ΕΕ: Νέα πρότυπα εμπορίας για μέλι, χυμούς, μαρμελάδες και γάλα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκφράζει την ικανοποίησή της για την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την επανεξέταση και την ενίσχυση των υφιστάμενων προτύπων εμπορίας που ισχύουν για το μέλι, τους χυμούς φρούτων, τις μαρμελάδες και το γάλα. Οι λεγόμενες οδηγίες για το πρωινό θεσπίζουν κοινούς κανόνες σχετικά με τη σύνθεση, τις ονομασίες πώλησης, την επισήμανση και την παρουσίαση των προϊόντων αυτών, ώστε να διασφαλίζεται η ελεύθερη κυκλοφορία τους εντός της εσωτερικής αγοράς και να βοηθούνται οι καταναλωτές να κάνουν συνειδητές επιλογές.

Οι αναθεωρημένες οδηγίες που συμφωνήθηκαν από τους συννομοθέτες θα εισαγάγουν τις ακόλουθες αλλαγές:

• Υποχρεωτική επισήμανση της προέλευσης του μελιού:  στα μείγματα μελιού, οι χώρες προέλευσης θα πρέπει να αναγράφονται στην ετικέτα κατά φθίνουσα σειρά, με το ποσοστιαίο μερίδιο κάθε προέλευσης. Τα κράτη μέλη θα έχουν την ευελιξία να ζητούν ποσοστά για τα τέσσερα μεγαλύτερα μερίδια μόνο όταν αυτά αντιπροσωπεύουν πάνω από το 50 % του μείγματος. Η Επιτροπή εξουσιοδοτείται από τους συννομοθέτες να θεσπίσει εναρμονισμένες μεθόδους ανάλυσης για την ανίχνευση της νόθευσης του μελιού με ζάχαρη, ενιαία μεθοδολογία για την ανίχνευση της προέλευσης του μελιού και κριτήρια για να εξακριβώνεται ότι το μέλι δεν υπερθερμαίνεται πριν την πώλησή του στον τελικό καταναλωτή. Θα δημιουργηθεί πλατφόρμα για την παροχή συμβουλών στην Επιτροπή σχετικά με τα θέματα αυτά. Με αυτόν τον τρόπο θα περιοριστούν οι δόλιες πρακτικές και θα αυξηθεί η διαφάνεια της τροφικής αλυσίδας.

• Καινοτομία και ευκαιρίες στην αγορά για χυμούς φρούτων με βάση τις νέες απαιτήσεις των καταναλωτών: Τρεις νέες κατηγορίες θα καταστούν διαθέσιμες: «χυμός φρούτων μειωμένης περιεκτικότητας σε σάκχαρα», «χυμός φρούτων μειωμένης περιεκτικότητας σε σάκχαρα από συμπυκνωμένο χυμό» και «συμπυκνωμένος χυμός φρούτων μειωμένης περιεκτικότητας σε σάκχαρα». Με τον τρόπο αυτό, οι καταναλωτές μπορούν να επιλέξουν χυμούς με τουλάχιστον 30 % λιγότερα σάκχαρα. Οι ετικέτες των χυμών φρούτων θα μπορούν να φέρουν την ένδειξη «οι χυμοί φρούτων περιέχουν μόνο φυσικά σάκχαρα» για να διευκρινιστεί ότι, σε αντίθεση με τα νέκταρ φρούτων, οι χυμοί φρούτων εξ ορισμού δεν μπορούν να περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα — χαρακτηριστικό το οποίο δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι καταναλωτές.
• Μαρμελάδες με υψηλότερη υποχρεωτική περιεκτικότητα σε φρούτα: η αύξηση της ελάχιστης περιεκτικότητας των μαρμελάδων σε φρούτα (από 350 σε 450 γραμμάρια ανά κιλό), καθώς και των μαρμελάδων έξτρα (από 450 σε 500 γραμμάρια ανά κιλό), θα βελτιώσει την ελάχιστη ποιότητα και θα μειώσει την περιεκτικότητα αυτών των προϊόντων σε σάκχαρα για τους καταναλωτές της ΕΕ. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να επιτρέπουν τον όρο «marmalade» ως συνώνυμο του «jam», ώστε να λαμβάνεται υπόψη η ονομασία που χρησιμοποιείται συνήθως σε τοπικό επίπεδο για τα προϊόντα αυτά. Μέχρι σήμερα ο όρος «marmalade» επιτρεπόταν μόνο για τις μαρμελάδες εσπεριδοειδών.
• Απλουστευμένη επισήμανση για το γάλα: η διάκριση μεταξύ «εβαπορέ» και «συμπυκνωμένου» γάλακτος θα καταργηθεί, σύμφωνα με το πρότυπο του Codex Alimentarius. Θα επιτραπεί επίσης το αφυδατωμένο γάλα χωρίς λακτόζη.

Οι συννομοθέτες έχουν επίσης αναθέσει στην Επιτροπή να αξιολογήσει, εντός των επόμενων τριών ετών, τους τρόπους ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού σχετικά με την προέλευση των φρούτων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή χυμών και μαρμελάδων.

Η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και την Επιτροπή υπόκειται πλέον σε επίσημη έγκριση από τους συννομοθέτες. Μετά την έναρξη ισχύος, δηλαδή 20 ημέρες μετά τη δημοσίευση του τελικού κειμένου, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 18 μήνες για να μεταφέρουν τις νέες διατάξεις στο εθνικό τους δίκαιο και 6 ακόμη μήνες πριν αρχίσει να εφαρμόζεται σε ολόκληρη την Ένωση.

Ιστορικό

Τα πρότυπα εμπορίας της ΕΕ έχουν ως σκοπό να εξασφαλίζουν ότι η ποιότητα του προϊόντος παραμένει υψηλή, να προστατεύουν τον καταναλωτή και να φροντίζουν για τη συνέπεια των προτύπων στο σύνολο της αγοράς της ΕΕ. Διευκολύνουν επίσης το εμπόριο με τις τρίτες χώρες, καθώς συνάδουν με τα υφιστάμενα πρότυπα σε διεθνές επίπεδο από τη δεκαετία του 1950. Κατά την τελευταία δεκαετία, οι γεωργικές αγορές έχουν εξελιχθεί σημαντικά, λόγω της καινοτομίας, αλλά και των μεταβαλλόμενων κοινωνικών προβληματισμών και της ζήτησης από πλευράς καταναλωτών.

Για να διατεθούν στις αγορές της ΕΕ και να πωληθούν στους καταναλωτές, τα περισσότερα αγροδιατροφικά προϊόντα πρέπει να συμμορφώνονται με τα πρότυπα εμπορίας της ΕΕ ή τα πρότυπα που έχουν θεσπιστεί σε διεθνές επίπεδο. Τα πρότυπα εμπορίας αφορούν τις εξωτερικές ιδιότητες των προϊόντων και τις μη ορατές ιδιότητες που προκύπτουν από συγκεκριμένες διαδικασίες παραγωγής, όπως η περιεκτικότητα των μαρμελάδων σε φρούτα. Εφαρμόζονται τόσο στα προϊόντα της ΕΕ όσο και στα εισαγόμενα προϊόντα.

Τον Απρίλιο του 2023, μετά από ευρεία διαδικασία διαβούλευσης, η Επιτροπή υπέβαλε προτάσεις για να διασφαλιστεί ότι τα πρότυπα εμπορίας εξακολουθούν να συμβάλλουν στην προώθηση και την υιοθέτηση βιώσιμων προϊόντων, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις νέες ανάγκες των καταναλωτών και των επιχειρήσεων, σύμφωνα με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.