Συνέντευξη Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη στην εφημερίδα «Τύπος της Κυριακής» και τη δημοσιογράφο Γωγώ Κατσέλη
«Αυτόματη και ψηφιακή η επιστροφή φόρου στους αγρότες για το πετρέλαιο»
Με ψηφιακό τρόπο θα γίνεται από 1/1/2014 η επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης του πετρελαίου στους αγρότες, όπως αναφέρει στο «΄Εξυπνο Χρήμα» ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιος Τσαυτάρης. Αγοράζοντας οι αγρότες πετρέλαιο από οποιοδήποτε πρατήριο και δίνοντας απλώς το ΑΦΜ τους, ενημερώνεται αυτόματα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών και μετά από διασταύρωση των στοιχείων κατατίθεται στους λογαριασμούς των δικαιούχων η επιστροφή του ΕΦΚ. Σε ανάλογο μοντέλο προσανατολίζεται το ΥπΑΑΤ για την επιστροφή του ΦΠΑ. Παράλληλα, ο υπουργός διαβεβαιώνει ότι δεν τίθεται θέμα κατάσχεσης των επιδοτήσεων χωρίς την έγγραφη εξουσιοδότηση του παραγωγού για συμψηφισμό χρεών.
Με αφορμή την έκθεση του ΟΟΣΑ για την παράταση ζωής του φρέσκου γάλακτος πέρα των πέντε ημερών, εκφράσατε διαφορετικές απόψεις. Ποιες είναι οι δικές σας προτάσεις για τη μείωση της τιμής του γάλακτος;
Έτσι είναι. Όταν κλήθηκα στο αρμόδιο για το θέμα Υπουργείο Ανάπτυξης να πω την άποψή μου, μίλησα πρώτα σαν επιστήμονας.
Τα μοντέλα του Βορρά, που ο μελετητής του ΟΟΣΑ είχε ως πρότυπα και πρότεινε την επέκτασή τους στην Ελλάδα, έπρεπε να γνωρίζει ότι για τους αντικειμενικούς λόγους που θα σας παραθέσω δεν είναι εύκολα εφαρμόσιμα εδώ, ένεκα ακριβώς των ιδιαιτεροτήτων, τόσο των παραγωγικών μας συστημάτων, όσο και των κλιματικών συνθηκών.
Για αυτούς άλλωστε τους λόγους, όπως γνωρίζετε, η Ευρωπαϊκή Ένωση άφησε ελεύθερο το θέμα της διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος στα κράτη - μέλη.
Πρότεινα, λοιπόν, στους συναδέλφους στο Υπουργείο Ανάπτυξης να παραμείνει η διάρκεια του φρέσκου γάλακτος στις 5 ημέρες, Και εξήγησα γιατί δεν πρέπει να ονομάσει κάποιος γάλα 7 ή 10 ημερών ως «φρέσκο γάλα», δηλαδή χαμηλής παστερίωσης. Αυτή είναι η διαφορά. Ακριβώς για αυτό γίνεται υψηλή παστερίωση, για να δίνουμε γάλα μακράς διάρκειας (long life) 7 ή 9 παραπάνω ημερών, όπως γίνεται και σήμερα.
Τώρα, μιλώντας ως Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είχα επίσης την υποχρέωση να τονίσω τους κινδύνους συρρίκνωσης της ελληνικής κτηνοτροφίας και γεωργίας γενικότερα (μια και η φυτική παραγωγή παράγει ζωοτροφές για την κτηνοτροφία) με την κυκλοφορία από το εξωτερικό γάλακτος μακράς διαρκείας 7, 9 ή και περισσότερων ημερών που θα ανταγωνίζεται με το χαρακτήρα του «φρέσκου», την ντόπια παραγωγή.
Τρόποι για να μπορέσει ο ντόπιος καταναλωτής να αποκτήσει την ποιότητα του φρέσκου ελληνικού γάλακτος σε χαμηλές τιμές, αλλά και να ενισχυθεί η ντόπια κτηνοτροφία υπάρχουν.
Παράδειγμα αποτελούν οι ντόπιες γαλακτοβιομηχανίες που το κάνουν ήδη, δηλαδή λένε «μπορώ να μαζέψω γρήγορα ντόπιο γάλα και το πρωί να το διανείμω παστεριωμένο στον καταναλωτή της περιοχής και να του πω αυτό είναι φρέσκο γάλα 1-2 ημερών, χαμηλότερο του ενός ευρώ το λίτρο.
Επιπλέον, επιχειρούμε αξιοποιώντας διαθέσιμους κοινοτικούς πόρους ή και εθνικούς να μειώσουμε το κόστος παραγωγής (με επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης Πετρελαιοειδών), το κόστος ζωοτροφών σε απόμακρες περιοχές με την καταβολή της εξισωτικής αποζημίωσης στους παραγωγούς αυτών των περιοχών, με τα προγράμματα βελτίωσης του ζωικού κεφαλαίου, μάλιστα και των παραδοσιακών μας φυλών ζώων (αύξηση της γαλακτοπαραγωγής ανά ζώο) και θα μπορούσα να απαριθμήσω και άλλες δράσεις για τους συγκεκριμένους στόχους.
Μεγάλο ζητούμενο αποτελεί και το κλείσιμο της ψαλίδας των τιμών από το χωράφι στο ράφι. Τι σκοπεύετε να κάνετε για αυτό;
Ως προς το κόστος παραγωγής, αλλά και το κόστος καταναλωτή, που σωστά πρέπει επίσης να λαμβάνουμε υπόψη ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία με το συρρικνωμένο εισόδημα πολλών, στο ΥπΑΑΤ προσπαθούμε και στα δύο μέτωπα. Προχωρούμε λοιπόν σε σημαντικές πρωτοβουλίες με στόχο να μειώσουμε την «ψαλίδα» στις τιμές παραγωγού με τις τιμές που βρίσκει ο καταναλωτής στο ράφι. Καθιερώσαμε και νομοθετούμε το θεσμό των «Αγορών Παραγωγών», τα Farmers Markets, όπου οι αγρότες θα μπορούν να πωλούν χωρίς μεσάζοντες τα προϊόντα τους, με στόχο τη μείωση της τιμής διακίνησης των προϊόντων τους.
Επίσης, με την καθιέρωση των βιβλίων εσόδων και εξόδων θα μπει τέλος σε αθέμιτες πρακτικές, ενώ παράλληλα με τη λειτουργία του Ενιαίου Μητρώου Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων υποστηρίζουμε τη μεγαλύτερη δυνατή εξασφάλιση της διαφάνειας και της ασφάλειας στις εμπορικές συναλλαγές αγροτικών προϊόντων, εφοδίων και εισροών και την προστασία των Ελλήνων αγροτών κατά την εμπορική διακίνηση των προϊόντων τους.
Κύριε υπουργέ, όπως έχετε πει, η διαδικασία καταβολής του ΕΦΚ πετρελαίου στους αγρότες αλλάζει από την 1η Ιανουαρίου 2014 ώστε να είναι πιο ευέλικτη και χωρίς γραφειοκρατικό κόστος. Έχετε καταλήξει λοιπόν στον τρόπο που θα γίνεται η επιστροφή ΕΦΚ;
Έχουμε καταλήξει σε ένα απλό, απαλλαγμένο γραφειοκρατικό τρόπο. Η πρότασή μας την οποία μένει να συζητήσουμε και με το υπουργείο Οικονομικών, είναι η επιστροφή του ΕΦΚ του αγροτικού πετρελαίου να γίνεται ψηφιακά. Δεδομένου ότι οι αγρότες θα τηρούν βιβλία εσόδων – εξόδων και κάθε μήνα, κάθε τρεις μήνες θα μπαίνουν μέσα οι δαπάνες τους, θα φαίνεται από εκεί η επιστροφή φόρου, βάσει του πίνακα με τους συντελεστές που έχουμε, δικαιούται. Δεν χρειάζεται δηλαδή να καθιερωθεί η «κάρτα του αγρότη», όπως ακούγεται τόσο καιρό. Εμείς προτείνουμε να ληφθεί υπόψη η πλήρης ετήσια μηχανογράφηση του ΟΣΔΕ και η δημιουργία του μητρώου αγροτών και γεωργικών εκμεταλλεύσεων ώστε η βασική διοικητική υποστήριξη να προέλθει από το ΥπΑΑΤ μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Επιπλέον, θα πρέπει να ενημερωθεί το Σύστημα του υπουργείου Οικονομικών όπου έχουν πρόσβαση όλα τα πρατήρια. Έπειτα, η διαδικασία είναι απλή. Ο αγρότης θα μπορεί να αγοράζει πετρέλαιο κίνησης από οποιοδήποτε πρατήριο και δίνοντας μόνο το ΑΦΜ του θα ενημερώνεται αυτόματα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών. Θα αποστέλλεται η συναλλαγή αγοράς του πετρελαίου κίνησης στο ΚΕΠΥΟ κι εκεί θα γίνεται έλεγχος του ΑΦΜ και της δικαιούμενης ποσότητας ανάλογα με τα στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ και κάθε τετράμηνο θα γίνεται αυτόματη επιστροφή της διαφοράς του φόρου στο λογαριασμό του γεωργού. Κάτι ανάλογο σκοπεύουμε να κάνουμε και με την επιστροφή του ΦΠΑ.
«Κανείς δεν μπορεί να κατασχέσει τις επιδοτήσεις των αγροτών»
Στην τελευταία του επίσκεψη στην Ελλάδα ο Ευρωπαίος Επίτροπος, κ. Ciolos, είχε τονίσει ότι οι επιδοτήσεις ανήκουν στους αγρότες. Από την άλλη, πριν λίγες ημέρες ο Υφυπουργός Ανάπτυξης, κ. Σκορδάς σε έγγραφο που απέστειλε στη Βουλή ανέφερε ότι το "ακατάσχετο" των επιδοτήσεων αφορά σε ποσά έως 1500 ευρώ. Η θέση η δική σας ποια είναι κ. Υπουργέ;
Οι ενισχύσεις καταβάλλονται στο ακέραιο στους λογαριασμούς των παραγωγών από τον Οργανισμό Πληρωμών, τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι ενισχύσεις αυτές είναι «ακατάσχετες», που σημαίνει ότι πριν κατατεθούν από εμάς στον λογαριασμό του παραγωγού, δεν μπορεί κανείς να τις πειράξει, ούτε το υπουργείο ούτε κανείς άλλος. Ούτε για φορολογικές οφειλές, ούτε για ασφαλιστικές εισφορές, ούτε για οφειλές προς τρίτους δεν μπορούν να πειραχθούν οι επιδοτήσεις.
Αυτό προβλέπεται ρητά και στις κοινοτικές διατάξεις και στον δικονομικό κώδικα και σε όλες τις υπουργικές αποφάσεις και σε αυτό αναφερόταν ο κ. Ciolos. Mόνο έπειτα από έγγραφη εξουσιοδότηση του ίδιου του παραγωγού και πάντα μετά από την πληρωμή των ενισχύσεων στο λογαριασμό του, μπορεί να γίνει οποιοσδήποτε συμψηφισμός. Δηλαδή, ο συμψηφισμός αφορά τον ίδιο των παραγωγό που έχει συμφωνήσει να γίνει αυτός, ως διευκόλυνση.
Όπως για παράδειγμα γίνεται σήμερα με τα ασφάλιστρα για τη σοδειά του γεωργού στον ΕΛΓΑ.
Ο γεωργός ασφαλίζει τη σοδειά του έναντι φυσικών καταστροφών, όμως με υπεύθυνη δήλωση που υπογράφει ο ίδιος, προκειμένου να μην πληρώσει τη στιγμή της ασφάλισης, ζητά να του αφαιρέσουν τα ασφάλιστρά του από την ενιαία ενίσχυση που λαμβάνει 2 - 3 μήνες αργότερα, όταν του κατατεθεί η επιδότηση από το υπουργείο.
Τέλος, πρέπει να διευκρινίσουμε όμως ότι οι άμεσες ενισχύσεις καταβάλλονται στους αγρότες για αντιμετώπιση ενός μέρους του κόστους παραγωγής. Δεν αποτελούν δηλαδή εισόδημα.
Στο πολυνομοσχέδιο το οποίο είχατε πει ότι θα κατατεθεί πριν το τέλος του χρόνου, περιλαμβάνεται και η τροπολογία του νόμου 4015 για τους συνεταιρισμούς. τι θα προβλέπει η τροπολογία αυτή;
Επιθυμία μας είναι στο πολυνομοσχέδιο που προωθούμε προς ψήφιση και με το οποίο ρυθμίζονται ποικίλα θέματα κτηνοτροφίας, γεωργικής ασφάλισης, φυτοπροστασίας κ.ά, να περιλάβουμε τροπολογία για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, δηλαδή για το νόμο 4015/2011, με σκοπό να μπορέσουν να επιλυθούν όσο το δυνατόν περισσότερα απ’ τα ζητήματα που πρόεκυψαν απ’ την εφαρμογή του νομού αυτού τη τελευταία διετία, ώστε να μπορέσει αυτός να γίνει πιο εφαρμόσιμος και πιο λειτουργικός. Η τροπολογία αυτή άπτεται ζητημάτων καίριων όπως η σύσταση πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων συνεταιριστικών οργανώσεων, ο ελάχιστος αριθμός μελών τους, το ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιό τους, η διαδικασία μετατροπής και συγχώνευσής τους, η εκκαθάρισή τους, τα χρέη τους κλπ.
Ήδη μέσα από τη διαδικασία εγγραφής και ελέγχου στο μητρώο που ολοκληρώθηκε την 30-9-2013, έγινε ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα των συνεταιρισμών σφραγίδων - αυτών δηλαδή που υπήρχαν μόνο στα χαρτιά και ήταν ουσιαστικά ανενεργοί. Σκοπός μας είναι το συνεταιριστικό κίνημα να λειτουργεί και να αναπτύσσεται μέσα από υγιείς, υπαρκτούς και πραγματικά ενεργούς και παραγωγικούς συνεταιρισμούς που ανταποκρίνονται στο πνεύμα με το οποίο συστάθηκαν. Το συνεταιρίζεσθαι συνιστά βασική συνταγματική αρχή που μας βρίσκει αρωγούς στην υλοποίησή της με κάθε τρόπο γιατί έρχεται να αντιμετωπίσει μια διαρθρωτική αδυναμία της γεωργίας μας που είναι μικρές και διάσπαρτες εκμεταλλεύσεις. Πολλώ δε μάλλον ένεκα του ότι από το τρέχον έτος, δίνεται και από την κοινοτική νομοθεσία ιδιαίτερη βαρύτητα στο συνεταιρίζεσθαι με διεύρυνση των κοινοτικών ορολογιών, όπως είναι αυτές του αρχηγού της αγροτικής εκμετάλλευσης, της τήρησης απ’ αυτόν βιβλίων εσόδων – εξόδων, του μητρώου αγροτικής εκμετάλλευσης κλπ.
Προγράμματα για την ένταξη χιλιάδων νέων σε γεωργία - κτηνοτροφία
Δίνετε μεγάλη έμφαση στους νέους αγρότες. Ωστόσο, αν και η προκήρυξη για το πρόγραμμα που ανακοινώσατε πριν λίγο καιρό αναμενόταν στα μέσα Νοεμβρίου, ακόμα δεν έχει βγει.
Ένα από τα διαθρωτικά προβλήματα της ελληνικής αλλά και συνολικά της ευρωπαϊκής γεωργίας είναι το γεγονός ότι ο πληθυσμός που ασχολείται με αυτή είναι δημογραφικά γερασμένος. Σε όλη την Ευρώπη μόνο το 6% του πληθυσμού είναι κάτω από 40 χρόνων στον αγροτικό τομέα. Έχω τονίσει και άλλες φορές ότι η γεωργία μας μπορεί να τα καταφέρει με λιγότερο νερό, ίσως με λιγότερο λίπασμα και φάρμακο ή υποβαθμισμένο έδαφος. Δεν υπάρχει όμως γεωργία χωρίς γεωργούς, όπως δεν υπάρχει κτηνοτροφία χωρίς κτηνοτρόφους και δεν υπάρχει αλιεία χωρίς ψαράδες.
Για αυτό το λόγο λαμβάνουμε πρωτοβουλίες ώστε να βελτιωθεί αυτή η κατάσταση. Διαπραγματευτήκαμε και πετύχαμε στη Νέα ΚΑΠ 2014-2020 το 2% των χρημάτων να δαπανηθεί για την ένταξη νέων ανθρώπων στη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας συμπεριλαμβάνεται και το πρόγραμμα των Νέων Αγροτών. Ας μην λησμονούμε ότι ήδη έχουμε εντάξει 12.000 άτομα σε παλαιότερες προκηρύξεις του εν λόγω προγράμματος και με τη νέα προκήρυξη ύψους 100 εκ. € θα ενταχθούν και άλλοι 6.000 και πλέον νέοι άνθρωποι.
Απαντώντας στην ερώτησή σας για την καθυστέρηση λίγων ημερών της προκήρυξης, αυτή οφείλεται στην ανάγκη τροποποίηση της παλαιάς ΚΥΑ, με στόχο στη νέα προκήρυξη να είναι εμφανώς μειωμένες οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για να μπορέσουν να βγουν τα αποτελέσματα σε συντομότερο χρονικό διάστημα ώστε να λάβουν άμεσα οι δικαιούχοι και την πρώτη δόση του πριμ εγκατάστασης και όχι να περιμένουν χρόνια όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Πέραν της μείωσης όμως της γραφειοκρατίας, μέσω της τροποποίησης αυτής, προσπαθούμε να εναρμονίσουμε τις απαιτήσεις του προγράμματος και με τις συνθήκες που επικρατούν στη σημερινή πραγματικότητα. Έτσι για παράδειγμα μειώνουμε το ύψος των προβλεπόμενων επενδύσεων στη γεωργική εκμετάλλευση από 50.000 € και άνω σε 25.000 € και άνω, ώστε να είναι ρεαλιστικός ο στόχος της επένδυσης και λόγω της οικονομικής κρίσης που επικρατεί στην πατρίδα μας.
Στο μέτωπο της νέας ΚΑΠ, σε ποιους παραγωγικούς τομείς θα εστιάσει η χώρα μας; Καθότι η νέα ΚΑΠ θέτει αυξημένες υποχρεώσεις ως προς το «πρασίνισμα» πως επηρεάζονται οι Έλληνες αγρότες;
Η νέα ΚΑΠ μας δίνει τα κατάλληλα εργαλεία, καθώς και την ευελιξία να στηρίξουμε ισόρροπα όλους τους κλάδους του πρωτογενούς μας τομέα, δηλαδή τη φυτική παραγωγή, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Για παράδειγμα μέσα από την αύξηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης μέχρι το ποσοστό του 10% που πετύχαμε για την καλλιέργεια πρωτεϊνούχων φυτών όπως τα ψυχανθή, θα μπορέσουμε να δώσουμε μια σημαντική «ανάσα» στην κτηνοτροφία μας μέσα από την παραγωγή ελληνικών πρωτεϊνούχων ζωοτροφών μειώνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής. Ταυτόχρονα, όμως με αυτή την πολιτική, εκτός από την κτηνοτροφία, θα στηρίξουμε και τη φυτική μας παραγωγή, καθώς τα ψυχανθή ικανοποιούν πλήρως το λεγόμενο «πρασίνισμα» επιτρέποντας στους αγρότες μας να λάβουν τις άμεσες ενισχύσεις. Με το «πρασίνισμα» η γεωργία στην Ευρώπη πραγματοποιεί συνολικά μια στροφή προς την αειφορία, δηλαδή την παραγωγή με σεβασμό στο περιβάλλον και τις επόμενες γενεές, θέση την οποία υποστηρίξαμε σθεναρά και εμείς σαν χώρα κατά τις πρόσφατες διαπραγματεύσεις. Σύμφωνα λοιπόν με τον κανόνα του «πρασινίσματος», το 30% των άμεσων ενισχύσεων θα δίνονται μόνο εάν γίνονται σεβαστά υποχρεωτικά περιβαλλοντικά μέτρα, όπως η εναλλαγή καλλιεργειών, ζώνες οικολογικής εστίασης κ.ά. Ωστόσο, οι Έλληνες αγρότες δεν πρέπει να ανησυχούν, καθώς προβλέπονται εξαιρέσεις (οπωρώνες, βοσκότοποι, χορτονομές, ψυχανθή, ρύζι κλπ) που καθιστούν ρεαλιστική την εφαρμογή των μέτρων και απαλλάσσουν από υπέρμετρες υποχρεώσεις τις μικρές εκμεταλλεύσεις της χώρας μας, όπως και μεταβατικές διατάξεις.