Ο ΓΓ Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων Κώστας Μπαγινέτας με αφορμή την ολοκλήρωση των 13 Περιφερειακών Συνδιασκέψεων και της διαβούλευσης του Στρατηγικού Σχεδίου για τη νέα ΚΑΠ 2023-2027, αλλά και την κριτική που ασκήθηκε εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, σχολίασε τα εξής:
• Το ΥΠΑΑΤ καθόλη τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης της νέας ΚΑΠ συμμετείχε ενεργά στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. για τη διαβούλευση των σχεδίων των νέων Κανονισμών, αλλά και των προτάσεων της Επιτροπής για τις νέες στρατηγικές (Farm to Fork και Biodiversity) στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), καταθέτοντας προτάσεις και διεκδικώντας το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα προς όφελος των εθνικών θέσεων και συμφερόντων. Ειδικότερα, καταλυτική ήταν η συμβολή στην επιτυχή έκβαση των διαπραγματεύσεων σχετικά με:
✓ τους πόρους του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που θα κατευθυνθούν στη χώρα μας και οι οποίοι ανέρχονται στα ίδια επίπεδα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου (19,3 δις €), με ενισχυμένο το μεταρρυθμιστικό - επενδυτικό σκέλος της νέας ΚΑΠ, τον Πυλώνα ΙΙ.
✓ τη συμφωνία του Συμβουλίου Υπουργών με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς τα σχέδια των βασικών Κανονισμών για τη νέα ΚΑΠ 2021-2027 και ιδιαίτερα το σκέλος αυτών που αφορούν την αυξημένη φιλοδοξία για το περιβάλλον και το κλίμα.
✓ την οριστικοποίηση του Μεταβατικού Κανονισμού, στη βάση του οποίου θα κατευθυνθούν στην χώρα μας κοινοτικοί πόροι ύψους 1,6 δις € από τη νέα ΚΑΠ και το Ταμείο Ανάκαμψης για τη διετία 2021-2022, ώστε να ισχυροποιηθεί περαιτέρω ο πρωτογενής τομέας απέναντι σε κρίσεις, όπως της πανδημίας, και να καταστεί περισσότερο ανθεκτικός, πράσινος και ψηφιακός.
✓ το σχέδιο Προτάσεων - Συστάσεων που απηύθυνε η Ε.Ε. στη χώρα μας, όπως και σε κάθε Κράτος - Μέλος της, στη βάση διαγνωστικής ανάλυσης που συνέταξε για την κατάσταση του αγροδιατροφικού τομέα και των αγροτικών περιοχών κάθε χώρας.
• Το ΥΠΑΑΤ μεθοδικά και συστηματικά ολοκλήρωσε την προετοιμασία του Στρατηγικού Σχεδίου μέσα από:
✓ την υλοποίηση του οδικού χάρτη προγραμματισμού που υπέβαλε και συμφώνησε με την Γενική Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με αναλυτικό χρονοδιάγραμμα για τα κυριότερα ορόσημα της προετοιμασίας.
✓ την εκπόνηση της SWOT ανάλυσης, τη διάγνωση των αναγκών του αγροδιατροφικού τομέα και τον σχεδιασμό των απαιτούμενων παρεμβάσεων, σε στενή συνεργασία με τον Σύμβουλο του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ στη βάση του προβλεπόμενου χρονοδιαγράμματος.
✓ την αποδοτική συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, με την οποία σύναψε Διεθνή Συμφωνία για την υποστήριξη της προσπάθειας σε κρίσιμους τομείς, όπως της ex ante αξιολόγησης του στρατηγικού σχεδίου, των εργαλείων διαχείρισης κινδύνων, των περιβαλλοντικών - κλιματικών δράσεων, κλπ.
✓ την τακτική συνεργασία και διαβούλευση με τις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ε.Ε., τόσο με την αρμόδια γεωγραφική μονάδα στην Γενική Δ/νση Γεωργίας της Ε.Ε. (DG AGRI), όσο και με την οριζόντια γεωγραφική ομάδα συντονισμού των Στρατηγικών Σχεδίων (Geo Hub), καθόλη τη διάρκεια κατάρτισης τουστρατηγικού σχεδίου.
• Το ΥΠΑΑΤ διαβουλεύτηκε εξαντλητικά το Στρατηγικό Σχέδιο, σε όλα τα στάδια προετοιμασίας του, μέσα από μία ολοκληρωμένη δημοκρατική και συμμετοχική διαδικασία εκτεταμένης και εντατικής διαβούλευσης με όλους του θεσμικούς φορείς, χωρίς αποκλεισμούς. Ειδικότερα το ΥΠΑΑΤ:
✓ πραγματοποίησε συνδιασκέψεις διαβούλευσης σε όλες τις Περιφέρειες της χώρας, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας, στις οποίες είχε κληθεί το σύνολο των θεσμικών και παραγωγικών φορέων, συμπεριλαμβανομένων των εκπροσώπων των κομμάτων και της τοπικής αυτοδιοίκησης α ́ και β ́ βαθμού.
✓ κατάρτισε Κείμενο Διαβούλευσης καθώς και σχετικό Ερωτηματολόγιο, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, για την καλύτερη ενημέρωση των ενδιαφερομένων και την ενεργή διαδραστική συμμετοχή τους στις διαδικασίες διαβούλευσης της νέας ΚΑΠ.
✓ συγκρότησε διευρυμένες θεματικές ομάδες διαβούλευσης για κάθε μία από τις στρατηγικές προτεραιότητες της νέας ΚΑΠ, δηλαδή την ανταγωνιστικότητα της Γεωργίας, το περιβάλλον - κλιματική αλλαγή, καθώς και την τοπική ανάπτυξη της υπαίθρου, που συνεδρίαζαν σε τακτική βάση.
✓ διοργάνωσε τηλεδιασκέψεις διαβούλευσης με την ΕΝΠΕ και τους Θεματικές Αντιπεριφερειάρχες όλων των Περιφερειών.
✓ τα πρώτα αποτελέσματα της διαβούλευσης παρουσιάστηκαν σε Ειδική Συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής τον Δεκέμβριο 2020, ενώ αντίστοιχη παρουσίαση του ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου προγραμματίζεται και για τον Δεκέμβρη 2021.
✓ σχεδίασε και υλοποίησε τηλεφωνική, λόγω των συνθηκών, πανελλαδική έρευνα – διαβούλευση με παραγωγούς, στη βάση αναλυτικού ερωτηματολογίου σχετικά με τις αλλαγές και τις προκλήσεις της νέας ΚΑΠ.
✓ ανάρτησε Ενδιάμεσο Κείμενο Διαβούλευσης τον Σεπτέμβρη 2021 στις ιστοσελίδες του, καλώντας τους ενδιαφερόμενους σε υποβολή προτάσεων.
✓ απευθύνθηκε σε τακτική βάση και διαδικτυακά σε όλα τα μέλη του Εθνικού Αγροτικού Δικτύου, ενημερώνοντας για τις εξελίξεις, ενώ συμμετείχε ενεργά σε εκθέσεις (Agrotica και ΔΕΘ) και συνέδρια (Εθνικό Αναπτυξιακό Συνέδριο ΕΣΠΑ 2021-2027, Agribusiness Forum, κλπ) για την ευρύτερη ενημέρωση φορέων και κοινού για τη νέα ΚΑΠ.
✓ προγραμμάτισε τη διοργάνωση Ομάδων Εστίασης (Focus Groups) σε περιφερειακό επίπεδο με τη συμμετοχή επιλεγμένων Φορέων, καθώς και ενημέρωση των Ομάδων Τοπικής Δράσης του LEADER, σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για το «Μακροπρόθεσμο Όραμα για τις Αγροτικές Περιοχές με Ορίζοντα το 2040».
✓ συνεργάστηκε με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών για την ωρίμανση της πρωτοβουλίας της Ε.Ε. για τα Έξυπνα Χωριά (Smart Villages), η οποία ενσωματώθηκε στο στρατηγικό σχέδιο.
• Το ΥΠΑΑΤ σχεδίασε και έθεσε σε διαβούλευση τις προτάσεις του σχετικά με:
✓ τα ιστορικά δικαιώματα, τα οποία και συγκλίνουν στο 100% έως το 2026, αποκαθιστώντας στρεβλώσεις του παρελθόντος και διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την κοινωνική συνοχή μέσω της ομαλής μετάβασης στο νέο καθεστώς.
✓ τους ορισμούς του ενεργού και νέου γεωργού, μέσα από τους οποίους επιχειρεί να προωθήσει την ουσιαστική στήριξη των πραγματικών παραγωγών.
✓ τα οικολογικά σχήματα, διαμορφώνοντας μια παλέτα πολλαπλών επιλογών από γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις, ώστε κάθε παραγωγός να μπορεί να διαλέξει εκείνες που ταιριάζουν καλύτερα στις δικές του ανάγκες και δυνατότητες.
✓ την αναδιανεμητική ενίσχυση, προκειμένου να ενισχύσει περαιτέρω τους μικρομεσαίους αγρότες.
✓ τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, για τις οποίες ο Υπουργός δεσμεύτηκε να διατηρήσει ώστε να τονώσει σημαντικούς παραγωγικούς κλάδους σε μια δύσκολη οικονομική και κοινωνική συγκυρία λόγω των πολλαπλών εξωγενών κρίσεων.
Με βάση όλα τα παραπάνω καταδεικνύεται ότι στη συνέντευξη του κ. Αραχωβίτη:
• αναγνωρίζονται τα θετικά στοιχεία της Συμφωνίας για τη νέα ΚΑΠ (νέοι γεωργοί, ομπρέλα για κλιματικές κρίσεις, αναδιανεμητική, συνδεδεμένες), που όμως η παρούσα Κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, τα θετικά αυτά στοιχεία στο σύνολό τους αξιοποιήθηκαν και ενσωματώθηκαν στο στρατηγικό σχέδιο κατόπιν
εξαντλητικής διαβούλευσης ώστε να προσαρμοστούν στις ιδιαίτερες παραγωγικές – διαρθρωτικές ανάγκες της ελληνικής γεωργίας.
• αναγνωρίζεται η κλιματική αλλαγή ως απειλή για την ελληνική γεωργία, παραταύτα η Γεωργία αντιμετωπίζεται ως “θύμα”, αμφισβητώντας ουσιαστικά την ανάληψη των αναγκαίων μέτρων (οικολογικά σχήματα) υπό το φόβο της απώλειας πόρων ή της ανάλωσής τους εις βάρος αναπτυξιακών δράσεων. Αγνοείται βεβαίως α) το μεγάλο εύρος επιλογών που παρέχεται στους παραγωγούς, β) το γεγονός ότι ενδυναμώνεται ο επενδυτικός πυλώνας της νέας ΚΑΠ σε πόρους (σαφώς περισσότεροι πόροι κατευθύνονται, αθροιστικά με την μεταβατική περίοδο, σε νέους γεωργούς, σχέδια βελτίωσης, κλπ.), και γ) ότι οι υιοθετούμενες αλλαγές για τη πράσινη μετάβαση δίνουν ακόμη μεγαλύτερη αναπτυξιακή ώθηση στη βιωσιμότητα των γεωργικών
εκμεταλλεύσεων, ειδικά των μικρομεσαίων, οι οποίες στηρίζονται πολύπλευρα από το νέο στρατηγικό σχέδιο.
• αναγνωρίζεται ότι μια βίαιη αποσύνδεση της εξάρτησης από τις επιδοτήσεις εντός της υφιστάμενης περιφερειοποίησης θα είχε σοβαρότατες επιπτώσεις στη βιωσιμότητα για μια σειρά καλλιεργειών. Αναγνωρίζεται δηλαδή επί της ουσίας η ορθή επιλογή του ΥΠΑΑΤ να προχωρήσει στην προοδευτική κατάργηση των ιστορικών δικαιωμάτων έως το 2026.
• γίνεται κριτική στη διαβούλευση, που βεβαίως δεν ευσταθεί καθώς έχουν γίνει όλα όσα αναφέρθηκαν στο αναλυτικό κείμενο ανωτέρω, ενώ επειδή η αντιπολίτευση ήταν απούσα από το σύνολο της διαβούλευσης προφανώς αγνοεί συνολικά τα κείμενα, τις προτάσεις και το έργο που έχει γίνει. Επίσης, και αν ακόμη γίνει αποδεκτό ότι σημαντικές αποφάσεις της ηγεσίας δόθηκαν αργά στη δημοσιότητα, δεν δικαιολογείται η απουσία προτάσεων από την αντιπολίτευση όλο το προηγούμενο διάστημα κατά το οποίο γίνονταν συνδιασκέψεις και εκδηλώσεις διαβούλευσης σε όλη τη χώρα. Με άλλα λόγια ποιες οι προτάσεις της αντιπολίτευσης και που έχουν κατατεθεί; Από την συνέντευξη πάντως δεν προκύπτουν.