Τα μήλα «Ζαγορίν», θησαυρός του βορειανατολικού Πηλίου

Τόπος μαγικός και αγαπημένος για το φυσικό κάλλος του, τον πολιτισμό, τις γεύσεις του, ιδανικός για διακοπές και απολαύσεις.

Ο λόγος για το βορειανατολικό Πήλιο, εκείνο το κομμάτι του βουνού των μυθικών Κενταύρων, που με το κεφαλοχώρι του τη Ζαγορά και τα εννέα κοντινά χωριά, ξεχωρίζει τόσο για τις ομορφιές του όσο και για την πλούσια παραγωγή καρπών και φρούτων.

Περισσότερο γνωστά είναι τα περίφημα μήλα της περιοχής, που θεωρούνται κορυφαίας ποιότητας και μαζί τους, οι μικρότεροι συγγενείς τους, τα φιρίκια, με το μοναδικό άρωμα και γεύση, προϊόντα του τόπου που κανείς δεν κατάφερε να αντιγράψει ή έστω να τα πλησιάσει γευστικά.

Αυτός είναι ο ξεχωριστός θησαυρός της Ζαγοράς και των γύρω οικισμών της. Είναι ο τόπος όπου το μικροκλίμα της περιοχής, με τις πολλές βροχές, την αυξημένη υγρασία και την αρκετή σκίαση δημιουργούν έδαφος γόνιμο που παράγει αυτούς τους εξαιρετικούς καρπούς.

Οι άνθρωποι αντιλήφθηκαν τον θησαυρό του τόπου τους και δεν τον άφησαν ανεκμετάλλευτο. Δούλεψαν, συνεργάστηκαν και ανταμείφθηκαν. Ίδρυσαν το 1906 τον συνεταιρισμό τους, τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς, ο οποίος εφέτος συμπληρώνει 106 χρόνια ζωής και αποτελεί πρότυπο όχι μόνο για τη λειτουργία του αλλά και για την εξέλιξή του.

Όλα ξεκίνησαν τον 18ο αιώνα όταν στην περιοχή αυτήν του Πηλίου παράγονταν ως μονοκαλλιέργεια τα περίφημα φιρίκια, τα οποία ήταν περιζήτητα. Ωστόσο, λίγο πριν τον μεγάλο πόλεμο, δοκιμάστηκε η αμερικανική ποικιλία Starking και η επιτυχία της ήταν τέτοια που ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Κοντά σε αυτά, που αποτελούν πλέον σχεδόν το 90% της συνολικής παραγωγής, φυτεύτηκαν και άλλες ποικιλίες που αναπτύχθηκαν και «έδεσαν» με το κλίμα της Ζαγοράς. Είναι τα πράσινα μήλα, τα μπανανόμηλα, τα κιτρινόμηλα ακόμα και τα ξινόμηλα.

Παντού κυριαρχεί το σήμα με το τοπόσημο της περιοχής «Ζαγορίν», σήμα κατατεθέν για την ποιότητα που μόνο ο Συνεταιρισμός μπορεί να προσφέρει.

Με τα χρόνια, η Ζαγορά και τα γύρω χωριά της, δεν έμειναν μόνο στον Τουρισμό, αλλά συνέχισαν να μεγαλώνουν τον «θησαυρό» τους, καλλιεργώντας συστηματικά και άλλα φρούτα. Τα αχλάδια, τα ακτινίδια, τα κεράσια, ακόμη και τα μεγαλόκαρπα φημισμένα κάστανα του Πηλίου. Όλα με πολύ μεράκι, αλλά και κόπο από τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι είναι όλοι τους ενταγμένοι στον Συνεταιρισμό.

Ο δήμαρχος Ζαγοράς- Μουρεσίου Παναγιώτης Κουτσάφτης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπενθύμισε ότι «η οικονομία του Δήμου στηρίζεται σε δύο πυλώνες: στον πρωτογενή τομέα που είναι ο αγροτικός και στον δευτερογενή, που είναι ο τουρισμός. Στον πρωτογενή τομέα είναι η καλλιέργεια, η μεταποίηση και η εμπορία των μήλων κυρίως μέσω του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς με Πιστοποιημένη Ονομασία Προέλευσης στα μήλα και μεγάλη εξαγωγική δραστηριότητα. Άλλο δυναμικό προϊόν της περιοχής είναι η παραγωγή κάστανου που αφορά όλο τον Δήμο, των κερασιών, των αχλαδιών, καθώς και η καλλιέργεια καλλωπιστικών φυτών. Παρόλο που ο Δήμος μας είναι χαρακτηρισμένος ορεινός, οι προσπάθειες των δημοτών μας είναι σύγχρονες και δυναμικές, με στόχο επώνυμα προϊόντα και με περιβαλλοντικό αποτύπωμα και βρισκόμαστε πάντα αρωγοί και δίπλα τους, για την πρόοδο του τόπου μας».

Ο Αντώνης Πολίτης, υπεύθυνος δημόσιων σχέσεων του Συνεταιρισμού ανέφερε στο ΑΠΕ- ΜΠΕ ότι «φέτος η παραγωγή έφθασε τους 20.000 τόνους μόνο στα κόκκινα μήλα με τη γνωστή ετικέτα του συνεταιρισμού μας. Τα φιρίκια άγγιξαν τους 300 τόνους σε παραγωγή και τα κάστανα τους 400 τόνους και μακάρι να μπορούσαμε να παράγουμε ακόμη περισσότερα. Γίνονται και εξαγωγές σε ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και σε όλες τις βαλκανικές, την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Πρώτη φορά τα μήλα της περιοχής εξήχθησαν και έφτασαν στη Γερμανία πριν από 40 χρόνια. Έχουμε στις λαχαναγορές μεγάλα πρατήρια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το γεγονός ότι έφτασε ως εδώ ο Συνεταιρισμός δεν είναι τυχαίο. Είμαστε προσηλωμένοι στις καλλιεργητικές τεχνικές με στόχο την ποιότητα των προϊόντων και την προστασία των καλλιεργητών-καταναλωτών παράλληλα με τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος. Το παραπάνω επιτυγχάνεται με τεχνικές που ενσωματώνονται στο Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Γεωργικής Παραγωγής και αφορά όλες τις καλλιέργειες των παραγωγών- μελών. Παράλληλα, ένα πλήρες Σύστημα Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων για όλα προϊόντα που διαχειρίζεται και εμπορεύεται, εξασφαλίζει το υψηλότερο δυνατό επίπεδο στόχου».

Αναφερόμενος στο Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης ο κ. Πολίτης τόνισε ότι πρόκειται για «ένα σύστημα οργάνωσης μιας γεωργικής εκμετάλλευσης που περιλαμβάνει πολλά στοιχεία. Στοχεύει στη δημιουργία της βάσης για αποτελεσματική και επικερδή παραγωγή, σε μια οικονομικά βιώσιμη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη γεωργική επιχείρηση, ενσωματώνοντας σύγχρονες καλλιεργητικές πρακτικές. Η ολοκληρωμένη διαχείριση καλλιεργειών μπορεί να θεωρηθεί ως ένας τρόπος γεωργικής παραγωγής μεταξύ της συμβατικής και βιολογικής γεωργίας, με στόχο την πλήρη κάλυψη των απαιτήσεων του σύγχρονου καταναλωτή. Ουσιαστικά η ολοκληρωμένη διαχείριση επιδιώκει την παραγωγή ποιοτικών και ασφαλών φρούτων και καρπών. Αυτό όμως επιτυγχάνεται, χωρίς να απαρνηθεί τα επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης που έχει στη διάθεσή του ο παραγωγός. Για να τα καταφέρουμε όλα αυτά έχουμε σύγχρονα συστήματα πρόγνωσης ασθενειών για τις καλλιέργειες της περιοχής, με τη λειτουργία 15 μετεωρολογικών σταθμών, συμβάλλοντας ουσιαστικά στον έλεγχο και διαχείριση των ασθενειών».

Σήμερα στον συνεταιρισμό της Ζαγοράς, με τα περίφημα μήλα της, συμμετέχουν οι καλλιεργητές από τα χωριά Μακρυράχη, Πουρί, Μούρεσι που όλα ανήκουν στον Δήμο Ζαγοράς- Μουρεσίου, αλλά και αγρότες από ορισμένα ακόμη χωριά στα κεντροδυτικά όπως οι Μηλιές, η Βυζίτσα, ο Άγιος Βλάσης και ο Άγιος Γεώργιος Νηλείας. Οι συνεταιρισμένες μερίδες φτάνουν τις 835, αριθμός εκπληκτικός για τα δεδομένα μιας τόσο μικρής ορεινής περιοχής.

Παρότι ο έτερος πυλώνας ανάπτυξης της περιοχής είναι ο τουρισμός, κανείς δεν εγκαταλείπει τον πρωτογενή τομέα γνωρίζοντας ότι η μητέρα φύση και η πατρογονική γη πάντα θα προσφέρουν απλόχερα τον «θησαυρό» τους σε εκείνους που μοχθούν για να τον αποκτήσουν.