Αυθαίρετη δόμηση και περιβαλλοντικό ισοζύγιο

Σχετικά με δημοσιεύματα και πληροφορίες που αφορούν συζητήσεις στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, το ΥΠΕΚΑ τονίζει ότι οι δικαστικές αποφάσεις είναι απολύτως σεβαστές. Για αυτό το λόγο είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μελετήσουμε τις παραδοχές της υπό δημοσίευση απόφασης του ΣτΕ σε ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή του νόμου 4014 του 2011.
Η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ είχε από νωρίς διαγνώσει τα προβλήματα του Νόμου 4014/2011. Για αυτό το λόγο επέλεξε, αντί άλλων διαθέσιμων λύσεων, να καταρτίσει εξαρχής ένα νομοσχέδιο για την αυθαίρετη δόμηση και το περιβαλλοντικό ισοζύγιο, με διαφορετική φιλοσοφία και σφαιρική αντιμετώπιση των ζητημάτων.
Η αυθαίρετη δόμηση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αποσπασματικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Απαιτεί ολιστική προσέγγιση και συνολικό σχεδιασμό. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, το ΥΠΕΚΑ επεξεργάζεται μία σειρά συναφών νομοσχεδίων: περί κτηματολογίου και δασικών χαρτών, περί αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου, περί χωροταξικής και πολεοδομικής μεταρρύθμισης.
Το νομοσχέδιο που παρουσίασε το ΥΠΕΚΑ, η δημόσια διαβούλευση του οποίου ολοκληρώθηκε πριν λίγες ημέρες, κινείται στο πλαίσιο της νομολογίας του ΣτΕ. Αντιμετωπίζει τελείως διαφορετικά, με πολεοδομικά χαρακτηριστικά, τα προ του 1983 ακίνητα σε σχέση με τα αυθαίρετα που κατασκευάστηκαν μετά το 1983 ως τον Ιούλιο του 2011. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην απόδειξη του χρόνου κατασκευής, αποκλειστικά με χρήση δημοσίου εγγράφου και σχετικής αεροφωτογραφίας.
Το ΥΠΕΚΑ, αναγνωρίζοντας τα προβλήματα των μέχρι σήμερα ρυθμίσεων, προχωρά για πρώτη φορά με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο σε κατηγοριοποίηση των αυθαιρέτων με βάση το βαθμό της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης. Απαιτείται διαφορετική αντιμετώπιση στις μικροαυθαιρεσίες, στις υπερβάσεις και στις παντελώς αυθαίρετες κατασκευές.
Επιπλέον, η νομοθετική πρωτοβουλία που ανέλαβε το ΥΠΕΚΑ αποτρέπει τη δημιουργία νέας γενιάς αυθαιρέτων μέσω της παροχής σε όλους αεροφωτογραφιών του Ιουλίου 2011 για όλη τη χώρα, με αυστηροποίηση των ποινών σε όσους δηλώσουν ψευδή στοιχεία και με την ενίσχυση του επιτελικού ρόλου της Ειδικής Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων. Πέραν αυτών το ΥΠΕΚΑ έχει νομοθετήσει ένα σύνολο διατάξεων που αποτρέπει την αυθαίρετη δόμηση: το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, τους ελεγκτές δόμησης, την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου.
Το νομοσχέδιο που παρουσίασε το ΥΠΕΚΑ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στο περιβαλλοντικό ισοζύγιο, εισάγοντας νέες ουσιαστικές διαδικασίες. Βάζει αντικειμενικά κριτήρια, καθορίζει τις δράσεις περιβαλλοντικής αποκατάστασης. Κατευθύνει τους πόρους από τα πρόστιμα εκεί ακριβώς που υπάρχει η μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση, με ηλεκτρονικό αντικειμενικό τρόπο, ακόμη και σε επίπεδο γειτονιάς.
Τέλος στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο περί αντιμετώπισης της αυθαίρετης δόμησης και περιβαλλοντικού ισοζυγίου περιλαμβάνονται ήδη διατάξεις για όσους έχουν ενταχθεί στις ρυθμίσεις του Νόμου 4014/2011 ή άλλων προγενέστερων νομοθετικών ρυθμίσεων. Οι πολίτες που έχουν κάνει χρήση των διατάξεων του Νόμου 4014/2011 θα μπορούν να ενταχθούν στις διατάξεις του νέου νόμου με συμψηφισμό των προστίμων που έχουν καταβάλλει.