Οι εργάτες γης αποτελούν ένα εργατικό δυναμικό που στη σύνθεσή του -ελλείψει εγχώριας προσφοράς- απαρτίζεται σχεδόν στο σύνολο από αλλοδαπούς. Κι όσο απαραίτητοι είναι για την ολοκλήρωση της συγκομιδής τόσο στον «αέρα» παραμένει το πλαίσιο της νόμιμης κι ευέλικτης απασχόλησής τους στη χώρα.
Οι παραγωγοί εδώ και καιρό διαμαρτύρονταν για τις γραφειοκρατικές, δύσκολες και χρονοβόρες διαδικασίες που διέπουν τη διαδικασία μετάκλησης εργατών γης από τρίτες χώρες με αποτέλεσμα να μη βρίσκουν εύκολα αλλά και νόμιμα εργατικά χέρια, ενώ φέτος στις δυσκολίες προστέθηκε και ο κορονοϊός.
Λύση φάνηκε να δίνεται την περασμένη άνοιξη με τις ρυθμίσεις της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) της 01.05.2020 για να υπάρξει μεγαλύτερη διαθεσιμότητα αλλοδαπών εργατών κατά την περίοδο της συγκομιδής, κυρίως τον φρούτων, μέχρι και το φθινόπωρο.
Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι αφ’ ενός οι αυξημένες ανάγκες των καλλιεργητών δεν πρόλαβαν να καλυφθούν μέσα στο χρονικό πλαίσιο ισχύος της ανωτέρω διάταξης, αφ’ ετέρου υπήρξε σημαντικό ενδιαφέρον από αλλοδαπούς εργαζόμενους που θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες αυτές εφόσον παρατείνονταν η ισχύς της εν λόγω διάταξης. Ως εκ τούτου, προωθήθηκε διάταξη η οποία ενσωματώθηκε στην παρ. 3 του άρθρου 20 του Ν. 4711/20, η οποία παρατείνει, έως 31.12.2020, την προθεσμία της παρ. 1 του άρθρου 42 της από 01.05.2020 ΠΝΠ».
Τα ζητούμενα που προκύπτουν είναι απλά καθώς φαίνεται ότι είναι ανάγκη:
- Η άμεση ολοκλήρωση της διαδικασίας και
- Η ασφάλιση των μετακλητών εργατών τρίτων χωρών με εργόσημο.
Τι λέει το υπουργείο Εργασίας
Προκειμένου να είναι δυνατή η μετακίνηση και απασχόληση αλλοδαπών εργατών γης που εισέρχονται στη χώρα μας για εποχιακή εργασία, το υπουργείο Εργασίας και κοινωνικών Ασφαλίσεων σε απάντησή του σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Μεσσηνίας της ΝΔ Ιωάννη Λαμπρόπουλου την περασμένη εβδομάδα 19/10 αναφέρει τα εξής:
«Με το άρθρο 38 του ν. 4670/2020 προβλέπεται ο τρόπος διαχείρισης και εκκαθάρισης των παρακρατηθεισών μέσω εργοσήμου ασφαλιστικών εισφορών για την περίοδο 2017 – 2019, ενώ έχουν ήδη εκδοθεί οι σχετικές οδηγίες (εγκύκλιος) και είναι σε εξέλιξη η δημιουργία του σχετικού πληροφοριακού συστήματος.
Σήμερα, οι υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων βρίσκονται σε διαδικασία επεξεργασίας διατάξεων για την ασφάλιση μέσω εργοσήμου, περιλαμβανομένης της εκκαθάρισης των εισφορών από 1/1/2020 και εφεξής, αλλά και το θεσμικό πλαίσιο του Τίτλου Κτήσης. Στόχος του υπουργείου είναι οι σχετικές διατάξεις να οριστικοποιηθούν εντός του 2020.
Πρόσθετα, το άρθρο 42 της Π.Ν.Π. της 1ης Μαΐου 2020 (ΦΕΚ Α’ 90) προβλέπει τη διαδικασία μετάκλησης πολίτη τρίτης χώρας για απασχόληση σε αγροτικές εργασίες. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, ο εργοδότης οφείλει να υποβάλει αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αποκεντρωμένης Διοίκησης του τόπου διαμονής του προκειμένου να απασχολήσει σε εποχιακές αγροτικές εργασίες πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης εισόδου.
Ο εργοδότης οφείλει να απασχολήσει τους συγκεκριμένους πολίτες τρίτων χωρών για περίοδο τουλάχιστον είκοσι (20) ημερών από την ημερομηνία εισόδου στην Ελλάδα και να τους παρέχει επαρκές κατάλυμα, το οποίο θα δηλωθεί ως διεύθυνση κατοικίας τους προκειμένου να τους αποδοθεί ΑΜΚΑ. Ως προς την εφαρμογή του άρθρου αυτού έχει εκδοθεί η Φ80/2020 εγκύκλιός μας με την οποία δίνονται οδηγίες ως προς την απόδοση ΑΜΚΑ στους μετακλητούς πολίτες τρίτης χώρας. Η σχετική διαδικασία ισχύει έως την 31η Δεκεμβρίου 2020».
Η διαδικασία βήμα βήμα
Ειδικότερα οι ενδιαφερόµενοι θα πρέπει να υποβάλλουν:
Αίτηση προς την Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση της Περιφέρειας τους, στην οποία θα αναγράφουν τα πλήρη στοιχεία των ανθρώπων που ενδιαφέρονται να απασχολήσουν (Ονοµ/µο, πατρώνυµο, Μητρώνυµο, Αρ. ∆ιαβατηρίου, ιθαγένεια).
Συνηµµένα υποβάλλουν:
α. Ηλεκτρονικό παράβολο 100 ευρώ για κάθε πολίτη τρίτης χώρας που επιθυµούν να απασχολήσουν.
β. Υπεύθυνη δήλωση µε τα στοιχεία τους και το κάτωθι κείµενο:
- Θα απασχολήσω τον/τους κάτωθι πολίτη Γ’ χώρας: για περίοδο απασχόλησης είκοσι (20) τουλάχιστον ηµερών από την ηµεροµηνία εισόδου την Ελληνική Επικράτεια.
- Θα καταβάλλω το σύνολο των απαιτούµενων ασφαλιστικών εισφορών.
- Θα αναλάβω τις προβλεπόµενες δαπάνες εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρµογής της §3 του άρθρου 80 του Ν.3386/2005 (Α’ 212).
- Θα εκπληρώσω το σύνολο των υποχρεώσεων µου, όπως αυτές απορρέουν από τις κείµενες διατάξεις της εργατικής νοµοθεσίας για τη σύναψη της σύµβασης εργασίας την οποία, λόγω έκτακτων αναγκών, αδυνατώ να συνάψω εγκαίρως για την αντιµετώπιση των αναγκών της εκµετάλλευσης µου.
- Θα του/τους παρέχω επαρκές κατάλυµα, σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία.
γ. Την ενιαία δήλωση καλλιέργειας (δήλωση ΟΣ∆Ε).
δ. Φωτοαντίγραφο της σελίδας του διαβατηρίου µε τα στοιχεία του/των πολίτη/των της τρίτης χώρας.
Η αίτηση και η υπεύθυνη δήλωση θα πρέπει να είναι θεωρηµένες για το γνήσιο της υπογραφής, ή µπορούν να εκδοθούν ηλεκτρονικά από τη διεύθυνση www.gov.gr
Οδηγίες ΑΑΔΕ για την απόδοση ΑΦΜ σε αλλοδαπούς εργάτες γης
Σύμφωνα σχετική απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο στο ΦΕΚ, η διαδικασία απόδοσης ΑΦΜ σε πολίτες τρίτης χώρας που απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες διενεργείται από τη Φορολογική Διοίκηση με κεντρικές διαδικασίες, χωρίς την υποβολή δήλωσης εγγραφής ή άλλου δικαιολογητικού από τον ενδιαφερόμενο ή τον εργοδότη.
Για την απόδοση ΑΦΜ διαβιβάζονται από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις των Περιφερειακών Ενοτήτων προς τη Φορολογική Διοίκηση, συγκεντρωτικές καταστάσεις από τις οποίες προκύπτουν τα προσωπικά στοιχεία. Με την ολοκλήρωση της απόδοσης του ΑΦΜ οι καταστάσεις επιστρέφονται στις υπηρεσίες από όπου εστάλησαν, με συμπληρωμένο τον Α.Φ.Μ. των ως άνω προσώπων.
Μετά το πέρας των 180 ημερών από την ημερομηνία απόδοσης ΑΦΜ στους πολίτες τρίτης χώρας που πρόκειται να απασχοληθούν ευκαιριακά σε αγροτικές εργασίες, ο ΑΦΜ θα μπαίνει σε αναστολή.
Η εξέλιξη αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η απόδοση ΑΦΜ είναι προαπαιτούμενη για την έκδοση ΑΜΚΑ, ώστε να μπορούν να πληρώσουν οι αγρότες με εργόσημα.
Ο φόβος της πανδημίας και τα νέα ερωτήματα που προκύπτουν
Ωστόσο, ο βουλευτής επανήλθε με νέα ερώτηση προς του αρμόδιους υπουργούς Βορίδη και Βρούτσης θέτοντας μία ακόμη σημαντική παράμετρο: αυτή της πανδημίας.
Όπως επισημαίνει ο βουλευτής, στον Νομό Μεσσηνίας, η συλλογή του ελαιοκάρπου έχει ξεκινήσει και η έλλειψη εργατών γης, κυρίως από Αλβανία, είναι εμφανής, με αποτέλεσμα οι ελαιοπαραγωγοί μας, να ανησυχούν και να αγωνιούν, για το πως θα συλλέξουν το προϊόν τους. Η ένταση της πανδημίας στις γειτονικές χώρες, δημιουργεί ένα επιπρόσθετο πρόβλημα και φόβο μαζί.
Η διαδικασία του άρθρου 42 της Π.Ν.Π. της 1ης Μαΐου 2020, είναι δύσκολη για τους ελαιοπαραγωγούς, πολύπλοκη, ασαφής, χρονοβόρα και αναποτελεσματική, ενώ τα ερωτήματα που ανακύπτουν είναι πολλά.
Η έλλειψη, δε, προσωπικού στις υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, επιτείνει το πρόβλημα.
Με τρεις ερωτήσεις, που έχω καταθέσει στη Βουλή (29/09/20219, 13/05/2020 και 15/09/2020) ζητούσα την τροποποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου για το εργόσημο, ώστε να είναι δυνατή η μετακίνηση και απασχόληση αλλοδαπών εργατών γης, που εισέρχονται στη χώρα μας, με τουριστική βίζα, τριών μηνών, για εποχιακή εργασία.
Με την υπουργική απόφαση 44116/15.10.2019, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας, με σκοπό την επεξεργασία προτάσεων, για την αναδιοργάνωση του θεσμικού πλαισίου του εργόσημου και του τίτλου κτήσης.
Στην τελευταία απάντηση του Υπουργείου σας, κάνετε γνωστόν ότι «στόχος του Υπουργείου είναι οι σχετικές διατάξεις να οριστικοποιηθούν εντός του 2020».
Επειδή το πρόβλημα της συγκομιδής, για την φετινή ελαιοκομική περίοδο, που έχει ήδη αρχίσει, είναι τεράστιο, επιβάλλεται η άμεση-τώρα-λήψη αποφάσεων και ενεργειών.
ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ ΟΙ κκ ΥΠΟΥΡΓΟΙ:
- Πρόκειται να επισπευσθούν αλλά και να απλουστευθούν οι διαδικασίες, που προβλέπονται στο άρθρο 42 της Π.Ν.Π. της 1ης Μαΐου 2020 και να ενισχυθεί η αρμόδια υπηρεσία με το απαραίτητο προσωπικό;
- Πότε, επιτέλους, αυτή η ομάδα εργασίας, θα καταθέσει τις προτάσεις της για το εργόσημο, ώστε να δοθούν οι λύσεις, που περιμένουν οι αγρότες μας, για να μην κινδυνεύουν με βαριά πρόστιμα και άλλες συνέπειες, αλλά και να εισπράττει το ασφαλιστικό μας σύστημα;
- Πως θα εφαρμοστούν οι υγειονομικοί κανόνες, για τους εργάτες γης, που θα έλθουν στην Ελλάδα από τις γειτονικές χώρες, ώστε να αποφύγουμε την έξαρση της πανδημίας και να προστατεύσουμε τους αγρότες μας και την ελληνική περιφέρεια;