Τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης στην Περιφέρεια Πελοποννήσου

Τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης συμβάλουν:

• στην ανασυγκρότησης του τομέα της εκτατικής κτηνοτροφίας ως κρίσιμου στοιχείου της οικολογικής-παραγωγικής ανασυγκρότησης της πρωτογενούς  παραγωγής και της οικονομίας της υπαίθρου, ιδιαίτερα του ορεινού χώρου.

• στην ολοκληρωμένη προστασία και διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, την διατήρηση των εδαφικών και υδατικών πόρων.

• Επιπλέον τα Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση των δασικών πυρκαγιών.  Αναφέρουμε χαρακτηριστικά το παράδειγμα της Βαρκελώνης όπου για την αντιπυρική προστασία έχουν «προσλάβει» τετράποδους πυροσβέστες  (κατσίκια-πρόβατα) για την δραστική μείωση της καύσιμης ύλης ενώ και στην Καλιφόρνια χρησιμοποιούν κατσίκες και πρόβατα  για στοχευόμενη βοσκή.

Η ελληνική κτηνοτροφία και ειδικότερα η εκτατική κτηνοτροφία ασκείται κυρίως σε φυσικά λιβάδια (ποολίβαδα, φρυγανολίβαδα, θαμνολίβαδα, δασολίβαδα) και δευτερευόντως σε λειμώνες (δηλαδή λιβάδια σε γεωργικές εκτάσεις) αλλά και σε γεωργικές εκτάσεις όπως ελαιώνες.

Από νομική άποψη, η ιδιαιτερότητα των βοσκήσιμων εκτάσεων στην Ελλάδα είναι ότι στην πλειονότητα τους είναι δάση και δασικές εκτάσεις (το 95% των εκτάσεων, τουλάχιστον 40 εκ. στρέμματα). Τα δάση αυτά είναι κατά κύριο λόγο δημόσια, αλλά και ιδιωτικά (δηλαδή τα δημοτικά δάση των ΟΤΑ ή ιδιωτών).

Μπορεί η «κλασσική» ξυλοπονική διαχείριση των δασών να είναι σε μεγάλο βαθμό διακριτή χωρικά από την βοσκή αλλά η διαχείριση των δασών δεν είναι μόνο η παραγωγή ξύλου. Ακόμα όμως και για την διαχείριση και προστασία του ξυλοαποθέματος των δασών γίνεται ολοένα και περισσότερο αποδεκτό ότι η βόσκηση αγροτικών ζώων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για ποικίλους χειρισμούς. Συνεπώς αντιλήψεις αυστηρής χωρικής διάκρισης είναι επιστημονικά και επιχειρησιακά απαρχαιωμένες. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι δυνατή η χαρτογράφηση της καταλληλότητας για βόσκηση σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ευρωπαϊκών κανονισμών. Αυτό μπορεί να γίνεται ως ειδικότερη ταξινόμηση των δασών και δασικών εκτάσεων στο πλαίσιο του σχεδιασμού της διαχείρισης τους.

Η βοσκή εντός των δασών είναι επιτρεπτή και σε αρκετές περιπτώσεις επιθυμητή δραστηριότητα και αποτελεί μια από τις πιο κρίσιμες περιβαλλοντικές υπηρεσίες για τα ίδια τα οικοσυστήματα, την οικονομία της υπαίθρου και για την εθνική οικονομία. Η άσκηση της όμως πρέπει να είναι ενταγμένη στον συνολικό σχεδιασμό της διαχείρισης του φυσικού οικοσυστήματος καθώς τα φυσικά οικοσυστήματα είναι δυναμικά. 

Δήμητρα Λυμπεροπούλου

Περιφερειακή Σύμβουλος

Επικεφαλής Περιφερειακής Παράταξης

Πράσινη Πελοπόννησος

(Το παρόν κείμενο αποτελεί συνάμα και επερώτηση μας που θα συζητηθεί στην συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου την Δευτέρα 23-01-2023 με θέμα: Η πορεία - εξέλιξη των Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης στην Περιφέρεια Πελοποννήσου)