Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλη Αποστόλου στο 4ο Τακτικό Συνέδριο της ΕΝ.ΠΕ.
Θα μου επιτρέψετε να χαιρετήσω στο συνέδριό σας, όχι ως επισκέπτης από αλλού, αλλά ως άνθρωπος που ζει και γνωρίζει την τοπική αυτοδιοίκηση.
Η πολύχρονη ενασχόλησή μου στον Αυτοδιοικητικό χώρο ως υπεύθυνος του Συνασπισμού, η κάθοδός μου ως επικεφαλής συνδυασμού στις προηγούμενες περιφερειακές εκλογές , ακόμη και η μικρή μου θητεία στο Περιφερειακό Συμβούλιο της Στερεάς Ελλάδας μου έδωσαν την ευκαιρία να εντρυφήσω άμεσα με τα ζητήματα της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης.
Ως εκ τούτου λοιπόν νομίζω ότι δικαιωματικά μπορώ να μιλώ, ως ένας που γνωρίζει τα πράγματα από τα μέσα.
Οι δυο μεταρρυθμίσεις της τελευταίας εικοσαετίας στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο Καποδίστριας και ιδιαίτερα ο Καλλικράτης, μπορεί να έλυσαν κάποια προβλήματα, δημιούργησαν όμως και άλλα, τα οποία καλά γνωρίζετε και δεν είναι της αρμοδιότητάς μου, ούτε και χωράνε στο περιθώριο του χρόνου της ομιλίας μου, για να σταθώ.
Επιγραμματικά θα πω μόνο ότι ένα μεγάλο σχέδιο αναδιοργάνωσης της ελληνικής υπαίθρου πρέπει να αποτελέσει βασική μας προτεραιότητα.
Και μέσα σε αυτό το σχέδιο πρέπει να δούμε το θέμα της αποδυνάμωσης της Αυτοδιοίκησης σε τοπικό επίπεδο: Το σχέδιο «Καλλικράτης» έχει κυριολεκτικά καταστρέψει την τοπική αντιπροσωπευτικότητα.
Το κύτταρο της τοπικής εκπροσώπησης έχει πληγεί.
Οι παλιές κοινότητες δεν εκπροσωπούνται και οι παλιοί καποδιστριακοί Δήμοι υπό - εκπροσωπούνται. Οι πολίτες, ακόμα και αυτοί που ενδιαφέρονται για τα κοινά, είναι αποκλεισμένοι.
Το αποτέλεσμα είναι να μην υπάρχει στην πραγματικότητα τίποτα άλλο παρά ο κεντρικός υδροκέφαλος Δήμος με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Το βέβαιο είναι, πως ότι μεταρρυθμίσεις ή μέτρα λαμβάνουμε στο ευρύτερο πεδίο της αυτοδιοίκησης, πρέπει να προκύπτουν πρώτον από τη βασική αρχή ότι η αποκέντρωση μέσω της αυτοδιοίκησης αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο του δημοκρατικού πολιτεύματος και πρέπει διαρκώς να ενισχύεται και δεύτερον από την αντίληψη ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύγχρονη λειτουργία του κράτους χωρίς σύγχρονη τοπική αυτοδιοίκηση.
Με βάση τις δυο αυτές αξιωματικές αρχές κινήθηκα, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα την ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, λαμβάνοντας εκ των πραγμάτων υπόψη την ασφυκτική δημοσιονομική πίεση, την στενότητα πόρων, τις ελλείψεις στη στελέχωση, σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές, και με καμβά, την προσπάθεια που καταβάλει η χώρα, η κυβέρνηση και ο λαός μας, να βγούμε από την κρίση και να ανακάμψουμε.
Πρέπει εκ προοιμίου να πω ότι βρεθήκαμε μπροστά σε ένα μοντέλο αγροτικής λειτουργίας, που έχει δομηθεί στα πλαίσια των παγκόσμιων αναδιαρθρώσεων, υπό την πολιτική κηδεμονία, τον σχεδιασμό και τον έλεγχο των αγορών και λειτουργεί στα πλαίσια μιας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, που έχοντας ως εργαλείο τη συμβολή της στο αγροτικό εισόδημα, ρυθμίζει και τη παραγωγικότητά της.
Η υπαρκτή αυτή δόμηση δυσκόλευε εν τη γενέσει της την όποια ενέργεια ή προσπάθεια σχετικής διαφοροποίησης ή μετασχηματισμού της ελληνικής γεωργίας.
Πάραυτα η κυβέρνηση μας έχει το δικό της στρατηγικό σχέδιο για τον αγροτικό χώρο, που το έχουμε μάλιστα συντονίσει με τις δυνατότητες που μας παρέχει και η Κοινή Αγροτική Πολιτική.
Στοχεύουμε στην ανασυγκρότηση της αγροτικής οικονομίας και την αναζωογόνηση της Περιφέρειας και της Υπαίθρου.
Διακονώ, κυρίες και κύριοι, τον αγροτικό χώρο εδώ και δεκαετίες και θέλω να σας πω αυτό που συνειδητοποιώ μέρα με την ημέρα: Το πολιτικό σύστημα της χώρας μας και τα συν αυτώ, δεν έχει αντιληφθεί τη σημασία και την κρισιμότητά του.
Έχετε ακούσει, ποτέ να απασχολούν τον πολιτικό διάλογο τα αγροτικά θέματα και τα θέματα της υπαίθρου, εκτός από τη περίοδο που έχουν κατέβει οι αγρότες με τα τρακτέρ στους δρόμους;
Με καλούν στα κανάλια και - επειδή επιμένω πάντα να μιλάω γι αυτά τα θέματα, όχι μόνον γιατί είναι της αρμοδιότητάς μου αλλά και γιατί θέλω να τα αναδείξω και να γίνει αντιληπτή η σημαντικότητά τους – κάποιοι κοιτάνε να ξεμπερδεύουμε γρήγορα , για να πάμε σε άλλα ..σε αψιμαχίες αβανταδόρικες.
Εσείς όμως που υπηρετείτε τη Περιφέρεια, κι αυτό ισχύει και για τη Ρένα, ξέρετε ότι το μεγάλο στοίχημα της ανάταξης, αρχικά, της οικονομίας και της ανάπτυξης στη συνέχεια, δεν μπορεί να κερδηθεί για τη χώρα αν δεν κερδηθεί στην ύπαιθρο.
Ο αγροτικός τομέας, ακόμη και όπως είναι σήμερα, όχι μόνο άντεξε στην κρίση αλλά συνεχίζει να δίνει δουλειές και προοπτική.
Όχι μόνον έχει αυξήσει τη συμμετοχή του στο εθνικό ΑΕΠ (συμμετέχει σε ποσοστό περίπου διπλάσιο από το μέσο ευρωπαϊκό όρο) αλλά – και τη στιγμή που ψάχνουμε αγωνιωδώς να τονώσουμε τις εξαγωγές της χώρας - αυξάνει τον εξαγωγικό του προσανατολισμό.
Πέραν τούτων δίνει τη βάση για να αναπτυχθεί ο δευτερογενής τομέας, η μεταποίηση, το εμπόριο. Παράγεται αξία από τον αγροτικό τομέα.
Αξίζει λοιπόν και την προσοχή μας και τη μέριμνά μας, όπως και κάνουμε πράγματι εμείς στο Υπουργείο κι εσείς στην περιφέρεια.
Εσείς γνωρίζετε και πολύ καλά πως ότι πρωτοβουλίες πήραμε , που αφορούσαν την ελληνική περιφέρεια, τις πήραμε μετά από διαβούλευση και συζήτηση μαζί σας. Δεν προβήκαμε σε μονομερείς κινήσεις.
Με διάλογο και ομολογουμένως καλή διάθεση και από τις δυο πλευρές, αναζητήσαμε τον κοινό τόπο, αποφεύγοντας συγκρουσιακές καταστάσεις και στοχεύοντας πάντα στη λύση του προβλήματος και όχι στην διόγκωσή του. Έτσι και θέλουμε να συνεχίσουμε.
Στη λογική αυτή λοιπόν εκχωρήσαμε στις Περιφέρειες της χώρας αρμοδιότητες που αντιστοιχούν περίπου στο 37% των πόρων του νέου ΠΑΑ (1,2 δις ευρώ) για ένα σύνολο αναπτυξιακών παρεμβάσεων, δημόσιων και ιδιωτικών, μέσω των οποίων οι Περιφέρειες καλούνται να υλοποιήσουν τις χωρικές στρατηγικές τους επιλογές σχετικά με τον αγροδιατροφικό τομέα, οι οποίες θα συνεργούν και θα συμπληρώνουν τις εθνικές στρατηγικές επιλογές, με στόχο την αποκέντρωση και τη μείωση της γραφειοκρατίας .
Οι βασικές αρχές που μας οδήγησαν στη κατανομή στις Περιφέρειες του συγκεκριμένου ποσοστού και στην εκχώρηση 9 Δράσεων – Υπομέτρων μαζί με το μέτρο της τοπικής ανάπτυξης ( LEADER), είναι:
1) η σημασία του κάθε τομέα παρέμβασης τόσο στην οικονομική διάρθρωση της εκάστοτε Περιφέρειας όσο και διαπεριφερειακά ,
2) η ενίσχυση της κτηνοτροφίας, κατά προτεραιότητα, κατά την κατανομή των πόρων σε παρεμβάσεις που απευθύνονται σε αγρότες ή μεταποιητικές επιχειρήσεις,
3) τα ενταγμένα έργα των περιφερειών στο προηγούμενο ΠΑΑ, ως μέτρο για την αποτύπωση της ζήτησης για κάθε μέτρο και
4) η επιπλέον ενίσχυση 4 Περιφερειών, σε δύο γιατί οι δείκτες του ΑΕΠ δεν αποτυπώνουν τη πραγματική εικόνα και στις άλλες δύο γιατί έχουν επωμιστεί βάρη από την αντιμετώπιση του προσφυγικού.Αυτές οι αρχές υπήρξαν καρπός μιας ανοιχτής συζήτησης και διαβούλευσης που έγινε για πρώτη φορά με τους Περιφερειάρχες …κι αν τελικά δεν υπήρξε συμφωνία με όλους σας, με την πλειονότητα υπήρξε.
Εκείνο που επείγει σήμερα είναι η γρήγορη μετάβαση σε ένα περιβάλλον όπου ο ελληνικός λαός θα μπορεί να αναπτύσσει τις παραγωγικές και δημιουργικές του δραστηριότητες και να ζει με ασφάλεια την καθημερινή του ζωή.
Χρειάζεται ένα περιβάλλον όσο το δυνατόν απαλλαγμένο από τις εκτροπές και τις παθογένειες των πρόσφατων δεκαετιών, με σύγχρονο και δημοκρατικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, με ανασύνταξη των υπηρεσιών της δημόσιας διοίκησης, κεντρικής και περιφερειακής, για να υπηρετούν πραγματικά τον πολίτη και τις ανάγκες της χώρας, με αρχές και κανόνες στην οικονομία, που να κινητοποιούν τον επιχειρηματικό κόσμο και τις επενδύσεις, με όρους πολύπλευρης στήριξης των ανθρώπων της Υπαίθρου.
Σε τούτο το εγχείρημα η τοπική αυτοδιοίκηση – εσείς- έχει βαρύνοντα λόγο και ρόλο. Και η κεντρική διοίκηση οφείλει να κάνει ότι μπορεί για να την ενισχύσει και να τη βοηθήσει στο έργο της.