Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δρομολόγησε το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές ώστε να δώσει στους Ευρωπαίους καταναλωτές τη δύναμη να παίξουν ενεργό ρόλο στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Το θεματολόγιο αποσκοπεί επίσης να βελτιώσει την προστασία και την ανθεκτικότητα των καταναλωτών στον καιρό της πανδημίας της νόσου COVID-19 αλλά και μετά από αυτή, ύστερα από τις σημαντικές προκλήσεις που δημιουργήθηκαν στην καθημερινή ζωή των καταναλωτών. Πιο συγκεκριμένα, το θεματολόγιο θέτει προτεραιότητες και βασικά σημεία δράσης που θα πρέπει να προωθήσουν από κοινού τα κράτη μέλη τα επόμενα 5 έτη σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο. Θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μια νέα νομοθετική πρόταση με στόχο την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τη βιωσιμότητα, την προσαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας στον ψηφιακό μετασχηματισμό, καθώς και ένα σχέδιο δράσης για την ασφάλεια των προϊόντων σε συνεργασία με την Κίνα.
Η Αντιπρόεδρος για θέματα αξιών και διαφάνειας, κ. Βιέρα Γιούροβα, δήλωσε: «Επιθυμούμε να ενδυναμώσουμε τους καταναλωτές ώστε να παίξουν τον ρόλο που τους αναλογεί στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση. Παράλληλα, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι κανόνες μας για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών εξακολουθούν να συμβαδίζουν με τη σημερινή ψηφιακή πραγματικότητα, ιδίως μέσω της αυστηρής επιβολής του νόμου και της αυξημένης ευθύνης των διαδικτυακών πλατφορμών.»
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης και Καταναλωτών, κ. Ντιντιέ Ρεντέρς, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές βρίσκονται στο επίκεντρο μιας παγκόσμιας αλλαγής. Η συμπεριφορά τους μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο. Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν τη δύναμη να κάνουν βιώσιμες επιλογές και να έχουν τη σιγουριά ότι τα δικαιώματά τους προστατεύονται υπό όλες τις συνθήκες. Το νέο θεματολόγιο εισάγει μέτρα που θα προωθήσουν μια δίκαιη ψηφιακή και πράσινη κοινωνία, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συμπεριφορά των καταναλωτών υπερβαίνει τα σύνορα των επιμέρους κρατών μελών.»
Δικαιώματα των καταναλωτών κατά την κρίση που προκάλεσε η νόσος COVID-19
Είτε πρόκειται για περιπτώσεις εξαπάτησης στο διαδίκτυο είτε για ματαίωση ταξιδιωτικών κρατήσεων, η πανδημία της COVID-19 είχε επιπτώσεις σε πολλούς τομείς της ζωής των καταναλωτών. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να μάχεται κατά της εξαπάτησης καταναλωτών, σε συνεργασία με το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτώνΑναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτούEN•••, και θα συνεχίσει τον διάλογο με τις πλατφόρμες και όλους τους συναφείς φορείς. Επιπλέον, η Επιτροπή θα συνεχίσει να διασφαλίζει την προστασία των ταξιδιωτών και τα δικαιώματα των επιβατών της ΕΕ σε περίπτωση ακύρωσης ταξιδιού. Η Επιτροπή θα αναλύσει τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο της νόσου COVID-19 στις καταναλωτικές συνήθειες των Ευρωπαίων, χρησιμοποιώντας τα αποτελέσματα της ανάλυσης αυτής ως βάση για μελλοντικές πρωτοβουλίες πολιτικής.
Ενδυνάμωση των καταναλωτών και εξασφάλιση καλύτερης προστασίας
Το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές παρουσιάζει ένα όραμα για την πολιτική της ΕΕ για τους καταναλωτές από το 2020 έως το 2025 με έμφαση σε πέντε τομείς προτεραιότητας:
- Πράσινη μετάβαση - Η Επιτροπή έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι οι καταναλωτές στην αγορά της ΕΕ έχουν στη διάθεσή τους βιώσιμα προϊόντα και περισσότερες πληροφορίες ώστε να είναι σε θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές κατά τις συναλλαγές τους. Το επόμενο έτος η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση με σκοπό την παροχή καλύτερων πληροφοριών στους καταναλωτές όσον αφορά τη βιωσιμότητα των προϊόντων και για την καταπολέμηση πρακτικών, όπως η προβολή ψευδοοικολογικής ταυτότητας ή η πρόωρη απαξίωση. Η Επιτροπή θα προωθήσει επίσης την επισκευή και θα ενθαρρύνει περισσότερο βιώσιμα και «κυκλικά» προϊόντα. Η πράσινη μετάβαση δεν είναι δυνατή χωρίς τη συμβολή των επιχειρήσεων - η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να εργαστεί με τους επιχειρηματικούς φορείς ενθαρρύνοντάς τους να αναλάβουν δεσμεύσεις υπέρ της βιώσιμης κατανάλωσης, που θα υπερβαίνουν τα όρια που επιβάλλει η νομοθεσία.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός - Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζει ριζικά τις ζωές των καταναλωτών δημιουργώντας νέες ευκαιρίες αλλά και νέες προκλήσεις. Η Επιτροπή έχει σκοπό να αντιμετωπίσει τις ηλεκτρονικές εμπορικές πρακτικές που δεν σέβονται το δικαίωμα των καταναλωτών να κάνουν συνειδητές αγορές, εκμεταλλεύονται τις συμπεριφορικές προδιαθέσεις τους ή διαστρεβλώνουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων των καταναλωτών, όπως είναι τα «σκοτεινά μοτίβα» και η κρυφή διαφήμιση. Επιπλέον, τα συμφέροντα των καταναλωτών πρέπει να λαμβάνονται δεόντως υπόψη, όταν καθορίζονται κανόνες που διέπουν την ψηφιακή οικονομία και απαιτήσεις για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ). Προκειμένου να προσαρμόσει τους υφιστάμενους κανόνες στον συνεχιζόμενο ψηφιακό μετασχηματισμό και την αύξηση των συνδεδεμένων προϊόντων, η Επιτροπή θα επανεξετάσει επίσης την οδηγία που αφορά την ασφάλεια των προϊόντων. Καθώς είναι ανάγκη να ενισχυθεί η προστασία των καταναλωτών σχετικά με την ψηφιοποίηση των λιανικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, οι οδηγίες για την καταναλωτική πίστη και την εμπορία χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών θα επανεξεταστούν.
- Αποτελεσματική επιβολή των δικαιωμάτων των καταναλωτών - Παρά το ότι η επιβολή των δικαιωμάτων των καταναλωτών εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών, η Επιτροπή παίζει συντονιστικό και υποστηρικτικό ρόλο. Η Επιτροπή θα συνδράμει τα κράτη μέλη στην έγκαιρη εφαρμογή και επιβολή της νομοθεσίας για τους καταναλωτές χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, το δίκτυο συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών. Η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης τις εθνικές αρχές, αναπτύσσοντας ιδίως μια εργαλειοθήκη με καινοτόμα ηλεκτρονικά εργαλεία που θα ενισχύσουν την ικανότητα των εθνικών αρχών να αντιμετωπίζουν παράνομες εμπορικές πρακτικές στο διαδίκτυο και να εντοπίζουν μη ασφαλή προϊόντα.
- Ιδιαίτερες ανάγκες ορισμένων ομάδων καταναλωτών - Μερικές ομάδες καταναλωτών σε ορισμένες καταστάσεις μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και χρειάζονται ειδικές διασφαλίσεις, για παράδειγμα, παιδιά, ηλικιωμένοι ή άτομα με αναπηρίες. Η Επιτροπή θα εξετάσει τις απαιτήσεις των προτύπων για προϊόντα παιδικής φροντίδας. Όσον αφορά τα άτομα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσχέρειες, οι οποίες επιδεινώθηκαν λόγω της κρίσης της νόσου COVID-19, η Επιτροπή θα αυξήσει τη χρηματοδότηση για τη βελτίωση της παροχής συμβουλών σχετικά με την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης στα κράτη μέλη. Η Επιτροπή θα στηρίξει επίσης πρωτοβουλίες για την παροχή συμβουλών σε τοπικό επίπεδο σχετικά με τρόπους πρόσβασης σε ενημέρωση, μέσω του διαδικτύου ή με άλλους τρόπους.
- Διεθνής συνεργασία - Στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας στον οποίο οι ηλεκτρονικές αγορές υπερβαίνουν τα σύνορα, η συνεργασία με τους διεθνείς εταίρους έχει καταστεί ζωτικής σημασίας. Η Επιτροπή θα καταρτίσει σχέδιο δράσης με την Κίνα το 2021 για την ενίσχυση της ασφάλειας των προϊόντων που πωλούνται στο διαδίκτυο. Από το 2021 η Επιτροπή θα προχωρήσει επίσης σε δράσεις κανονιστικής στήριξης, τεχνικής υποστήριξης και ανάπτυξης ικανοτήτων για περιοχές-εταίρους της ΕΕ, και συγκεκριμένα την Αφρική.
Επόμενα στάδια
Η Επιτροπή θα αναλάβει τις πρωτοβουλίες που ανακοινώνονται στο θεματολόγιο και προσδοκά να ξεκινήσει ένας ευρύς διάλογος με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τις προτεραιότητες και τις δράσεις καθώς και τις μεθόδους συνεργασίας με στόχο την προαγωγή της προστασίας των καταναλωτών τα προσεχή έτη.
Ιστορικό
Η ΕΕ διαθέτει ένα στιβαρό πλαίσιο προστασίας των καταναλωτών που έχει αναπτυχθεί εδώ πολλά έτη και πρόσφατα ενισχύθηκε με αρκετές νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως η νέα συμφωνία για τους καταναλωτές του 2018, από τις οποίες θα επωφεληθούν οι καταναλωτές στην ΕΕ κατά τα επόμενα έτη.
Το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές βασίζεται στο θεματολόγιο για τους καταναλωτές του 2012 και αποτελεί καρπό εντατικών προετοιμασιών και συζητήσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Τον Ιούνιο του 2020 η Επιτροπή δρομολόγησε μια ανοιχτή δημόσια διαβούλευση σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με τη νέα ευρωπαϊκή πολιτική για τους καταναλωτές για την επόμενη περίοδο. Από την ανοιχτή δημόσια διαβούλευση προέκυψαν πολύτιμα συμπεράσματα που τροφοδότησαν το νέο θεματολόγιο για τους καταναλωτές, και εκφράστηκε γενική στήριξη για τις κύριες προτεραιότητές του, καθώς και η ανάγκη για την αντιμετώπιση της πανδημίας της νόσου COVID-19. Το θεματολόγιο συμπληρώνει άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής, όπως η Πράσινη Συμφωνία και το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομίαΑναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτούEN•••, και θα εξασφαλίσει επίσης ότι οι προτεραιότητες για τους καταναλωτές θα ληφθούν υπόψη κατά την εφαρμογή του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίουΑναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτού