G20: Οι προκλήσεις της γεωργίας και η ανάγκη για ψηφιακή υιοθέτηση

Στο πρόσφατο συνέδριο των  G20 που φιλοξενήθηκε στη Βραζιλία, η επισιτιστική ασφάλεια και η βιώσιμη ανάπτυξη τέθηκαν στο επίκεντρο των συζητήσεων. Οι χώρες των G20, οι οποίες ελέγχουν το 75% του παγκόσμιου εμπορίου αγροδιατροφικών προϊόντων, αναγνωρίζουν την ψηφιοποίηση της γεωργίας ως τον κεντρικό μοχλό που μπορεί να οδηγήσει σε πιο βιώσιμες και αποδοτικές πρακτικές καλλιέργειας.

Ο γεωργικός τομέας είναι από τους κύριους υπεύθυνους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, κάτι που κάνει τη μετάβαση σε πιο βιώσιμες μεθόδους επιτακτική. Η υιοθέτηση της γεωργίας ακριβείας, μέσω ψηφιακών εργαλείων, μπορεί να συμβάλει στη μείωση της χρήσης λιπασμάτων και στην καλύτερη διαχείριση των υδάτινων πόρων, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Παρ’ όλα αυτά, η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών δεν είναι εύκολη υπόθεση, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Χωρίς πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές, πολλοί μικροκαλλιεργητές αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Στο G20 αναγνωρίστηκε η ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία, επενδύσεις σε τεχνολογία και ανάπτυξη υποδομών, ώστε όλοι οι παραγωγοί να επωφεληθούν από αυτές τις καινοτομίες.

Ένα βασικό μέτρο που προτάθηκε είναι η σύσταση της ομάδας «AGRI20», η οποία θα επικεντρωθεί στην προώθηση ψηφιακών λύσεων στη γεωργία, με στόχο την ενίσχυση της βιωσιμότητας και τη βελτίωση της παραγωγικότητας. Μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, οι αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες μπορούν να μοιραστούν τεχνογνωσία και να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της γεωργικής παραγωγής.

Παρά τις προκλήσεις, η ψηφιοποίηση της γεωργίας αποτελεί πλέον μονόδρομο. Με προβλέψεις που δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομία μπορεί να κερδίσει έως και 500 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030, η επένδυση σε ψηφιακές τεχνολογίες για την αγροτική παραγωγή δεν είναι απλώς μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα.

Ποιο αναλυτικά αναφέρει η έκθεση

Ψηφιακός Μετασχηματισμός στη Γεωργία: Κλειδί για την Παγκόσμια Επισιτιστική Ασφάλεια και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη

Στη σύγχρονη παγκόσμια οικονομία, η επισιτιστική ασφάλεια αναδεικνύεται ως κρίσιμη προτεραιότητα, ιδιαίτερα εν μέσω αβέβαιων γεωπολιτικών και οικονομικών συνθηκών. Το παγκόσμιο αγροδιατροφικό σύστημα, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το διεθνές εμπόριο, έχει αυξήσει τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων σε εντυπωσιακά επίπεδα τα τελευταία χρόνια, αλλά παράλληλα επιβαρύνει σημαντικά το περιβάλλον με εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Αυτό το δίπολο ανάμεσα στην ανάγκη για επισιτιστική ασφάλεια και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ενισχύει την επιτακτική ανάγκη για πιο βιώσιμες πρακτικές. Και εδώ έρχεται στο προσκήνιο ο ψηφιακός μετασχηματισμός της γεωργίας ως καταλύτης που μπορεί να δώσει λύσεις τόσο στη βελτιστοποίηση των πόρων όσο και στη μείωση των εκπομπών, ειδικά μέσω της ακρίβειας στις καλλιέργειες και της καλύτερης διαχείρισης των αγροτικών συστημάτων. Επομένως ψάχνουμε για μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτούς τους δύο κόσμους, να μην πεινάει ο κόσμος και να μην επιβαρύνεται η ατμόσφαιρα, τα χωράφια και οι υδροφόροι ορίζοντες. 

Οι Προκλήσεις της Γεωργίας και η Ανάγκη για Ψηφιακή Υιοθέτηση
Η γεωργία ευθύνεται για το 45% των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου (CH4) και το 80% του υποξειδίου του αζώτου (N2O), κυρίως λόγω της υπερβολικής χρήσης αζωτούχων λιπασμάτων και της υγρής καλλιέργειας ρυζιού. Οι κλιματικές αλλαγές και οι γεωπολιτικές αναταράξεις, όπως οι διαταραχές στην παραγωγή λιπασμάτων, επηρεάζουν σοβαρά την παραγωγικότητα, δημιουργώντας αβεβαιότητες στην προσφορά τροφίμων.

Η υιοθέτηση «έξυπνων» γεωργικών πρακτικών για το κλίμα παραμένει δύσκολη, ειδικά για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Εδώ είναι που ο ψηφιακός μετασχηματισμός μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Η ψηφιοποίηση της γεωργίας δεν είναι απλώς ένα εργαλείο, αλλά ένας αναπόσπαστος παράγοντας για την αύξηση της αποδοτικότητας, τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και την προώθηση της βιωσιμότητας. Επίσης εφόσον όχι μόνο δε γίνεται αποκέντρωση, αλλά βλέπουμε να μεγαλώνουν ακόμα περισσότερο τα αστικά κέντρα και να ερημώνει η επαρχία ανά τον κόσμο, η ψηφιοποίηση και η έξυπνη γεωργία θα είναι μονόδρομος, για όσους φιλότιμους έμειναν στις επαρχίες και είναι αναγκασμένοι να παράγουν για περισσότερους ανθρώπους με λιγότερα εργατικά χέρια. 

Η Ψηφιοποίηση ως Καταλύτης για την Επισιτιστική Ασφάλεια
Τα ψηφιακά εργαλεία επιτρέπουν στους αγρότες να αξιοποιούν δεδομένα και τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας, για την εξοικονόμηση πόρων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας. Επιπλέον, μειώνουν την ασυμμετρία πληροφόρησης, διευκολύνοντας τη διαφάνεια στις αλυσίδες αξίας και την πρόσβαση των παραγωγών στις αγορές. Ωστόσο, το πρόβλημα έγκειται στην ευρεία υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου η πρόσβαση σε ψηφιακές υποδομές είναι περιορισμένη.

Η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να προσφέρει λύσεις σε θέματα που αφορούν την κλιματική αλλαγή, την αύξηση των εκπομπών και την επισιτιστική ασφάλεια. Πράγματι, οι αναλύσεις δείχνουν ότι η καλύτερη διαχείριση του νερού και των λιπασμάτων θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 833 εκατομμύρια τόνους ετησίως, εξοικονομώντας παράλληλα δαπάνες της τάξεως των 12-97 δολαρίων ανά τόνο CO2. 

Ηγετικός Ρόλος του G20 και Νέες Πρωτοβουλίες
Ο ρόλος των χωρών του G20 είναι κομβικός, καθώς ελέγχουν περίπου τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου εμπορίου αγροδιατροφικών προϊόντων. Οι ηγέτες αυτών των χωρών καλούνται να διαδραματίσουν κεντρικό ρόλο στην προώθηση της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία, διασφαλίζοντας ότι τα οφέλη είναι προσβάσιμα σε όλες τις χώρες, χωρίς αποκλεισμούς.

Προτείνεται η σύσταση μιας ειδικής ομάδας, της «AGRI20», εντός του G20, η οποία θα επικεντρώνεται αποκλειστικά σε ζητήματα αγροδιατροφικών συστημάτων και θα προωθεί την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών και πρακτικών φιλικών προς το κλίμα. Αυτό θα ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, ανοίγοντας νέους ορίζοντες για μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική γεωργία. Σημείο κλειδί εδώ έχουμε ότι οι προαναφερθείσες ηγέτιδες χώρες, και παράγουν και είναι υπεύθυνες για τον τρόπο που θα διανεμηθούν σε ολόκληρο το κόσμο. Σε συνεργασία με τις αναπτυσσόμενες χώρες, προσφέρουν τεχνογνωσία με σκοπό τη παραγωγή σωστής ποσότητας και ποιότητας προϊόντων, ώστε να μην γίνονται και μεγάλα υπερατλαντικα ταξίδια γεωργικών προϊόντων, που ανεβάζουν τις εκπομπές ρύπων. 

Αναγκαίες Επενδύσεις για την Επιτυχία
Οι κλιματικοί πόροι, όπως το Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα και άλλα ταμεία προσαρμογής, μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλός για την επιτάχυνση της υιοθέτησης ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία. Είναι απαραίτητο να υπάρξει ένας συνδυασμός επενδύσεων σε τεχνολογία, ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού και δημόσιων υποδομών, ώστε να διασφαλιστεί ότι η ψηφιοποίηση της γεωργίας γίνεται με τρόπο που εξυπηρετεί την επισιτιστική ασφάλεια. Ακόμα και αν αύριο πραγματοποιηθεί η επένδυση για τις δημόσιες υποδομές και τις ψηφιακές τεχνολογίες, είναι κάτι που θα γίνει μια φορά. Για την ορθή κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού είναι υποχρέωση να γίνεται συνεχώς ενημέρωση, επιπλέον κατάρτιση, και συνεχής επίβλεψη έως ότου αφομοιωθεί από τους εργάτες γης, αυτή η ψηφιακή μετάβαση. 

Παρά τις προκλήσεις, η ψηφιακή επανάσταση στη γεωργία μπορεί να δημιουργήσει μια τεράστια οικονομική ώθηση, με προβλέψεις που δείχνουν ότι μέχρι το 2030 θα μπορούσε να αποφέρει παγκόσμια αύξηση του ΑΕΠ κατά 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ψηφιοποίηση της αγροτικής παραγωγής δεν αποτελεί πλέον επιλογή, αλλά αναγκαιότητα για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων που αφορούν την επισιτιστική ασφάλεια και την κλιματική αλλαγή. 

Αυτό η έκθεση  υπογραμμίζει τη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού στη γεωργία, αναδεικνύοντας την ανάγκη για παγκόσμια συνεργασία και επενδύσεις για μια βιώσιμη και ανθεκτική επισιτιστική αλυσίδα, με τους ηγέτες του G20 να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση αυτών των στρατηγικών.