Νομοθετική ρύθμιση ατόμων με αναπηρία

Η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, η κατάργηση των πελατειακών σχέσεων, η αντιμετώπιση των αναπήρων με αξιοπρέπεια και η ισότιμη μεταχείριση όλων των πολιτών αυτής της χώρας είναι κεντρικές προτεραιότητες της κυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η δημιουργία του ΟΠΕΚΑ ως Ενιαία αρχή Απόδοσης Επιδομάτων, κάτι που αποτελούσε διαχρονικό αίτημα όλων των αναπήρων της χώρας. Η ανάπτυξη του νέου Οργανισμού από κοινού με τις πρωτοβουλίες που έχουν ήδη αναληφθεί – νόμος για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (4488/2017), απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (Ν.4331/15), κύρωση του Αναθεωρημένου Κοινωνικού Χάρτη – ανοίγουν μία νέα σελίδα στην κατοχύρωση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και στην αξιοπρεπή διαβίωσή τους.

Το νέο νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει πιλοτικό πρόγραμμα απονομής προνοιακών παροχών σε χρήμα για τα άτομα με αναπηρία, μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας αξιολόγησης της αναπηρίας και απονομής της προνοιακής παροχής από τον ΟΠΕΚΑ. Το πιλοτικό πρόγραμμα για τα αναπηρικά επιδόματα που ξεκινά, αφορά μόνο τις νέες αιτήσεις από την Αττική. Τα άτομα με αναπηρία θα λαμβάνουν πλέον από μια, ενιαία αρχή τα επιδόματά τους σε σταθερή ημερομηνία που θα είναι γνωστή σε όλους και με απόλυτη διαφάνεια, με ηλεκτρονικές αιτήσεις, ραντεβού μέσω υπολογιστή, διασταυρώσεις και αδιάβλητες διαδικασίες.

Η νομοθετική πρωτοβουλία που αποδίδει στον ΟΠΕΚΑ την κεντρική ευθύνη για όλα τα αναπηρικά επιδόματα είναι μία ολοκληρωμένη πρόταση για την αναδιοργάνωση του τομέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Καταργεί τις πελατειακές σχέσεις και δίνει σε όλους τους συμπολίτες μας αξιοπρέπεια στην επαφή τους με το κράτος.

Η πιλοτική διαδικασία

Σε εφαρμογή μπαίνει το πιλοτικό πρόγραμμα απονομής προνοιακών επιδομάτων σε άτομα με αναπηρία από την Αττική. Στο νέο πλαίσιο προηγείται η διοικητική διαδικασία και ο αιτών εξετάζεται από τα ΚΕΠΑ, εφόσον πληροί όλες τις λοιπές προϋποθέσεις. Αυτή η μέριμνα σε συνδυασμό με την ηλεκτρονική πλατφόρμα και τις ψηφιακές διασταυρώσεις απλοποιεί σημαντικά την διαδικασία για τον ανάπηρο.

Στο πιλοτικό πρόγραμμα εντάσσονται τα άτομα με αναπηρία από την Περιφέρεια Αττικής που υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση επιδόματος. Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά, μέσω των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων ή των κεντρικών υπηρεσιών του ΟΠΕΚΑ ή από προσωπικό υπολογιστή.

Όσοι ενταχθούν στο πιλοτικό απαλλάσσονται από το παράβολο των 46 ευρώ για εξέταση από τις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ.

Η   πιλοτική διαδικασία απονομής προνοιακών παροχών σε χρήμα για άτομα με αναπηρία περιλαμβάνει:

• Ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης μέσω πλατφόρμας στην ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΑ
• Δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου αναπηρίας από τον θεράποντα γιατρό του ανάπηρου, συμπλήρωση εισηγητικού και παραπομπή του στα ΚΕΠΑ
• αξιολόγηση και εκτίμηση της αναπηρίας από τριμελή επιτροπή γιατρών του ΚΕΠΑ.
• Συμπλήρωση ερωτηματολογίου από ιατρό με εξειδίκευση ή εμπειρία σε εργασιακά θέματα, για τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου. Το ερωτηματολόγιο δεν επηρεάζει την κρίση και την απόφαση της υγειονομικής επιτροπής ως προς την χορήγηση του επιδόματος. 

Η διαδικασία περιλαμβάνει 10 βήματα :

1. Η αίτηση υποβάλλεται, μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας στην ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΑ από προσωπικό υπολογιστή με πρόσβαση στο διαδίκτυο. Τα άτομα που δεν διαθέτουν υπολογιστή ή πρόσβαση στο διαδίκτυο μπορούν να απευθύνονται σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων της Αττικής ή στην Κεντρική Υπηρεσία του ΟΠΕΚΑ (Πατησίων 30).

  2. Η διαδικασία υποβολής της αίτησης απαιτεί τα εξής στοιχεία :

α) καταχώρηση ΑΜΚΑ – ΑΦΜ 

β) εμφάνιση προσυμπληρωμένων στοιχείων και συμπλήρωση στοιχείων που λείπουν όπως : προσωπικά στοιχεία, στοιχεία επικοινωνίας, στοιχεία αντιπροσώπου, κατηγορία δικαιούχου κ.α.

γ) επιλογή επιδόματος / προγράμματος (π.χ. τυφλότητας κλπ) καθώς και τυχόν πρόσθετων λόγων εξέτασης από τα ΚΕΠΑ (π.χ. απαλλαγή από τέλη κυκλοφορίας).

δ) Ασφαλιστικό στάτους : τυχόν σύνταξη από άλλο φορέα, νοσηλεία σε ίδρυμα ή προνοιακή μονάδα κ.α.

ε) συμπλήρωση IBAN

στ) αποθήκευση

3. Μετά την αποθήκευση της αίτησης δημιουργείται στην πλατφόρμα του ΟΠΕΚΑ, ηλεκτρονικός φάκελος αναπηρίας, αποδίδεται στον αιτούντα κωδικός εισόδου στο Πληροφοριακό Σύστημα των ΚΕΠΑ και αυτός παραπέμπεται στον θεράποντα γιατρό της κύριας πάθησης.

4. Ο γιατρός της κύριας πάθησης, με βάσει τα αποτελέσματα των εξετάσεων, συμπληρώνει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΟΠΕΚΑ τον φάκελο αναπηρίας με το εισηγητικό και αποστέλλει  ηλεκτρονικά τον φάκελο στα ΚΕΠΑ.

5. Ο αιτών ενημερώνεται με sms και email  για την ημερομηνία εξέτασής του.

6. Η απόφαση της Υγειονομικής Επιτροπής εμφανίζεται στο ηλεκτρονικό σύστημα των ΚΕΠΑ και ο αιτών ενημερώνεται με sms και email , ώστε να εισέλθει με τον κωδικό του και να λάβει γνώση. Μπορεί να δηλώσει αν αποδέχεται την απόφαση ή μπορεί εντός προθεσμίας 10 ημερών να προσφύγει σε δευτεροβάθμια επιτροπή.

7. Στην δευτεροβάθμια επιτροπή διεκπεραιώνεται η προσφυγή με τον ίδιο τρόπο.

8. Η τελεσίδικη απόφαση αποστέλλεται ηλεκτρονικά από τα ΚΕΠΑ στον ΟΠΕΚΑ. Εφόσον στον ηλεκτρονικό φάκελο αναπηρίας εμφανίζονται να πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις για την απονομή του επιδόματος, εγκρίνεται η αίτηση.

9. Η καταβολή του επιδόματος γίνεται από τον ΟΠΕΚΑ μέσω του τραπεζικού λογαριασμού που δηλώθηκε από τον αιτούντα και στον οποίο εμφανίζεται ως δικαιούχος ή συνδικαιούχος.

10. Η καταβολή της παροχής σε χρήμα ισχύει από την 1η του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση, ανεξάρτητα από την ημερομηνία εξέτασής του από τα ΚΕΠΑ.

14 συχνές ερωτήσεις

Ποιος υλοποιεί την πιλοτική διαδικασία;

Η πιλοτική διαδικασία υλοποιείται από τον ΟΠΕΚΑ (πρώην ΟΓΑ) και τα ΚΕΠΑ.

Ποιους αφορά η πιλοτική διαδικασία;

Το πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμόζεται αποκλειστικά και υποχρεωτικά σε όλες τις νέες αιτήσεις ατόμων με αναπηρία, που διαμένουν μόνιμα στην Περιφέρεια Αττικής. Δηλαδή αφορά μόνο τους αναπήρους που κατοικούν στην Περιφέρεια Αττικής και  υποβάλλουν για πρώτη φορά αίτηση εξέτασης από τα ΚΕΠΑ και απονομής προνοιακού επιδόματος. Δεν αφορά παλαιούς δικαιούχους, ούτε επανεξετάσεις λόγω λήξης της περιόδου απονομής της αναπηρίας.

Που μπορώ να κάνω αίτηση;

Η αίτηση υποβάλλεται ηλεκτρονικά από έναν οποιοδήποτε ηλεκτρονικό υπολογιστή με πρόσβαση στο διαδίκτυο, μέσω πλατφόρμας στην ιστοσελίδα του ΟΠΕΚΑ (www.opeka.gr). Τα άτομα που δεν διαθέτουν υπολογιστή ή πρόσβαση στο διαδίκτυο μπορούν να απευθύνονται σε εξουσιοδοτημένους υπαλλήλους των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων της Αττικής ή στην κεντρική υπηρεσία του ΟΠΕΚΑ (Πατησίων 30).

Είναι υποχρεωτικό ή προαιρετικό να ενταχθώ;

Αν διαμένετε μόνιμα στην Περιφέρεια Αττικής και υποβάλλετε για πρώτη φορά αίτηση για προνοιακό αναπηρικό επίδομα είναι υποχρεωτικό να ενταχθείτε στην πιλοτική διαδικασία.

Απαιτείται κατά την υποβολή της αίτησης η προσκόμιση γνωμάτευσης του θεράποντα γιατρού; 

Όχι. Με την οριστική υποβολή της αίτησης ο πολίτης ενημερώνεται ότι θα πρέπει να εξεταστεί από τον θεράποντα γιατρό, ιδιώτη ή γιατρό κρατικού νοσοκομείου. Ο γιατρός στη συνέχεια θα δημιουργήσει στην πλατφόρμα τον φάκελο αναπηρίας και θα συντάξει την εισήγηση για την επιτροπή των ΚΕΠΑ.

Πρέπει να κλείσω ραντεβού με την επιτροπή των ΚΕΠΑ;

Όχι. Όταν ο θεράπων γιατρός συμπληρώσει την εισήγησή του, το ηλεκτρονικό σύστημα των ΚΕΠΑ ενημερώνεται αυτόματα και ορίζεται ηλεκτρονικά η ημερομηνία εξέτασης από την υγειονομική επιτροπή. Ο αιτών ενημερώνεται με sms και email.

Την απόφαση της υγειονομικής επιτροπής θέλω να τη χρησιμοποιήσω για απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας. Πρέπει να κάνω άλλη αίτηση στα ΚΕΠΑ;

Όχι. Κατά τη διαδικασία υποβολής της αίτησης μπορείτε να δηλώσετε τους πρόσθετους λόγους για τους οποίους επιθυμείτε να εξεταστείτε από τα ΚΕΠΑ. Οι πρόσθετοι λόγοι είναι: Απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας, για φορολογική χρήση, απαλλαγή  από τα τέλη ταξινόμησης εισαγωγής επιβατικών αυτοκινήτων, έκδοση δελτίου στάθμευσης επιβατικού αυτοκινήτου.

Πως θα μάθω την κρίση της Υγειονομικής Επιτροπής ΚΕΠΑ;

Ενημερώνεστε με sms για την απόφαση της υγειονομικής επιτροπής ώστε να εισέλθετε στο ηλεκτρονικό σύστημα των ΚΕΠΑ και να λάβετε γνώση. Έχετε  προθεσμία 10 ημερών για προσφυγή.

Ισχύει το παράβολο στην πιλοτική διαδικασία;

Για τις νέες αιτήσεις από την Περιφέρεια Αττικής και αποκλειστικά μόνο γι αυτές, οι αιτούντες απαλλάσσονται από το παράβολο των 46 ευρώ για εξέταση στις Υγειονομικές Επιτροπές ΚΕΠΑ

Τι γίνεται με τους παλαιούς δικαιούχους και όσους ζητούν παράταση;

Όσοι αιτούνται παράταση των προνοιακών παροχών λόγω λήξης της γνωμάτευσης των ΚΕΠΑ, ακολουθείται η μέχρι σήμερα ισχύουσα διαδικασία και θα πρέπει να απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων.

Τι ισχύει για όσους υποβάλλουν πρώτη φορά αίτηση και δεν διαμένουν μόνιμα στην Περιφέρεια Αττικής;

Και για αυτούς ισχύουν οι μέχρι σήμερα διαδικασίες και θα πρέπει να απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες των Δήμων.

Πότε θα πάρω το επίδομά μου και πως;

Η καταβολή του επιδόματος γίνεται από τον ΟΠΕΚΑ μέσω του τραπεζικού λογαριασμού που δηλώσατε στην αίτηση. Στον λογαριασμό πρέπει να εμφανίζεστε ως δικαιούχος ή συνδικαιούχος. Η καταβολή της παροχής ισχύει από την 1η του επόμενου μήνα από αυτόν κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση.