Με ορόσημο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή, η Ελλάδα ενσωματώνει πλήρως τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στο εθνικό δίκαιο. Η ριζοσπαστική αυτή αλλαγή έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό, προσφέροντας στους πολίτες ισχυρότερη προστασία των δικαιωμάτων τους.
Πλέον, οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ σε αστικές διαφορές μεταξύ ιδιωτών θα λαμβάνουν ουσιαστικό, και όχι μόνο ηθικό, αντίκτυπο. Αυτό σημαίνει ότι, εφόσον ένας πολίτης δικαιωθεί στο Στρασβούργο, η υπόθεση του μπορεί να επανεξεταστεί σε εθνικό επίπεδο, με πιθανότητα πλήρους ανατροπής της προηγούμενης απόφασης.
Η νέα διάταξη, που προστίθεται στο άρθρο 544 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, ανοίγει τον δρόμο για αναψηλάφηση σε πλήθος υποθέσεων, ακόμα και σε αυτές που έχουν ήδη κριθεί τελεσίδικα. Η δυνατότητα επανεξέτασης αφορά πλέον όλες τις αστικές διαφορές, πέραν της εκουσίας δικαιοδοσίας που ίσχυε έως τώρα.
Σημαντικό πλεονέκτημα της νέας ρύθμισης είναι η άμεση και πρακτική εφαρμογή της. Σε περίπτωση δικαίωσης στο ΕΔΔΑ, ο πολίτης αποκτά το δικαίωμα να "ξανανοίξει" τη δίκη σε εθνικό επίπεδο, διεκδικώντας ουσιαστική αλλαγή στην έκβαση της υπόθεσης.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της πλήρους υλοποίησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ελλάδα επίσης προσφέρει στους πολίτες ισχυρότερη νομική ασπίδα και διασφαλίζει την τήρηση των δικαιωμάτων τους σε κάθε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας.
Πώς λειτουργεί η αναψηλάφηση:
Για να ασκήσουν το δικαίωμα αναψηλάφησης, οι πολίτες θα πρέπει να υποβάλλουν σχετικό αίτημα στα αρμόδια δικαστήρια, συνοδευόμενο από την οριστική απόφαση του ΕΔΔΑ και τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία.
Στη συνέχεια, τα δικαστήρια θα εξετάσουν το αίτημα και θα λάβουν τεκμηριωμένη απόφαση για το αν θα γίνει ή όχι επανεξέταση της υπόθεσης.
Σημαντικά σημεία
- Η αναψηλάφηση αφορά αποφάσεις ειρηνοδικείων, μονομελών και πολυμελών πρωτοδικείων, εφετείων και του Αρείου Πάγου, εφόσον δικάζουν κατ' ουσίαν.
- Προϋπόθεση είναι να πρόκειται για αποφάσεις για τις οποίες έχει δημιουργηθεί δεδικασμένο.
- Η αναψηλάφηση μπορεί να στηριχθεί σε συγκεκριμένους λόγους, όπως αντιφατικές αποφάσεις, πλαστότητα ή ψευδές των αποδεικτικών στοιχείων, ή νέα κρίσιμα έγγραφα που δεν προσκομίστηκαν στην αρχική δίκη.
Τι είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), γνωστό και ως Στρασβούργο, αποτελεί έναν θεμελιώδη θεσμό στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη. Ιδρύθηκε το 1959 με σκοπό την τήρηση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, η οποία υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1950.
Ως ο πρώτος διεθνής δικαστικός μηχανισμός αφιερωμένος στα ανθρώπινα δικαιώματα, το ΕΔΑΔ διαδραματίζει καίριο ρόλο. Παρέχει τη δυνατότητα τόσο σε κράτη όσο και σε άτομα να προσφύγουν, αφού εξαντλήσουν όλα τα εσωτερικά ένδικα μέσα.
Σε περίπτωση παραβίασης της Σύμβασης από κράτη μέλη, το ΕΔΑΔ έχει την εξουσία να τα κρίνει και να τους επιβάλει κυρώσεις. Οι αποφάσεις του Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές, διασφαλίζοντας την τήρηση των δικαιωμάτων και ελευθεριών που κατοχυρώνονται στη Σύμβαση.
Πέρα από την εκδίκαση υποθέσεων, το ΕΔΑΔ διαδραματίζει ενεργό ρόλο στην ερμηνεία και την εξέλιξη της νομολογίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι αποφάσεις του έχουν διαμορφώσει το νομικό πλαίσιο για την προστασία των δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη, επηρεάζοντας νομοθεσίες και δικαστικές πρακτικές σε εθνικό επίπεδο.
Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης φέρει την ευθύνη για την παρακολούθηση της τήρησης και της υλοποίησης των αποφάσεων του ΕΔΑΔ από τα κράτη μέλη.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις