Δεδομένης της μεγάλης εξάρτησης της ΕΕ από τις εισαγωγές φυσικού αερίου, ιδίως από τη Ρωσία μέχρι το 2022, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) εξετάζει σε έκθεση που θα δημοσιεύσει σύντομα κατά πόσον τα μέτρα που λήφθηκαν από το 2014 έχουν αυξήσει το επίπεδο ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω της ενίσχυσης της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητας της Ένωσης. Ο φιλόδοξος στόχος της ΕΕ για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050 επιτείνει την πρόκληση που συνιστά η διασφάλιση σε μακροπρόθεσμο επίπεδο της ασφάλειας του εφοδιασμού χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο.
Το 2022, πριν από την ολομέτωπη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το φυσικό αέριο αντιπροσώπευε περίπου το ένα τέταρτο της ακαθάριστης κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ, με το μεγαλύτερο μερίδιο να καταγράφεται στην Ιταλία, στις Κάτω Χώρες και στη Μάλτα (περί το 40 % και στις τρεις περιπτώσεις). Την ίδια χρονιά, πάνω από το 20% της ηλεκτρικής ενέργειας και σχεδόν το 40 % της θερμότητας στην ΕΕ παράγονταν από φυσικό αέριο. Δεδομένου ότι η ΕΕ εισάγει περισσότερο από το 75 % του φυσικού αερίου που καταναλώνει, η ασφάλεια του εφοδιασμού έχει καίρια σημασία για τη διατήρηση της σταθερότητας της οικονομίας και τη διασφάλιση ευημερίας.
Η ταχεία σταδιακή διακοπή των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία το 2022 (που την εποχή εκείνη αντιπροσώπευαν το 45 % των εισαγωγών φυσικού αερίου στην ΕΕ) προκάλεσε κρίση εφοδιασμού, η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε κρίση οικονομικής προσιτότητας. Τον Αύγουστο του 2022, η τιμή χονδρικής του φυσικού αερίου κορυφώθηκε στα 339 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Έναν χρόνο νωρίτερα, η αντίστοιχη τιμή ήταν 51 ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προβλέψει το ενδεχόμενο μιας κρίσης στον τομέα του φυσικού αερίου όταν μοντελοποίησε το 2014 τις συνέπειες μιας τυχόν διακοπής του εφοδιασμού με ρωσικό φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της, η άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου θα οδηγούσε σε μείωση της ζήτησης και σε αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου, το οποίο θα διατίθετο στις αγορές που θα πλήττονταν περισσότερο από την έλλειψη φυσικού αερίου.
Σε γενικές γραμμές, έτσι εξελίχθηκε η κατάσταση από τις αρχές του 2022. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η ΕΕ ήταν πλήρως προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει την τρέχουσα κρίση ούτε ότι δεν ελλοχεύουν κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο τα επόμενα χρόνια.
Το ΕΕΣ εξέτασε το νομικό και δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ για την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο, καθώς και την αντίδρασή της στην κρίση του φυσικού αερίου που πυροδότησε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οι διαπιστώσεις και οι συστάσεις του σχετικά με την ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού με φυσικό αέριο θα δημοσιευθούν στον ιστότοπο του ΕΕΣ τη Δευτέρα 24 Ιουνίου.