Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ακύρωσε την Παρασκευή τις εμπορικές συμφωνίες του 2019 μεταξύ της ΕΕ-27 και του Μαρόκου για την αλιεία και τα γεωργικά προϊόντα, υποστηρίζοντας ότι ο λαός της Δυτικής Σαχάρας δεν συναίνεσε σε αυτές.
Ωστόσο, στην περίπτωση της συμφωνίας για τα μέτρα ελευθέρωσης των γεωργικών προϊόντων, το δικαστήριο με έδρα το Λουξεμβούργο αποφάσισε να τη διατηρήσει σε ισχύ για δώδεκα μήνες από την Παρασκευή, δεδομένων των σοβαρών αρνητικών συνεπειών για την εξωτερική δράση της ΕΕ που θα συνεπαγόταν η άμεση ακύρωσή της και για λόγους ασφάλειας δικαίου.
Το 2019, το Μέτωπο Πολισάριο, το οποίο ισχυρίζεται ότι εκπροσωπεί τον λαό της Δυτικής Σαχάρας, άσκησε σειρά προσφυγών ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ, του ανώτατου δικαστικού βαθμού της ΕΕ, με αίτημα την ακύρωση των εμπορικών συμφωνιών για την αλιεία και τη γεωργία που συνήφθησαν μεταξύ του Μαρόκου και της ΕΕ-27.
Διαπιστώνοντας ότι η ΕΕ και το Μαρόκο είχαν συνάψει συμφωνίες εφαρμοστέες στη Δυτική Σαχάρα χωρίς να έχουν λάβει τη συγκατάθεση του λαού της Σαχάρα, το Γενικό Δικαστήριο ακύρωσε το 2021 τις συμφωνίες, διατηρώντας προσωρινά τα αποτελέσματά τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο της ΕΕ (τα κράτη μέλη) άσκησαν έφεση κατά της εν λόγω απόφασης στο ΔΕΕ, τον ανώτατο δικαστικό βαθμό της λέσχης της ΕΕ.
Με την απόφασή του της Παρασκευής, το ΔΕΕ απέρριψε τις προσφυγές της Επιτροπής και του Συμβουλίου.
Το δικαστήριο έκρινε ότι προϋπόθεση για να είναι έγκυρες οι συμφωνίες είναι να δώσει ο λαός της Δυτικής Σαχάρας τη συγκατάθεσή του για την εφαρμογή τους στο μη αυτοδιοικούμενο έδαφος.
Αν και αναγνώρισε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης διεξήγαγαν διαβουλεύσεις πριν από την έγκριση των συμφωνιών, διευκρίνισε ότι αυτές δεν απευθύνονταν στο λαό της Δυτικής Σαχάρας, αλλά στους πληθυσμούς που βρίσκονται σήμερα στο έδαφος, ανεξάρτητα από το αν ανήκουν ή όχι στο λαό αυτό.
Ωστόσο, δεδομένου ότι ένα σημαντικό μέρος του λαού της Σαχάρας βρισκόταν σήμερα εκτός της επικράτειας, οι διαβουλεύσεις αυτές δεν μπορούσαν να αποδείξουν ότι είχαν δώσει τη συγκατάθεσή τους αυτή.
Επιπλέον, τόνισε ότι η συγκατάθεση αυτή δεν χρειάζεται να είναι ρητή σε όλες τις περιπτώσεις. Μπορεί να τεκμαίρεται όταν η συμφωνία δεν δημιουργεί υποχρεώσεις για τον τρίτο λαό και παρέχει ένα ακριβές, συγκεκριμένο, ουσιαστικό και επαληθεύσιμο πλεονέκτημα που απορρέει από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του εδάφους αυτού και είναι ανάλογο προς τη σημασία της εκμετάλλευσης αυτής.
Εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, το γεγονός ότι ένα κίνημα που ισχυρίζεται ότι είναι ο νόμιμος εκπρόσωπος του λαού αυτού αντιτίθεται στη συμφωνία αυτή δεν μπορεί, ως εκ τούτου, να θέσει υπό αμφισβήτηση την ύπαρξη της τεκμαιρόμενης συναίνεσης.
Το ΔΕΕ διευκρίνισε, ωστόσο, ότι το τεκμήριο αυτό της συναίνεσης μπορεί να ανατραπεί.
Εν προκειμένω, το ΔΕΕ σημειώνει ότι τα σύμφωνα δεν δημιουργούν νομικές υποχρεώσεις για τον λαό της Δυτικής Σαχάρας, αλλά προσθέτει ότι δεν παρέχουν κανένα δικαίωμα ή πλεονέκτημα στους Σαχράουι, ιδίως στο μέτρο που δεν επωφελούνται από κανένα οικονομικό αντάλλαγμα για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του εδάφους αυτού ή των υδάτων που γειτνιάζουν με αυτό δυνάμει των συμφωνιών.
Κατά συνέπεια, το δικαστήριο θεωρεί ότι δεν μπορεί να τεκμαίρεται η συναίνεση του λαού της Δυτικής Σαχάρας για την εφαρμογή των συμφωνιών στο έδαφος αυτό.
Κατά της απόφασης δεν υπάρχει περαιτέρω έφεση και, ως εκ τούτου, η απόφαση του ΔΕΕ είναι οριστική.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις