Το εισαγόμενο κρέας από τρίτες χώρες πληροί τα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων της ΕΕ;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας τροφίμων στον κόσμο, εισάγοντας σημαντικές και αυξανόμενες ποσότητες κρέατος και προϊόντων κρέατος. Το κρέας πουλερικών είναι ο σημαντικότερος εισαγωγικός τομέας, με 985,38 χιλιάδες τόνους εισαγόμενους το 2023. 

Η ΕΕ είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς κρέατος πουλερικών παγκοσμίως και καθαρός εξαγωγέας προϊόντων πουλερικών, με ετήσια παραγωγή περίπου 13,4 εκατ. τόνων. 

Η ΕΕ εισάγει προϊόντα πουλερικών υψηλής αξίας, συμπεριλαμβανομένου του κρέατος στήθους και των παρασκευασμάτων πουλερικών, τα οποία προτιμούν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές, κυρίως από τη Βραζιλία, την Ταϊλάνδη και την Ουκρανία, όπου το κόστος παραγωγής είναι πολύ χαμηλότερο. 

Το δεύτερο πιο εισαγόμενο κρέας στην ΕΕ είναι το βόειο κρέας, με 375,19 χιλιάδες τόνους βοείου κρέατος να εισάγονται το 2023.

Το εισαγόμενο κρέας από τρίτες χώρες πληροί τα πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων της ΕΕ;

Όσον αφορά το βάρος του σφαγίου, ο πρώτος εμπορικός εταίρος είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο αντιπροσωπεύει το 28,3% του βοείου κρέατος, ενώ αμέσως μετά ακολουθούν οι χώρες της Νότιας Αμερικής, οι οποίες συνολικά αντιπροσωπεύουν το 57,1% των εισαγωγών βοείου κρέατος στην ΕΕ: Βραζιλία (26,4%), Αργεντινή (16,9%) και Ουρουγουάη (13,8%). 

Μόνο η Βραζιλία και η Αργεντινή αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 44% της αξίας του εισαγόμενου βοείου κρέατος, με το Ηνωμένο Βασίλειο να είναι ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος, ακολουθούμενο από την Ουρουγουάη, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. 

Όπως και με τα πουλερικά, πρόκειται κυρίως για τεμάχια υψηλής αξίας που εισάγονται στην ΕΕ, πράγμα που σημαίνει ότι ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες έχει ακόμη μεγαλύτερο οικονομικό αντίκτυπο στους παραγωγούς της ΕΕ. Αλλά ανταποκρίνεται όλο αυτό το εισαγόμενο κρέας από τρίτες χώρες στα ευρωπαϊκά πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων;

Η ΕΕ διαπραγματεύεται διμερείς συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες αυτές για τη διευκόλυνση του εμπορίου. Στις διαπραγματεύσεις αυτές, η ΕΕ προσπάθησε να συμπεριλάβει διατάξεις για θέματα όπως η καλή διαβίωση των ζώων. 

Ωστόσο, οι διατάξεις αυτές συχνά απαιτούν συνεργασία μεταξύ των μερών, πράγμα που σημαίνει ότι δεν αποτελούν δεσμευτικούς κανόνες. Όσον αφορά την καλή διαβίωση των ζώων, οι εισαγωγές από τρίτες χώρες υπόκεινται στην εθνική τους νομοθεσία, και σε πολλές από τις χώρες από τις οποίες εισάγουμε, η νομοθεσία είναι περιορισμένη.

Ο ρόλος του ΠΟΕ

Η καλή μεταχείριση των ζώων αναγνωρίζεται πλέον στους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), αλλά είναι πολύπλοκη. Θεωρητικά, οι χώρες της ΕΕ με υψηλά πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων θα πρέπει να επιβάλλουν πανομοιότυπα πρότυπα στα εισαγόμενα προϊόντα. 

Ωστόσο, ενώ ένα μέλος του ΠΟΕ μπορεί να απαγορεύσει αμφισβητήσιμες πρακτικές εκτροφής στην επικράτειά του, δεν μπορεί να περιορίσει την εισαγωγή προϊόντων που προέρχονται από αυτές τις πρακτικές σε άλλες χώρες. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το κρέας ή τα ζωντανά ζώα που εισάγονται από τρίτες χώρες θα πληρούν τα ίδια πρότυπα που επιβάλλονται στους παραγωγούς της ΕΕ.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, ο ΠΟΕ έχει λάβει σημαντικές αποφάσεις που είναι δυνητικά πιο θετικές για την καλή διαβίωση των ζώων και το περιβάλλον. Στην περίπτωση του κρέατος πουλερικών, για παράδειγμα, η νομοθεσία για την προστασία των ζώων κατά τη θανάτωση πρέπει να εφαρμόζεται από την τρίτη χώρα με "ισοδύναμο τρόπο". 

Στον τομέα των αυγών, η Επιτροπή επιδιώκει να δοξάσει την απαγόρευση της ΕΕ για τα συμβατικά κλουβιά μπαταρίας στις εμπορικές συμφωνίες, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2012. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αγρότες, οι συνεταιρισμοί και οι οργανώσεις της ΕΕ προωθούν υψηλά πρότυπα καλής μεταχείρισης των ζώων σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Συνεργάζονται με τους ενδιαφερόμενους φορείς της ΕΕ για να ενθαρρύνουν τους εμπορικούς εταίρους να σέβονται υψηλότερα πρότυπα υγείας και καλής διαβίωσης.

Οι κανόνες εισαγωγής κρέατος είναι πλήρως εναρμονισμένοι σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ

Οι χώρες εκτός ΕΕ που ενδιαφέρονται να εξάγουν κρέας στην ΕΕ πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για να διασφαλίσουν ότι οι εξαγωγές τους πληρούν υψηλά πρότυπα υγιεινής, ασφάλειας των καταναλωτών και υγείας των ζώων. 

Για παράδειγμα, απαιτείται κτηνιατρική πιστοποίηση για την εισαγωγή νωπού κρέατος και προϊόντων κρέατος στην ΕΕ. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να αναγνωρίσει την αρμόδια αρχή της χώρας εκτός ΕΕ. Η αναγνώριση αυτή διασφαλίζει ότι η χώρα εξαγωγής μπορεί να πληροί τα ίδια πρότυπα με τα κράτη μέλη της ΕΕ. 

Η ΕΕ δίνει έμφαση στη διαχείριση της ποιότητας και στους ελέγχους των διαδικασιών σε όλη την αλυσίδα τροφίμων, από το αγρόκτημα μέχρι το πιρούνι. Η διαφάνεια όσον αφορά την υγεία των ζώων, την ασφάλεια των τροφίμων, τα περιβαλλοντικά πρότυπα και την καλή μεταχείριση των ζώων είναι ζωτικής σημασίας. 

Η αρμόδια εθνική κτηνιατρική αρχή πρέπει να διεξάγει όλες τις διμερείς διαπραγματεύσεις και το διάλογο σχετικά με τις εισαγωγές κρέατος.

Η ιδέα της επιβολής των ίδιων προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων στα εισαγόμενα προϊόντα με εκείνα που εφαρμόζονται στην ΕΕ αποτελεί αντικείμενο συνεχιζόμενης συζήτησης. 

Ζητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αξιολογήσει τη βάση και τη νομική δυνατότητα εφαρμογής των υγειονομικών και περιβαλλοντικών προτύπων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της καλής μεταχείρισης των ζώων, στα εισαγόμενα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα. 

Η εφαρμογή των προτύπων καλής μεταχείρισης των ζώων της ΕΕ στα εισαγόμενα ζωικά προϊόντα θα προσέφερε με συνέπεια στους καταναλωτές της ΕΕ το είδος των προϊόντων με τα οποία αισθάνονται μεγαλύτερη ηθική άνεση. Αυτό θα εξασφάλιζε ότι η ευρωπαϊκή κατανάλωση δεν θα τροφοδοτούσε απάνθρωπα και μη βιώσιμα μοντέλα παραγωγής εκτός των συνόρων της ΕΕ.

Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα εισαγόμενα ζωικά προϊόντα διαφεύγουν επί του παρόντος από τους περισσότερους κανόνες της ΕΕ για την καλή διαβίωση των ζώων. 

Η αναθεώρηση της νομοθεσίας της ΕΕ για την καλή μεταχείριση των ζώων θα έπρεπε να έχει εξετάσει αυτά τα επιχειρήματα, με τις νέες απαιτήσεις για την καλή μεταχείριση των ζώων να αποτελούν ευκαιρία για την ΕΕ να ηγηθεί της παγκόσμιας μετάβασης προς βιώσιμα συστήματα τροφίμων. 

Αυτό περιλαμβάνει την εξέταση της απαγόρευσης των κλωβών, των πυκνοτήτων εκτροφής και των επιτρεπόμενων χώρων, των ακρωτηριασμών, του εμπλουτισμού και της θανάτωσης αρσενικών νεοσσών. Ωστόσο, οι όποιες αλλαγές θα πρέπει να είναι σύμφωνες με τους κανόνες του ΠΟΕ. 

Πρόκειται για ένα πολύπλοκο ζήτημα, που εξισορροπεί τα συμφέροντα των καταναλωτών, των παραγωγών και των ζώων και αποτελεί πεδίο ενεργού πολιτικής συζήτησης.