Ένα άρθρο αφιερωμένο σε ένα φλέγον ζήτημα που απασχολεί την ελληνική κοινωνία για δεκαετίες.
Η εικόνα της ελληνικής υπαίθρου αλλάζει δραματικά. Χωριά που για αιώνες σφύζουν από ζωή, σήμερα σιωπούν. Η ερήμωση των χωριών, ένα φαινόμενο που απασχολεί όλο και περισσότερο την κοινή γνώμη, αποτελεί μια βαθιά πληγή για τη χώρα μας.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία Η Ελλάδα, μια χώρα με πλούσια ιστορία και πολιτισμό, βιώνει ένα φαινόμενο που αφήνει βαθιά τα σημάδια του: την εγκατάλειψη των χωριών. πάνω από 187 χωριά σε ολόκληρη τη χώρα έχουν ήδη ερημώσει, με τον νομό Σερρών να πρωτοστατεί με 82 εγκαταλειμμένες κοινότητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν τα χωριά Κρωμνικό Ξάνθης και Κρυόπηγη Σερρών, τα οποία έχουν μετατραπεί σε σκιές του παρελθόντος.
Το φαινόμενο της εγκατάλειψης, όμως, δεν περιορίζεται στα χωριά. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, και της dianeosis Η έρευνα αναλύει τις εξελίξεις στη φτώχεια στις Περιφέρειες της Ελλάδας την περίοδο 2017-2022. μεγάλες εκτάσεις γης παραμένουν αχρησιμοποίητες και εγκαταλελειμμένες, με την Ελλάδα να παρουσιάζει ένα ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η καταστροφή από τον «Ντάνιελ» στη Θεσσαλία και στα χωριά των Μετέωρων αναμένεται να επιδεινώσει περαιτέρω αυτή την κατάσταση.
Η ερήμωση των χωριών και η εγκατάλειψη των εκτάσεων αποτελούν ένα σύνθετο πρόβλημα με πολλαπλές αιτίες, όπως η μείωση του πληθυσμού στις αγροτικές περιοχές, η γήρανση, η έλλειψη επενδύσεων, η υποβάθμιση των υποδομών και οι κλιματικές αλλαγές. Οι συνέπειες αυτού του φαινομένου είναι πολλαπλές και επηρεάζουν όχι μόνο τις τοπικές κοινωνίες αλλά και την εθνική οικονομία.
Το φαινόμενο της εγκατάλειψης αυτό θα έπρεπε να έχει ήδη απασχόληση έντονα την ελληνική κοινωνία. Πίσω από αυτήν την μαζική φυγή και την για το εξωτερικό αλλά και σε μεγαλύτερα αστικά κέντρα ώστε να βρουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής κρύβονται πολλοί και σύνθετοι παράγοντες, που συνδυαστικά οδηγούν σε μια αργή αλλά σταθερή αποψίλωση των ελληνικών χωριών.
Η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες αλλά και ένα από τα βασικά είναι η μείωση των γεννήσεων σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής έχουν ως αποτέλεσμα οι κύριοι κάτοικοι να είναι οι ηλικιωμένοι αγρότες οι κτηνοτρόφοι . Η έλλειψη νέων και δυνατών χεριών υπονομεύει την παραγωγική διαδικασία και δυσχεραίνει τη διατήρηση των παραδοσιακών τρόπων ζωής
Η οικονομική δυσπραγία αποτελεί έναν άλλον σημαντικό παράγοντα. Η μείωση των αγροτικών εισοδημάτων, η έλλειψη επενδύσεων και η ανεργία αποθαρρύνουν τους νέους από το να παραμείνουν στα χωριά τους. Αναζητώντας καλύτερες ευκαιρίες, οι νέοι μεταναστεύουν στις πόλεις, αφήνοντας πίσω τους μια κοινωνία που γερνά και φθίνει.
Η γεωγραφική απομόνωση πολλών χωριών αποτελεί ένα ακόμα σοβαρό πρόβλημα. Οι υποβαθμισμένες υποδομές, οι δυσπρόσιτοι δρόμοι και η έλλειψη βασικών υπηρεσιών καθιστούν τη ζωή στην ύπαιθρο εξαιρετικά δύσκολη. Οι νέοι, αναζητώντας ένα καλύτερο βιοτικό επίπεδο, δεν επιθυμούν να στερηθούν τις σύγχρονες ανέσεις που προσφέρουν οι πόλεις.
Η κλιματική αλλαγή αποτελεί τον πιο πρόσφατο παράγοντα που επιτείνει το πρόβλημα της ερήμωσης. Οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας, οι ακραία καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές, υπονομεύουν τη γεωργική παραγωγή και την κτηνοτροφία. Ασθένειες όπως η ευλογιά και η πανώλη έχουν προκαλέσει σημαντικές απώλειες στον ζωικό πληθυσμό , ενώ οι πυρκαγιές καταστρέφουν ολόκληρες εκτάσεις δασών και καλλιεργειών.
Η εγκατάλειψη της υπαίθρου αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα που απαιτεί ολιστικές λύσεις. Η ανάγκη για επενδύσεις στις υποδομές, την εκπαίδευση και την υγεία είναι επιτακτική. Επιπλέον, η στήριξη των αγροτών και η προώθηση της αγροτικής παραγωγής αποτελούν βασικούς πυλώνες για την αναστροφή του φαινομένου.
Τελικά η ερήμωση δεν είναι απλώς μια απώλεια για τα χωριά, αλλά μια στέρηση για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Η διατήρηση των παραδοσιακών μας οικισμών και η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν μια κοινή ευθύνη όλων μας.
Ποιος φέρει την ευθύνη για αυτή την ερήμωση;
Η εγκατάλειψη των χωριών δεν είναι αποτέλεσμα τυχαίων συνθηκών, αλλά μια συνέπεια πολιτικών αποφάσεων και παραλείψεων. Η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την ανάπτυξη της υπαίθρου, η γραφειοκρατία, η υποχρηματοδότηση και η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων έχουν συμβάλει στην επιδείνωση του προβλήματος.
Η συγκέντρωση των δραστηριοτήτων στις αστικές περιοχές, η υποτίμηση του πρωτογενή τομέα και η αποδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών έχουν δημιουργήσει ένα φαύλο κύκλο που οδηγεί στην ερήμωση των χωριών.
Ας ελπίσουμε ότι η πολιτεία θα αναλάβει τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσει αυτό το σημαντικό πρόβλημα.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις