Η γεωργία ακριβείας, στην οποία οι ψηφιακές τεχνολογίες αξιοποιούνται για να κάνουν τις γεωργικές πρακτικές πιο ακριβείς, έχει τραβήξει την προσοχή τα τελευταία χρόνια ως ένας τρόπος βελτιστοποίησης της χρήσης γεωργικών εισροών όπως φυτοφάρμακα, λιπάσματα ή νερό.
Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τη γεωργία να αντιμετωπίσει τη «διπλή επιταγή» του οικολογικού προσανατολισμού του τομέα, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επισιτιστική ασφάλεια. Αλλά το υψηλό επενδυτικό κόστος και η κακή συνδεσιμότητα στις αγροτικές περιοχές μπορεί να σταθούν εμπόδιο.
Η γεωργία ακριβείας, στην οποία οι ψηφιακές τεχνολογίες αξιοποιούνται για να κάνουν τις γεωργικές πρακτικές πιο ακριβείς, έχει τραβήξει την προσοχή τα τελευταία χρόνια ως ένας τρόπος βελτιστοποίησης της χρήσης γεωργικών εισροών όπως φυτοφάρμακα, λιπάσματα ή νερό.
Σύμφωνα με την Gaëlle Marion, επικεφαλής της μονάδας περιβαλλοντικής βιωσιμότητας στη γεωργία της Επιτροπής (DG AGRI), τέτοιες τεχνικές θα μπορούσαν να είναι το κλειδί για να γίνει η γεωργία πιο φιλική προς το κλίμα και το περιβάλλον, διατηρώντας παράλληλα την παραγωγή στα σημερινά επίπεδα.
«Ο αγροτικός τομέας βρίσκεται αντιμέτωπος με μια διπλή πρόκληση», τόνισε κατά τη διάρκεια πρόσφατης εκδήλωσης της EURACTIV.
Για τη Marion, αυτό περιλαμβάνει, πρώτον, την «ανάγκη για μια οικολογική μετάβαση που θα διασφαλίζει την προστασία των φυσικών πόρων και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής», και δεύτερον την ανάγκη για συνεχή παραγωγή τροφίμων.
«Η γεωργία ακριβείας βρίσκεται ακριβώς στο επίκεντρο αυτής της διπλής πρόκλησης», τόνισε.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η γεωργία ακριβείας μπορεί να συμβάλει στην αύξηση των αποδόσεων των καλλιεργειών και της απόδοσης των ζώων, στη μείωση του κόστους και στη βελτιστοποίηση της χρήσης των εισροών.
Για παράδειγμα, οι ψηφιακές τεχνολογίες μπορούν να προβλέψουν ασθένειες και έτσι να δώσουν μια πρόγνωση για το πότε ακριβώς είναι απαραίτητο να χρησιμοποιηθούν ορισμένα φυτοφάρμακα, εξήγησε κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης ο συντηρητικός νομοθέτης της ΕΕ Franc Bogovič, ο οποίος είναι επίσης καλλιεργητής μήλων.
Με αυτόν τον τρόπο, χρειάζονται λιγότερα φυτοφάρμακα συνολικά, πρόσθεσε. Παρόμοια συστήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όταν πρόκειται για άρδευση, εξήγησε ο Bogovič, μειώνοντας την ποσότητα του νερού που απαιτείται και καθιστώντας την άρδευση πιο αποτελεσματική.
Τα εμπόδια παραμένουν
Ωστόσο, παρά τα οφέλη αυτά, η ευρύτερη ανάπτυξη πρακτικών γεωργίας ακριβείας εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια. Συγκεκριμένα, η χρήση έξυπνων τεχνολογιών απαιτεί πρώτα σύνδεση στο διαδίκτυο υψηλής ποιότητας.
Σύμφωνα με μια έκθεση του 2022 από την ένωση βιομηχανίας ινών FFTH Council Europe, μόνο το 30% των κατοίκων της υπαίθρου είχε πρόσβαση σε συνδεσιμότητα πλήρους ίνας έως τον Σεπτέμβριο του 2021, σε σύγκριση με σχεδόν το μισό σε όλα τα νοικοκυριά.
Παρόλο που αυτό το ψηφιακό χάσμα κλείνει, η συνδεσιμότητα παραμένει «ένα θεμελιώδες ζήτημα», τόνισε η Marion, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή ελπίζει να το αντιμετωπίσει μέσω του Connecting Europe Facility, ενός προγράμματος χρηματοδότησης της ΕΕ που στοχεύει, μεταξύ άλλων, στη δημιουργία ενός ψηφιακού και πανευρωπαϊκού μπλοκ. τηλεπικοινωνιακή υποδομή.
Εκτός από τη βελτίωση της σύνδεσης στο Διαδίκτυο, το υψηλό επενδυτικό κόστος που απαιτείται για την απόκτηση πολλών γεωργικών λύσεων ακριβείας μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για τις μικρές φάρμες, τόνισε ο Bogovič. «Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να τα φροντίζουμε», είπε, προσθέτοντας ότι οι συνεταιρισμοί θα μπορούσαν να προσφέρουν λύσεις επιτρέποντας την κοινή αγορά και χρήση ψηφιακών τεχνολογιών.
Η Marion αναγνώρισε επίσης ότι απαιτείται υποστήριξη για τις μικρές εκμεταλλεύσεις για να έχουν πρόσβαση στη γεωργία ακριβείας, αλλά είπε ότι η ΕΕ κάνει ήδη πολλά για αυτόν τον σκοπό.
«Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΓΠ) υποστηρίζει και θα συνεχίσει να υποστηρίζει όχι μόνο τις επενδύσεις, αλλά και τις αλλαγές στις πρακτικές», μεταξύ άλλων υποστηρίζοντας έργα συνεργασίας μεταξύ ερευνητών, συμβούλων και αγροτών, αλλά και υπηρεσίες εκπαίδευσης και παροχής συμβουλών γενικότερα, πρόσθεσε.
Ευκαιρίες κοινής χρήσης δεδομένων
Εν τω μεταξύ, η Marion επεσήμανε επίσης ότι η ψηφιοποίηση της γεωργίας «μπορεί να είναι πολύ περισσότερο από ένα ατομικό βήμα σε επίπεδο αγροκτημάτων – αφορά επίσης τη συνεργασία κατά μήκος της τροφικής αλυσίδας».
Οι ψηφιακές εφαρμογές μπορούν ενδεχομένως να επιτρέψουν στους αγρότες να μοιράζονται δεδομένα μεταξύ τους και με τους εταίρους κατά μήκος της αλυσίδας αξίας ή να τροφοδοτούν αυτόματα και άμεσα διοικητικά δεδομένα στις αρμόδιες αρχές – κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας, επεσήμανε ο Bogovič.
Για να καταστεί δυνατή αυτή η ανταλλαγή δεδομένων σε επίπεδο αγροκτημάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, η Επιτροπή έχει δεσμευτεί να δημιουργήσει έναν κοινό χώρο δεδομένων για τη γεωργία ως μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής δεδομένων που παρουσίασε στις αρχές του 2020.
Ωστόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι πολλοί αγρότες έχουν επιφυλάξεις σχετικά με την αποκάλυψη δεδομένων.
Σε μια μελέτη που διεξήχθη μεταξύ Γερμανών αγροτών από την ένωση ψηφιακής βιομηχανίας Bitkom, μόνο το 1% των ερωτηθέντων δήλωσε πρόθυμος να μοιραστεί δεδομένα χωρίς προϋποθέσεις, το 13% είπε ότι δεν ήταν καθόλου πρόθυμος να μοιραστεί και οι υπόλοιποι είπαν ότι θα εξαρτηθεί από εάν αυτό θα τους απέφερε πρόσθετα οφέλη.
Πολλοί ανησυχούν ότι η αποκάλυψη δεδομένων στο αγρόκτημα θα μπορούσε να έχει αρνητικές επιπτώσεις, για παράδειγμα, εάν τα δεδομένα που συλλέγονται βοηθήσουν τις ρυθμιστικές αρχές να θεσπίσουν πρόσθετους ή αυστηρότερους κανόνες σύμφωνα με την Aline Blankertz, τη συμπρόεδρο του Ιδρύματος SINE, μιας ΜΚΟ που προωθεί τη συνεργασία δεδομένων.
«Αν μιλήσεις με αγρότες, ρωτάνε: Τι βγάζω από αυτό;» είπε στην EURACTIV νωρίτερα φέτος.