Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική για τις υποδομές στο σύνολό της θα μετατρέψει το σημερινό ευρωπαϊκό «μωσαϊκό» δρόμων, σιδηροδρόμων, αεροδρομίων και καναλιών σε ένα ενιαίο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών.
Στο πλαίσιο της πιο ριζικής αναμόρφωσης της ευρωπαϊκής πολιτικής για τις υποδομές, από τη σύλληψή της τη δεκαετία του 1980, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε σήμερα νέους χάρτες με τους εννέα κύριους διαδρόμους που θα αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά των μεταφορών στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και θα αλλάξουν ριζικά τις συνδέσεις Ανατολής-Δύσης. Για την υλοποίηση του φιλόδοξου αυτού εγχειρήματος, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τις υποδομές μεταφορών θα τριπλασιαστεί την περίοδο 2014-2020, φθάνοντας τα 26 δισ. ευρώ.
Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική για τις υποδομές στο σύνολό της θα μετατρέψει το σημερινό ευρωπαϊκό «μωσαϊκό» δρόμων, σιδηροδρόμων, αεροδρομίων και καναλιών σε ένα ενιαίο διευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών.
Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για τις μεταφορές, Σίιμ Κάλας, δήλωσε σχετικά: «Οι μεταφορές έχουν ζωτική σημασία για την ευρωπαϊκή οικονομία. Χωρίς καλές συνδέσεις η Ευρώπη δεν μπορεί να αναπτυχθεί και να ευημερήσει. Χάρη σ’ αυτή τη νέα πολιτική της ΕΕ για τις υποδομές, θα δημιουργηθεί ένα ισχυρό ευρωπαϊκό δίκτυο μεταφορών που θα συνδέει τα 28 κράτη μέλη της Ένωσης και θα προάγει την οικονομική ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της ηπείρου μας. Θα συνδέσει την Ανατολή με τη Δύση και θα αντικαταστήσει το σημερινό συνονθύλευμα που επικρατεί στις μεταφορές με ένα δίκτυο καθαρά ευρωπαϊκό.»
Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική για τις υποδομές
Η νέα πολιτική προβλέπει, για πρώτη φορά, τη δημιουργία ενός κεντρικού δικτύου μεταφορών με βάση εννέα κύριους διαδρόμους: 2 διαδρόμους Νότου-Βορρά, 3 διαδρόμους Ανατολής-Δύσης και 4 διαγώνιους διαδρόμους. Αυτό το κεντρικό δίκτυο θα «μεταμορφώσει» τις συνδέσεις Ανατολής-Δύσης, θα εξαλείψει τα σημεία συμφόρησης, θα αναβαθμίσει τις υποδομές και θα εξορθολογίσει τις διασυνοριακές μεταφορές τόσο για τους επιβάτες όσο και για τις επιχειρήσεις όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα βελτιώσει επίσης τις συνδέσεις ανάμεσα στα διαφορετικά μέσα μεταφοράς και θα συμβάλει στην επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων της ΕΕ. Το κεντρικό δίκτυο προβλέπεται να ολοκληρωθεί το αργότερο έως το 2030. Η διαθεσιμότητα της χρηματοδότησης θα εξαρτηθεί από τη θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων για το συνολικό Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2014-2020.
Η χρηματοδότηση για τις υποδομές μεταφορών θα τριπλασιαστεί την περίοδο 2014-2020, φθάνοντας τα 26 δισ. ευρώ. Η χρηματοδότηση αυτή της ΕΕ θα είναι αυστηρά επικεντρωμένη στο κεντρικό δίκτυο μεταφορών που έχει και τη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία για την Ευρώπη. Για να δοθεί προτεραιότητα στις συνδέσεις Ανατολής-Δύσης, η μισή σχεδόν χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις υποδομές μεταφορών (11,3 δισ. ευρώ από τη διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη») θα διατεθεί αποκλειστικά στις χώρες συνοχής.
Το νέο κεντρικό δίκτυο μεταφορών θα υποστηρίζεται από εκτεταμένο οδικό δίκτυο, το οποίο θα συνδέεται με το κεντρικό δίκτυο σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Αυτό το εκτεταμένο οδικό δίκτυο θα εξασφαλίζει την πλήρη κάλυψη της ΕΕ και την προσβασιμότητα όλων των περιφερειών. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι, βαθμιαία και έως το 2050, η μεγάλη πλειονότητα των πολιτών και των επιχειρήσεων της Ευρώπης δεν θα απέχει περισσότερο από 30 λεπτά διαδρομής από αυτό το εκτεταμένο δίκτυο.
Συνολικά, το νέο δίκτυο μεταφορών θα παρέχει:
- ασφαλέστερες μετακινήσεις με λιγότερη κυκλοφοριακή συμφόρηση, καθώς και
- ευκολότερα και πιο γρήγορα ταξίδια.
Τα 26 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) που έχουν δεσμευθεί για τις μεταφορές στο πλαίσιο της διευκόλυνσης "Συνδέοντας την Ευρώπη", που εμπίπτει στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, θα αποτελέσουν το «κεφάλαιο εκκίνησης» για περαιτέρω επενδύσεις από τα κράτη μέλη, ώστε να περατωθούν δύσκολες διασυνοριακές συνδέσεις και ζεύξεις που διαφορετικά δεν θα είχαν υλοποιηθεί. Εκτιμάται ότι το κόστος εφαρμογής της πρώτης φάσης χρηματοδότησης του κεντρικού δικτύου την περίοδο 2014–2020 (βλ. συνημμένο κατάλογο έργων) θα ανέλθει σε 250 δισ. ευρώ. Το εν λόγω δίκτυο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το 2030.
Το νέο κεντρικό δίκτυο – αριθμητικά στοιχεία
Το κεντρικό δίκτυο θα συνδέει:
- 94 κύριους ευρωπαϊκούς λιμένες με σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες
- 38 κύρια αεροδρόμια με σιδηροδρομικούς άξονες σε μεγάλα αστικά κέντρα
- σιδηροδρομικές γραμμές μήκους 15.000 χλμ. αναβαθμισμένες σε γραμμές υψηλής ταχύτητας
- 35 διασυνοριακά έργα με στόχο την αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας.
Το δίκτυο αυτό θα έχει ζωτική σημασία για την οικονομία της ενιαίας αγοράς, δεδομένου ότι θα καταστήσει δυνατή την πραγματικά ελεύθερη μετακίνηση προσώπων και εμπορευμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Επισυνάπτεται χάρτης που δείχνει το κεντρικό Δίκτυο Διευρωπαϊκών Μεταφορών καθώς και τους εννέα κύριους διαδρόμους. Για περισσότερες πληροφορίες, βλ. MEMO/13/897 ή τον ιστότοπο //ec.europa.eu/transport/index_en.htm