Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι οι επτά βασικές γεωργικές εξαγωγές - δαμάσκηνα, σταφύλια, μήλα, ντομάτες, σκόρδα, κεράσια και χυμός σταφυλιών - μπορούν να πωλούνται στην ενιαία αγορά χωρίς δασμούς.
Οι υπουργοί της ΕΕ έδωσαν το τελικό πράσινο φως για τον κανονισμό που επιτρέπει στη Μολδαβία να διπλασιάσει τουλάχιστον τις εξαγωγές της προς την ΕΕ σε ντομάτες, σκόρδα, σταφύλια, μήλα, κεράσια, δαμάσκηνα και χυμό σταφυλιών για περίοδο ενός έτους χωρίς δασμούς.
Ο κανονισμός, ο οποίος εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της ΕΕ τη Δευτέρα (18 Ιουλίου), έχει ως στόχο να βοηθήσει τη Μολδαβία να ξεπεράσει τις συνέπειες του ρωσο-ουκρανικού πολέμου, αποτελώντας επίσης ένα βήμα προς τα εμπρός για την εμβάθυνση των εμπορικών της σχέσεων με την ΕΕ, αυξάνοντας τις εξαγωγές της χώρας προς τα κράτη μέλη.
Τον Ιούνιο, οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν τη χορήγηση καθεστώτος υποψήφιας προς ένταξη χώρας στην ΕΕ τόσο στη Μολδαβία όσο και στη γειτονική Ουκρανία.
Πριν από την πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, οι μολδαβικές εξαγωγές στηρίζονταν σε μεγάλο βαθμό στις ουκρανικές υποδομές. Η Ουκρανία, η Ρωσία και η Λευκορωσία ήταν επίσης εξαγωγείς μολδαβικών γεωργικών προϊόντων. Τα προσωρινά μέτρα απελευθέρωσης του εμπορίου θα ανακατευθύνουν τις εξαγωγές αυτές προς την ΕΕ.
Επί του παρόντος, οι σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Μολδαβίας διέπονται από μια συμφωνία σύνδεσης που περιλαμβάνει μια βαθιά και ολοκληρωμένη ζώνη ελεύθερων συναλλαγών.
Οι εξαγωγές της Μολδαβίας προς την ΕΕ αποτελούνται κυρίως από δημητριακά και παρασκευάσματα δημητριακών, σπόρους, φρούτα, λαχανικά, κρασιά και φυτικά έλαια.
Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι οι επτά βασικές γεωργικές εξαγωγές – δαμάσκηνα, σταφύλια, μήλα, ντομάτες, σκόρδα, κεράσια και χυμός σταφυλιών – μπορούν να πωλούνται στην ενιαία αγορά χωρίς δασμούς.
«Με αυτά τα έκτακτα μέτρα, η ΕΕ εμβαθύνει τις εμπορικές της σχέσεις με τη Μολδαβία και δείχνει τη στήριξή της στη σταθεροποίηση της οικονομίας της Μολδαβίας», δήλωσε ο Jozef Síkela, υπουργός βιομηχανίας και εμπορίου της Τσεχίας.
Νωρίτερα τον Ιούλιο, η απόφαση υποστηρίχθηκε επίσης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο ψήφισε υπέρ του κανονισμού κατά τη μηνιαία σύνοδο ολομέλειας.
«Τώρα η Μολδαβία μπορεί να ανακατευθύνει μέρος του εμπορίου της προς την ΕΕ, και η ταχεία συμφωνία για το μέτρο αυτό σημαίνει ότι η χώρα μπορεί να το κάνει ήδη με τη φετινή συγκομιδή», δήλωσε η εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Markéta Gregorová των Πρασίνων.
Τον Μάιο, το Κοινοβούλιο ψήφισε ψήφισμα με το οποίο ζητούσε την αναστολή των εισαγωγικών δασμών σε όλες τις μολδαβικές εξαγωγές προς την ΕΕ, την αύξηση των ποσοστώσεων για τα μολδαβικά γεωργικά προϊόντα και τη διευκόλυνση της πρόσβασης των Μολδαβών στην εργασία στην ΕΕ.
Οι παραγωγοί φρούτων στη χώρα δήλωσαν στη EURACTIV ότι ανησυχούν ότι η αύξηση των εξαγωγών των προϊόντων τους στις αγορές της ΕΕ μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολίες, λόγω της πεποίθησης ότι οι Ευρωπαίοι προτιμούν να αγοράζουν τοπικά προϊόντα.
«Βρήκαμε μια αγορά για τα δαμάσκηνά μας, αλλά αν μιλάμε για το μήλο, τότε είναι πολύ δύσκολο να φτάσουμε στην ευρωπαϊκή αγορά, επειδή η αγορά είναι υπερκορεσμένη», δήλωσε ο Ion Tulei, Μολδαβός εξαγωγέας δαμάσκηνων.
Η ΕΕ συμβάλλει ήδη στη γεωργία της Μολδαβίας με κονδύλια ενίσχυσης στο πλαίσιο προγραμμάτων όπως το πρόγραμμα οικονομικής τόνωσης στις αγροτικές περιοχές (ESRA) και το ευρωπαϊκό πρόγραμμα γειτονίας για τη γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη (ENPARD).
Τα προγράμματα αυτά έχουν συμβάλει στον εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και στη δημιουργία νέων αμπελώνων. Μετά την έναρξη αυτών των προγραμμάτων, μεταξύ 2015 και 2019, το μερίδιο των εξαγωγών της Μολδαβίας που κατευθύνεται στην Ευρώπη αυξήθηκε στο 68% από περίπου 50%.