Ελληνική κομπόστα: «Σκληρό ροκ» αλά... ΗΠΑ

Μία από τις πλέον δύσκολες χρονιές διέρχεται φέτος η ελληνική κονσερβοποιία-μεταποίηση φρούτων, λόγω των καιρικών συνθηκών, αλλά και εξαιτίας της νέας συμπληρωματικής λίστας Τραμπ για τα προϊόντα της Ε.Ε., στα οποία προτίθεται να βάλει πρόσθετους δασμούς. Μία λίστα, που ήρθε κυριολεκτικά ως κεραυνός εν αιθρία στις αρχές Ιουλίου και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τις κομπόστες και τα κατεψυγμένα φρούτα. Μπορεί, λοιπόν, η ελληνική μεταποίηση φρούτων να τη «γλίτωσε» από το ρωσικό εμπάργκο, καθώς αυτό αφορά μόνο τα νωπά οπωροκηπευτικά, βρίσκεται όμως αντιμέτωπη εδώ και λίγες ημέρες με μία εξίσου σημαντική ασύμμετρη απειλή, που προέρχεται από τις ΗΠΑ και εντάσσεται στο γνωστό εμπορικό πόλεμο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ε.Ε. για τις επιδοτήσεις των πολιτικών αεροσκαφών.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει απευθυνθεί στον ΠΟΕ (Παγκόσμιος Οργανισμού Εμπορίου), καταγγέλλοντας επιδοτήσεις της Ε.Ε. στην Airbus, ο Οργανισμός έχει δεχθεί ότι υπάρχει θέμα και η απόφασή του αναμένεται γύρω στον Οκτώβριο, οπότε και θα έχουν πλέον δικαίωμα οι Αμερικανοί να επιβάλλουν αντισταθμιστικούς δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα.

Στο μεταξύ, ο Ντόναλτ Τραμπ στα τέλη Απριλίου - αρχές Μαΐου ανακοίνωσε μία πρώτη λίστα προϊόντων, στα οποία οι ΗΠΑ απειλούν να εφαρμόσουν τα αντίμετρα, ύψους 20 δισ. δολαρίων. Σε αυτήν την πρώτη λίστα δεν περιλαμβάνονταν τα μεταποιημένα φρούτα. Όμως αίφνης στις αρχές Ιουλίου εξέδωσε και μια δεύτερη-συμπληρωματική λίστα, ύψους 4 δισ. δολαρίων, στην οποία συμπεριλαμβάνονται οι κομπόστες, όπως και τα κατεψυγμένα φρούτα.

Με βάση τη νομοθεσία των ΗΠΑ, όπως σημειώνει στη «ΜτΚ» ο πρόεδρος της Ένωσης Κονσερβοποιών Ελλάδος (Ε.Κ.Ε.), Κώστας Αποστόλου, μέχρι τα μέσα Αυγούστου θα ολοκληρωθεί η ακρόαση ενδιαφερομένων, που θα καταθέσουν ενστάσεις για το μέτρο, αλλά κατά κανόνα αυτό δεν αλλάζει το αποτέλεσμα, οπότε οι λίστες αυτές αναμένεται να επισημοποιηθούν. Σημειωτέον μάλιστα ότι ο επαπειλούμενος δασμός μπορεί να φτάσει μέχρι και 100% στην αξία του προϊόντος (μπορεί να κυμανθεί από 5% έως 100%).

Οι ΗΠΑ αποτελούν, όμως, μια από τις σημαντικότερες αγορές για τον κλάδο της ελληνικής κονσερβοποιίας φρούτων και το θέμα αυτό προέκυψε ακριβώς πάνω στη φάση της έναρξης της παραγωγής, προκαλώντας μεγάλο ρίσκο στις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές κομπόστας προς τις ΗΠΑ αντιστοιχούν στο 15% - 20% της εγχώριας παραγωγής μας, που σχεδόν όλη εξάγεται. Περαιτέρω, ειδικά για την αγορά των ΗΠΑ χρησιμοποιείται συγκεκριμένη ειδική συσκευασία (τρίκιλη, αλλά μεγαλύτερη από εκείνη της Ευρώπης), γεγονός που προκαλεί πρόσθετους «πονοκεφάλους» στις επιχειρήσεις και πρόσθετο κόστος επανασυσκευασίας, για να διοχετευτεί -αν χρειαστεί- σε άλλες αγορές.

Και όλο αυτό το «σκληρό ροκ» αλά U.S.A. για την ελληνική κομπόστα συμβαίνει, ενώ φέτος οι έλληνες κονσερβοποιοί ευελπιστούσαν να αποκομίσουν ένα μέρος από το μερίδιο αγοράς των Κινέζων στην αμερικανική αγορά κομπόστας, καθώς μέχρι πέρυσι το καλοκαίρι τα κινεζικά προϊόντα του κλάδου υφίσταντο τους ίδιους δασμούς με τα ελληνικά, δηλαδή 17%-18%, αλλά το φθινόπωρο του 2018 οι ΗΠΑ τους επέβαλαν πρόσθετο δασμό 10% και φέτος την άνοιξη ακόμη ένα 15%, δηλαδή έχουν 25% μεγαλύτερους δασμούς από τα ελληνικά, που φυσικά μετακυλίονται στις τιμές.

Από την πλευρά της η Ε.Κ.Ε., όπως επισημαίνει ο κ. Αποστόλου, έχει ήδη αποταθεί για το πρόβλημα αυτό στην PROFEL (Ευρωπαϊκή Οργάνωση Μεταποιητών Φρούτων και Λαχανικών (σ.σ. ο ίδιος είναι και γενικός γραμματέας της εν λόγω Οργάνωσης) και φυσικά θα ζητηθεί και η αρωγή του ελληνικού υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Τα «σύννεφα»

«Σύννεφα» σκεπάζουν τη φετινή παραγωγή του κλάδου όμως και λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν και επικρατούν φέτος. Ενώ φέτος επετεύχθη πολύ καλή καρποδεσία, τόσο η «υπερκαταιγίδα» που συνοδευόταν και από χαλάζι της περασμένης εβδομάδας, η οποία σάρωσε όχι μόνο τη Χαλκιδική αλλά και τη μεγάλη ροδακινοπαραγωγό Ημαθία, όπως και τοπικές καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις το προηγούμενο διάστημα, κυρίως στην Πέλλα, είχαν έντονες επιπτώσεις στη σοδειά.

«Εκτιμούμε ότι από τη ζημιά της 9ης-10ης Ιουλίου επηρεάστηκε με μεγαλύτερες ή μικρότερες ζημιές περίπου το 20% της συνολικής ελληνικής παραγωγής συμπύρηνων ροδάκινων, που είναι πολύ μεγάλο μέγεθος», τονίζει ο πρόεδρος της ΕΚΕ, ενώ η παραγωγή στις μονάδες σταμάτησε αν και μόλις είχε ξεκινήσει.

Αναφορικά δε με τις τιμές αγοράς των συμπύρηνων από τους παραγωγούς, σύμφωνα με τον κ. Αποστόλου, σημείο αναφοράς είναι τα 26 λεπτά/κιλό.

Τα χτυπημένα από χαλάζι ροδάκινα, όπως τονίζουν οι κονσερβοποιίες, δεν κάνουν για κομπόστα, ενώ μπορούν να αξιοποιηθούν για χυμούς μόνο όταν είναι πολύ ελαφρά χτυπημένα και ακόμη δεν υπάρχει πλήρης εικόνα για το πόσα είναι κατάλληλα.

Οι παραγωγοί ροδάκινων βέβαια ζητούν καλύτερες τιμές -τουλάχιστον 35 λεπτά το κιλό ζητά ο Αγροτικός Σύλλογος Ημαθίας, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα είναι η δεύτερη δύναμη στην παγκόσμια αγορά στο συμπύρηνο ροδάκινο και πως τη φετινή χρονιά το 40% και πλέον των καλλιεργήσιμων εκτάσεων συμπύρηνου ροδάκινου έχει υποστεί μεγάλες ζημιές από τις χαλαζοπτώσεις και ανεμοθύελλες, οπότε σύμφωνα με το νόμο της προσφοράς και ζήτησης θα έπρεπε να υπάρξει ανάλογη αύξηση των τιμών.

Στον αντίποδα υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι η Ελλάδα είναι μεν δεύτερη δύναμη, αλλά δεν έχει μονοπώλιο και ότι αντιθέτως η Κίνα, που κατέχει την πρώτη θέση, έχει πολλαπλάσια παραγωγή από το σύνολο της ευρωπαϊκής, δηλαδή περί τα 15 εκατομμύρια τόνους ροδάκινο (όλων των κατηγοριών, όχι μόνο συμπύρηνο), όταν όλη η Ευρώπη έχει λιγότερα από 5 εκατομμύρια τόνους.

Και κοντά σε όλα τα προαναφερόμενα, ένα πρόσθετο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν φέτος οι ελληνικές κονσερβοποιίες, όπως και οι ροδακινοπαραγωγοί, είναι η ακόμα μεγαλύτερη έλλειψη εργατικών χεριών, η οποία θεωρείται ότι συνετέλεσε και στη μικροκαρπία της φετινής σοδειάς, στις πρώιμες ποικιλίες.

ΠΗΓΗ: makthes.gr