Σε αθρόες μονομερείς αλλαγές τιμολογίων από σταθερά σε κυμαινόμενα δηλαδή με ρήτρα αναπροσαρμογής προχωρούν πάροχοι Ηλεκτρικής Ενέργειας όπως καταγγέλλεται σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή».
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι συχνά οι καταναλωτές ανακαλύπτουν την εις βάρος τους αλλαγή όταν λαμβάνουν το νέο αυξημένο λογαριασμό αφού η ειδοποίηση 60 ημέρες πριν από την τροποποίηση είναι δυσδιάκριτη.
Οι πάροχοι επικαλούνται άρθρο του Κώδικα Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που επιτρέπει την τροποποίηση των όρων της σύμβασης για «σπουδαίο λόγο, όπως, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, μεταβολή της κείμενης νομοθεσίας και αλλαγή των όρων λειτουργίας της αγοράς Ηλεκτρισμού».
Χαρακτηρίζοντας σπουδαίο λόγο την αύξηση της χονδρεμπορικής τιμής του ρεύματος κάποιοι προχωρούν σε μία προειδοποίηση και αν δεν την αντιληφθεί ο πελάτης, θεωρούν πως συναίνεσε στην αλλαγή του τιμολογίου.
Ο κώδικας προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας θέτει ως προϋπόθεση για τη μονομερή τροποποίηση της σύμβασης για «σπουδαίο» πάντα λόγο, την ενημέρωση εγγράφως 60 ημερολογιακές ημέρες πριν από την εφαρμογή της τροποποίησης, με ειδοποίηση σε χωριστό έντυπο που θα συνοδεύει τον λογαριασμό ρεύματος ή σε ειδικό πεδίο εντός του λογαριασμού κατανάλωσης ή με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ο κώδικας προβλέπει μάλιστα ότι κατ’ εξαίρεσιν η ενημέρωση σχετικά με την τροποποίηση της χρέωσης προμήθειας μπορεί να γίνει με τον πρώτο λογαριασμό κατανάλωσης που ακολουθεί την τροποποίηση. Δηλαδή ο καταναλωτής θα πάρει τον αυξημένο λογαριασμό και θα ενημερωθεί ταυτόχρονα για να αποφασίσει αν θα αναζητήσει άλλο τιμολόγιο ή άλλον πάροχο. Οι ίδιες οι ρυθμίσεις του κώδικα είναι καταφανώς υπέρ των προμηθευτών, οι οποίοι άλλωστε και συμμετείχαν στις σχετικές διαβουλεύσεις της ΡΑΕ.
Έτσι το επιχείρημα των προμηθευτών που εισηγήθηκαν τις σχετικές ρυθμίσεις και αποδέχτηκε η ΡΑΕ ήταν ότι ο κώδικας δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να σπάσει όποτε θέλει το σταθερό του συμβόλαιο και να πάει σε άλλη εταιρεία, χωρίς κάποιο πέναλτι. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε ο κώδικας να διασφαλίζει τον προμηθευτή έναντι αυτού του κινδύνου, αφού έχει δεσμεύσει ενέργεια για έναν χρόνο για τον «Χ» πελάτη σε συγκεκριμένη τιμή.
Με το επιχείρημα αυτό η ΡΑΕ προχώρησε στις ρυθμίσεις περί μονομερούς τροποποίησης στην τελευταία αναθεώρηση του κώδικα προμήθειας. Στην πράξη, ωστόσο, ο κίνδυνος αυτός από πλευράς των καταναλωτών, να σπάσουν δηλαδή μονομερώς τα συμβόλαια, δεν υφίσταται για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι συνήθως τα συμβόλαια αυτά έχουν διάρκεια ενός ή δύο ετών και πουθενά δεν αναγράφεται το δικαίωμα του καταναλωτή να το σπάσει, χωρίς αποζημίωση, οπότε οι καταναλωτές δεν το γνωρίζουν. Ο δεύτερος, ότι οι περισσότεροι προμηθευτές προκειμένου να είναι πλήρως κατοχυρωμένοι έναντι ενός πιθανού τέτοιου κινδύνου, πουλάνε συνήθως τα σταθερά τιμολόγια με προωθητικές ενέργειες, π.χ. επιταγές ενός ποσού ή συγκεκριμένη έκπτωση, με τη δέσμευση ότι θα επιστραφεί εάν σπάσεις το συμβόλαιο, κάτι που επίσης ο καταναλωτής ανακαλύπτει εκ των υστέρων, αφού δεν ορίζεται με σαφήνεια.
Προκειμένου και να αυξήσουν την τιμή και να μη χάσουν τον πελάτη, ο συνηθέστερος τρόπος ενημέρωσης του καταναλωτή είναι μέσω του έντυπου του λογαριασμού, προς το τέλος με ψιλά γράμματα, στα οποία δύσκολα θα εστιάσει κάποιος. Άλλες εταιρείες ενημερώνουν με sms, παραπέμποντας σε κάποιο άρθρο της σύμβασης και του κώδικα προμήθειας.
Το απογοητευτικό της υπόθεσης είναι ότι ενώ η ΡΑΕ έχει εντοπίσει το πρόβλημα της αδιαφανούς τιμολόγησης και της παραπλάνησης των καταναλωτών και πήρε πρωτοβουλία πριν από περίπου έναν χρόνο για την καθιέρωση νέων τύπων τιμολογίων, η εφαρμογή τους παρατείνεται συνεχώς. Έπειτα από μια πρώτη αναβολή για τις αρχές Μαρτίου από την αρχική ημερομηνία της 1ης Ιανουαρίου, κατόπιν αποδοχής σχετικού αιτήματος των προμηθευτών, μετέφερε την εφαρμογή τους για τον Απρίλιο.
Οι προμηθευτές ζήτησαν και νέα παράταση με το επιχείρημα ότι δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν τις απαιτούμενες αλλαγές στα πληροφοριακά τους συστήματα. Κάποιοι μάλιστα διατυπώνουν ήδη αιτήματα για νέα παράταση επικαλούμενοι τον φόρτο εργασίας που έχουν επωμιστεί με τις επιδοτήσεις ρεύματος. Εάν δεν υπάρξει νέα παράταση, τότε από 1ης Απριλίου οι προμηθευτές θα πρέπει να υιοθετήσουν τρεις κατηγορίες τιμολογίων: σταθερά, τιμολόγια με όριο αυξομείωσης στα οποία οι πάροχοι θα πρέπει να προσδιορίζουν εκ των προτέρων το όριο της αυξομείωσης της τιμής της κιλοβατώρας από την ενεργοποίηση της ρήτρας αναπροσαρμογής και τιμολόγια χωρίς όριο προσαύξησης, τα οποία θα περνούν το σύνολο των αυξομειώσεων από τη ρήτρα αναπροσαρμογής στην κατανάλωση, όπως συμβαίνει και σήμερα.
ΡΑΕ: Υπό έρευνα οι αλλαγές σε συμβόλαια προμήθειας ρεύματος
"Πρακτικές προμηθευτών να προσφέρουν ιδιαιτέρως ελκυστικούς όρους και, εν συνεχεία, να τους αναθεωρούν, αφενός δύνανται να θεωρηθούν ως καταχρηστικές στρατηγικές μεγέθυνσης του πελατολογίου, αφετέρου επιτείνουν κλίμα ανασφάλειας στους πελάτες τους, περιάγοντάς τους είτε σε διαρκή αναζήτηση προμηθευτή, είτε σε αποδοχή δυσμενέστερων όρων".
Αυτό επισημαίνει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε αποψινή ανακοίνωση, με αφορμή τις αναφορές για μονομερή τροποποίηση συμβάσεων προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και την μετατροπή σταθερών τιμολογίων σε κυμαινόμενα.
Προσθέτει πάντως ότι "υπό την παρούσα συγκυρία, η αύξηση του κόστους της χονδρεμπορικής αγοράς, εύλογα - ως έναν βαθμό - συντείνει στην τροποποίηση των συμβάσεων προμήθειας της χαμηλής τάσης.
Ωστόσο, το δικαίωμα των προμηθευτών να τροποποιούν - βάσει της ανωτέρω διαδικασίας - τους συμβατικούς όρους, ελέγχεται ως προς την καταχρηστική του άσκηση".
Νωρίτερα, υπενθυμίζεται, η ΔΕΗ ανακοίνωσε ότι τα σταθερά συμβόλαια myHome Enter, myHome Enter+ και myHome Online έχουν ορισμένη διάρκεια και τιμή, δεν υπόκεινται σε καμία ρήτρα και η ΔΕΗ δεν έχει προβεί σε καμία αλλαγή όρων της σύμβασης.
Ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας, Μίλτος Ασλάνογλου, τονίζει από την πλευρά του στο ΑΠΕ -ΜΠΕ, ότι σύμφωνα με τον Κώδικα Προμήθειας, ο προμηθευτής έχει την δυνατότητα να αλλάξει τους όρους της σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ αυτών και τον τρόπο τιμολόγησης, με δίμηνη προειδοποίηση του καταναλωτή και εφόσον έχουν περάσει τουλάχιστον έξι μήνες από την έναρξη του συμβολαίου.
Στη δίμηνη προθεσμία ο καταναλωτής μπορεί, είτε να αποδεχθεί την τροποποίηση, είτε να αποχωρήσει και να αναζητήσει άλλη εταιρεία, χωρίς να καταβάλει το "πέναλτυ" που πιθανώς προβλέπεται για την πρόωρη λήξη του συμβολαίου, καθώς η ρήξη οφείλεται σε πρωτοβουλία του προμηθευτή και όχι του καταναλωτή.
Η ΡΑΕ σημειώνει επιπλέον ότι σύμφωνα με τον Κώδικα Προμήθειας τα εξής:
- Προϋπόθεση σύννομης τροποποίησης της σύμβασης αποτελεί η ατομική ενημέρωση του πελάτη και η ολοκλήρωση της ενημέρωσης 60 μέρες πριν τη θέση σε ισχύ των τροποποιήσεων.
- Ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα ή στον Τύπο περί τροποποίησης συμβάσεων ή τιμολογίων, προφανώς, ως εκ του γενικού και μαζικού τους χαρακτήρα, δεν ικανοποιούν την απαίτηση της ατομικής ειδοποίησης.
- Ατομική ενημέρωση συνιστά η επιστολή η η εγγραφή σε ειδικό πεδίο του λογαριασμού κατανάλωσης.
- Συνεπώς, σε περίπτωση που η ατομική ενημέρωση δεν διενεργείται με διακριτή επιστολή (που δύναται να αποστέλλεται είτε αυτοτελώς είτε συνοδεύοντας τον λογαριασμό κατανάλωσης) ή με εμφανές πεδίο στον λογαριασμό κατανάλωσης, θεωρείται ότι ο προμηθευτής παραβιάζει τον κώδικα, με εξαίρεση την περίπτωση που δύναται να αποδείξει ότι ο πελάτης συναίνεσε στον εναλλακτικό τρόπο ειδοποίησής του.
- Ο προμηθευτής οφείλει να ενημερώσει τον πελάτη ότι, σε περίπτωση μη συναίνεσής του στην επικείμενη τροποποίηση, δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας αζημίως.