«Δεν υπάρχουν στην Ευρωζώνη οι θεμελιώδεις ανισορροπίες που υπήρχαν την περασμένη δεκαετία».
ο νέο εργαλείο που εξετάζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για να μειώσει τα spreads των κρατικών ομολόγων του Νότου της Ευρωζώνης δεν χρειάζεται να συνοδεύεται από αυστηρούς όρους (tough conditionality), όπως αυτούς που είχαν τα προγράμματα του ESM την περασμένη δεκαετία, δήλωσε ο επικεφαλής του, Κλάους Ρέγκλινγκ.
Η ΕΚΤ έχει προαναγγείλει ότι θα παρουσιάσει αυτό τον μήνα το νέο εργαλείο της για την αγορά ομολόγων της Ελλάδας και άλλων χωρών του Νότου, οι αποδόσεις των οποίων, πιέζονται πολύ από τις αγορές. Το μέσο αυτό, όπως έχει δηλώσει η Κριστίν Λαγκάρντ θα συνοδεύεται από τη δέσμευση των χωρών για προσήλωσή τους στη δημοσιονομική σταθερότητα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η δέσμευση θα είναι μάλλον ήπιας μορφής, όπως η τήρηση των οικονομικών συστάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή των όρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανταγωνιστικότητας. Τις πληροφορίες αυτές επιβεβαίωσε, εμμέσως πλην σαφώς, ο διευθύνων σύμβουλος του ESM σε διαδικτυακή συζήτηση που είχε με αναλυτές της Natixis CIB Research.
Δεν υπάρχουν σήμερα μεγάλες οικονομικές ανισορροπίες
Ο Ρέγκλινγκ συμφώνησε ότι η ΕΚΤ δεν έχει σήμερα ανάγκη από ένα πρόγραμμα, όπως το ΟΜΤ (Outright Monetary Transactions), το οποίο προέβλεπε την αγορά ομολόγων από την κεντρική τράπεζα μόνο για τις χώρες που είχαν υπογράψει μνημόνια με τον ESM.
Το ΟΜΤ, σημείωσε, υπάρχει ακόμη στο οπλοστάσιο της ΕΚΤ, αλλά είναι για δύσκολες περιπτώσεις, όπου απαιτούνται προσαρμογές. «Θεωρώ ότι είναι μία επιλογή, η οποία επαφίεται πάντα στην ΕΚΤ. Σήμερα, θεωρώ ότι η ΕΚΤ αναζητεί εργαλεία, όπου ενδεχομένως αρκούν πιο ήπιοι όροι (less conditionality)», πρόσθεσε.
Οπως είπε, σήμερα δεν υπάρχουν στην Ευρωζώνη οι θεμελιώδεις ανισορροπίες που υπήρχαν την περασμένη δεκαετία, προσθέτοντας επίσης ότι δεν βλέπει να εκδηλώνεται κάποια κρίση χρέους στα επόμενα χρόνια.
Υπερβολικά τα σενάρια για νέα κρίση χρέους
Το σενάριο αυτό, που αναφέρεται συχνά σε διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο Ρέγκλινγκ το χαρακτήρισε υπερβολικό και παράλογο. Το ότι η ΕΚΤ θα αυξήσει τα επιτόκιά της δεν σημαίνει ότι κάποιες χώρες του Νότου θα έχουν πρόβλημα με το χρέος τους είπε, αναφέροντας τρεις λόγους.
Πρώτον, επειδή, όπως προανέφερε, δεν υπάρχουν ανισορροπίες στην Ευρωζώνη που να συγκρίνονται με τις μεγάλες μακροοικονομικές ανισορροπίες που υπήρχαν στην αρχή της κρίσης του ευρώ, όπως η απώλεια ανταγωνιστικότητα και τα μεγάλα δημοσιονομικά ελλείμματα και ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Δεύτερον, επειδή ο δείκτης που έχει σημασία δεν είναι το ύψος του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά η δαπάνη του προϋπολογισμού για την πληρωμή των τόκων εξυπηρέτησής του. Η δαπάνη αυτή, πρόσθεσε, είναι σε όλες τις χώρες – μέλη στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 50 ετών. Για τις υπερχρεωμένες χώρες, η δαπάνη αυτή είναι μόλις το ένα τρίτο σε σχέση με πριν από 20 χρόνια, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό του χρέους τους είναι πολύ υψηλότερο σήμερα.
Ο πλήρης αντίκτυπος από την αύξηση των επιτοκίων, είπε ο Ρέγκλινγκ, θα φανεί μετά από χρόνια καθώς η μέση διάρκεια του κρατικού χρέους είναι 7-8 χρόνια (για την Ελλάδα είναι πολύ μεγαλύτερη). Επομένως, το βάρος των τόκων θα παραμείνει χαμηλό.
Βεβαίως, τόνισε, οι χώρες με το υψηλότερο χρέος θα πρέπει να είναι προσεκτικές γιατί αναμένονται και πρόσθετες δαπάνες, λόγω της κλιματικής αλλαγής και της γήρανσης του πληθυσμού.
Ο τρίτος λόγος που επικαλέστηκε ο Ρέγκλινγκ είναι ότι σήμερα υπάρχει μία σειρά θεσμών στην Ευρωζώνη που δεν υπήρχαν όταν σχεδιάστηκε η Ευρωζώνη, όπως ο ESM, η αρχή της τραπεζικής ένωσης με την ενιαία εποπτική Αρχή καιο το Ταμείο Εξυγίανσης Τραπεζών (SRB) καθώς και άλλοι μικρότεροι αλλά σημαντικοί θεσμοί.