Ο γεωργικός τομέας πρέπει να καταστεί οικονομικά υπεύθυνος για τη ρύπανση, ιδίως για τη ρύπανση των υδάτων, σύμφωνα με νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου, μια ιδέα που χαιρέτισε ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ.
Η θέση του υπουργείου είναι η εξής: Το νερό είναι ένας ανανεώσιμος αλλά περιορισμένος πόρος. Τα αποθέματα γλυκού νερού ανανεώνονται μέσω του υδρολογικού κύκλου, ωστόσο η διαθέσιμη ποσότητα νερού είναι περιορισμένη και η κατανομή του στον χώρο και τον χρόνο άνιση. Περαιτέρω περιορισμό στη διαθεσιμότητα του νερού δημιουργεί και η ρύπανσή του από ανθρωπογενείς δραστηριότητες (αστικές, βιομηχανικές, γεωργικές).
Το νερό δεν είναι ένα εμπόρευμα, όπως όλα τα άλλα, όμως δεν αποτελεί και ένα δημόσιο αγαθό, στο οποίο η πρόσβαση μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη. Απαιτεί συνετή διαχείριση, με στόχο την ικανοποίηση των πολλών και συχνά αντικρουόμενων χρήσεών του. Για την επίτευξη μιας συνετής διαχείρισης είναι απαραίτητη μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που δεν αντιμετωπίζει τις εκάστοτε χρήσεις αποσπασματικά, αλλά σε αλληλεξάρτηση μεταξύ τους. Μια προσέγγιση που επί πλέον λαμβάνει σοβαρά υπόψη, όχι μόνο τις ανθρώπινες απαιτήσεις σε νερό, αλλά και τις απαιτήσεις των οικοσυστημάτων.
Η έκθεση, που κυκλοφόρησε στις 5 Ιουλίου, εξετάζει τη χρήση της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», η οποία θεωρεί ότι οι ρυπαίνοντες ευθύνονται για τη ρύπανση και τις περιβαλλοντικές ζημίες που προκαλούν. Με αυτόν τον τρόπο, είναι υπεύθυνοι για τη ρύπανση και όχι οι φορολογούμενοι, οι οποίοι ευθύνονται για το σχετικό κόστος.
Η αρχή απαιτείται για την επίτευξη των φιλοδοξιών της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ «αποτελεσματικά και δίκαια», σύμφωνα με τον Viorel Ștefan, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου πίσω από την έκθεση, ο οποίος τόνισε ότι οι ρυπαίνοντες «πρέπει να πληρώσουν για τις περιβαλλοντικές ζημίες που προκαλούν».
Επί του παρόντος, η νομοθεσία της ΕΕ εφαρμόζει ρητά την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» στις περιβαλλοντικές πολιτικές και όχι στον γεωργικό τομέα.
Ωστόσο, οι ελεγκτές είπαν ότι αυτή η στάση πρέπει να επανεξεταστεί και να ζητηθεί από τον αγροτικό τομέα να εντατικοποιηθεί ειδικά όταν πρόκειται για ρύπανση των υδάτων.
- Η γεωργία είναι «ο τομέας που ασκεί τις περισσότερες πιέσεις στους ανανεώσιμους πόρους γλυκού νερού, αλλά συμβάλλει λιγότερο», αναφέρει η έκθεση, επικαλούμενη μια μελέτη του 2011, η οποία εκτιμά ότι η γεωργική ρύπανση μπορεί να κοστίσει έως και 494 ευρώ ανά νοικοκυριό ετησίως στη Γαλλία για τις πληγείσες περιοχές.
- Στην ΕΕ, σχεδόν 3 εκατομμύρια τόποι είναι δυνητικά μολυσμένοι, κυρίως από βιομηχανική δραστηριότητα, επεξεργασία αποβλήτων και απόρριψη, ενώ 6 στα 10 σώματα επιφανειακών υδάτων, όπως ποτάμια και λίμνες, δεν είναι σε καλή χημική και οικολογική κατάσταση.
Ερωτηθείς για την ιδέα της εισαγωγής της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» στις γεωργικές πολιτικές, ο Επίτροπος Γεωργίας της ΕΕ Janusz Wojciechowski είπε ότι «συμφώνησε πλήρως» με τα συμπεράσματα της έκθεσης.
«Αυτή η αρχή« ο ρυπαίνων πληρώνει» πρέπει επίσης να είναι ορατή στη γεωργική πολιτική», είπε, σημειώνοντας ότι οι βασικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών και ότι η προσπάθεια πρέπει να είναι ανάλογη με την κλίμακα των προβλημάτων.
Επισημαίνοντας ότι η εφαρμογή της αρχής στη γεωργία είναι δύσκολη καθώς δεν είναι «αυστηρά περιβαλλοντική πολιτική», ένας από τους ελεγκτές είπε ότι είναι αλήθεια ότι η γεωργία «δημιουργεί πολλή ρύπανση» αλλά πληρώνει σχετικά λίγα.
«Είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί αλλά είναι ζωτικής σημασίας», τόνισε ο ελεγκτής της ευρωπαϊκής ένωσης .
Ωστόσο, οι ελεγκτές επεσήμαναν ότι αυτό είναι ευκολότερο να λεχθεί παρά να γίνει, τίποτα ότι η αρχή είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εφαρμοστεί στην περίπτωση ρύπανσης που προέρχεται από διάχυτες πηγές, όπως συμβαίνει με τη γεωργία.
Ως εκ τούτου, η έκθεση περιλαμβάνει μια ειδική σύσταση για την Επιτροπή να εξετάσει τον τρόπο αντιμετώπισης της ρύπανσης από τη γεωργία και το συνολικό κόστος-όφελος από την εφαρμογή της αρχής έως το τέλος του 2024.
Στην ερώτηση για συγκεκριμένες προτάσεις αναφορικά με την επέκταση της αρχής στον γεωργικό τομέα, οι ελεγκτές έθεσαν αρκετές προτάσεις για το πώς μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να εφαρμοστεί στον τομέα.
Αυτά που περιελάμβαναν είναι μια κίνηση φορολόγησης των ρύπων στην περίπτωση αυτή του λιπάσματος, και επίσης την αναθεώρηση της τιμολόγησης του νερού ώστε να αντικατοπτρίζει την πραγματική τιμή του νερού, συμπεριλαμβανομένης της εξόρυξης και της διάχυσης του στο περιβάλλον.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ελεγκτές της ευρωπαϊκής ένωσης ζήτησαν ένα τέτοιο μέτρο να εφαρμοστεί στον γεωργικό τομέα.
Στην πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεσή τους για την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) και την κλιματική αλλαγή, η οποία κυκλοφόρησε στις 21 Ιουνίου, οι ελεγκτές πρόσθεσαν μια παρόμοια έκκληση για την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» στις γεωργικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου.
Η ένωση αγροτών της ΕΕ αρνήθηκε να σχολιάσει επί του παρόντος τον πιθανό αντίκτυπο μιας τέτοιας κίνησης.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις