούστευση και η βελτίωση της λειτουργικότητας του θεσμικού πλαισίου για την προστασία των τοπικών ποικιλιών, αυτού του μοναδικού πλούτου της ελληνικής φύσης. Μέσα στους στόχους περιλαμβάνεται η απλοποίηση των διαδικασιών για την ένταξη ποικιλιών στον Εθνικό Κατάλογο και η εξεύρεση πόρων για τη φύλαξη, διατήρηση και εξέλιξή τους. Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου υπάρχουν σημαντικές δομές για το πολλαπλασιαστικό υλικό, όπως ο Δενδροκομικός Σταθμός Πόρου, το Κονιάρειο Ινστιτούτο Εσπεριδοειδών Κορινθίας, οι συλλογές στο Ξυλόκαστρο κλπ. Είναι υποχρέωσή μας να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία τους στο παρόν και το μέλλον με στόχο την προστασία του φυτογενετικού πλούτου και της βιοποικιλότητας της χώρας.

Έχω προσωπικά αναλάβει πρωτοβουλία για την διερεύνηση των μέσων που είναι διαθέσιμα ώστε να προκηρυχθεί πρόγραμμα για νέες φυτικές ποικιλίες με σύμπραξη με τους ιδιώτες (συνεταιρισμούς, βιομηχανίες) οι οποίοι ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Στα πλαίσια της Agrotica έγινε ευρεία διαβούλευση, τα αποτελέσματα της οποίας τα επεξεργάζομαι ήδη σε συνεργασία με την αρμόδια Διεύθυνση του Υπουργείου.

Χαιρετίζω επίσης τα εγκαίνια της Τράπεζας Γενετικού Υλικού, ώστε να δημιουργηθούν οι βέλτιστες συνθήκες που θα εξασφαλίζουν τη διατήρηση και την αξιοποίηση των φυτογενετικών πόρων. Βούληση του Υπουργείου είναι να αξιοποιηθούν στο μέγιστο βαθμό οι Περιφερειακές δομές, τα φυτώρια και τα Ινστιτούτα που υπάγονται στον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, για να αποκτήσει η χώρα έναν αξιόπιστο κατάλογο φυτογενετικών πόρων, αναγκαίο εφόδιο για την ασφαλή και αναπτυξιακή πορεία του πρωτογενούς τομέα της Ελλάδας στον 21ο αιώνα.

Προστασία της Φυτικής Παραγωγής.

Στις σύγχρονες συνθήκες εμπορίου, όπου καθημερινά φτάνουν στα σημεία εισόδου της χώρας φυτά, πολλαπλασιαστικό υλικό και γεωργικά προϊόντα από όλο τον κόσμο, είναι κρίσιμο να στελεχωθούν άρτια οι ελεγκτικοί μηχανισμοί. Αυτό εκτός από την πρόληψη εισόδου στη χώρα παθογόνων τα οποία μπορούν να αποβούν καταστροφικά για την πρωτογενή παραγωγή μας, μειώνει και τα φαινόμενα ελληνοποιήσεων αλλά και την παράνομη διακίνηση γεωργικών φαρμάκων. Η σημασία της εντατικοποίησης των ελέγχων είναι ξεκάθαρη καθώς όλοι γνωρίζουν καλά τις καταστρεπτικές συνέπειες που έχει η Τριστέτσα, μια ασθένεια καραντίνας που υπάρχει στην περιοχή σας, όπως επίσης τις προσπάθειες και τις συνέργειες τις οποίες οφείλουμε να  πετύχουμε ώστε να αποφύγουμε την είσοδο της Ξυλέλα στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα, υπάρχει το Πρόγραμμα Επισκοπήσεων (75% κοινοτικοί πόροι, 25% εθνική συμμετοχή) βάσει του οποίου πραγματοποιούνται έλεγχοι και σε πρώτο επίπεδο (στα σημεία εισόδου) αλλά και δευτερογενώς με τη λήψη ύποπτων δειγμάτων από καλλιέργειες ανά την επικράτεια. Για την επιτυχία του Προγράμματος αυτού είναι απαραίτητη η ενίσχυση της συνεργασίας των Υπηρεσιών του Υπουργείου με τις Υπηρεσίες της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης και ο συντονισμός των συναρμόδιων υπηρεσιών και ελεγκτικών μηχανισμών.

Πέρα όμως από τις εξωτερικές απειλές, το Υπουργείο στο σχεδιασμό του έχει σαφή στόχο για την Ορθολογική Χρήση των Γεωργικών Φαρμάκων με σεβασμό στον καταναλωτή, τον παραγωγό και το περιβάλλον.

Η προστασία του καταναλωτή και ο σεβασμός στο περιβάλλον αποτελούν αδιαπραγμάτευτες αξίες και αναπόσπαστος πυλώνας για μια πραγματικά βιώσιμη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Επί δεκαετίες φυτοφάρμακα (με έγκριση ή χωρίς) πωλούνταν ανεξέλεγκτα σε όλη τη χώρα, με μόνη γραμμή άμυνας το φιλότιμο των τοπικών γεωπόνων, οι οποίοι έπρεπε να προτάξουν τον όρκο που έδωσαν στην επιστήμη τους σε σχέση με το κέρδος που θα τους απέφερε η πώληση πλέον των αναγκαίων ποσοτήτων γεωργικών φαρμάκων. Βάσει της Εθνικής Στρατηγικής για την Ορθολογική Χρήση των Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων, από το Σεπτέμβριο του 2017 είναι σε ισχύ υπουργική απόφαση για την αναγκαστική ηλεκτρονική συνταγογράφηση με στόχο το φάρμακο να φτάνει στις ποσότητες που πρέπει σε όσους έχουν την κατάρτιση να το χειριστούν με τρόπο που να ωφελείται η καλλιέργεια χωρίς να καταστρέφεται το περιβάλλον και να απειλείται η υγεία τόσο του παραγωγού όσο και του καταναλωτή. Μετά από 6 μήνες λειτουργίας του συστήματος έχουμε συλλέξει τα αιτήματα για βελτιώσεις και έχουμε επισημάνει τις αναγκαίες τροποποιήσεις που θα ενσωματωθούν στην απόφαση.

Κλείνοντας, θέλω να εκφράσω την αισιοδοξία μου για το μέλλον του πρωτογενούς τομέα, καθώς καθημερινά έρχομαι σε επαφή με παραγωγούς, Συνεταιρισμούς, Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών και εταιρείες, που δραστηριοποιούνται δυναμικά, παράγοντας προϊόντα ποιοτικά, πιστοποιημένα, με πλεονεκτήματα τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά που συμπυκνώνουν το μεράκι του Έλληνα παραγωγού και τη μοναδικότητα του τόπου μας. Το παρόν είναι γεμάτο προκλήσεις αλλά το μέλλον της αγροτικής παραγωγής είναι αξιοπρεπές και βιώσιμο αρκεί να στηρίξουμε τον σύγχρονο Έλληνα παραγωγό, τον κατ’ επάγγελμα παραγωγό, προσφέροντάς του την αναγκαία εκπαίδευση και την κατάρτιση ώστε με την αρωγή των υπηρεσιών του Υπουργείου να μπορεί να συνεχίσει να παράγει τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα του.

Σας ευχαριστώ.