Οι επικρατέστερες ελληνικές πόλεις για τον τίτλο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πρωτεύουσας 2021 στην Ελλάδα

Τρεις πόλεις προεπιλέγησαν σήμερα στον διαγωνισμό για τον τίτλο της ευρωπαϊκής πολιτιστικής πρωτεύουσας 2021 στην Ελλάδα. Οι πόλεις αυτές είναι: η Ελευσίνα, η Καλαμάτα και η Ρόδος.

Η πρόταση για την προεπιλογή έγινε από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που αξιολόγησαν τις αιτήσεις 14 διαγωνιζόμενων ελληνικών πόλεων μετά την ολοκλήρωση 4ήμερης συνεδρίασης στην Αθήνα.

Η προεπιλογή στις επικρατέστερες πόλεις για τον τίτλο θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικά πολιτιστικά, οικονομικά και κοινωνικά οφέλη για τις ενδιαφερόμενες πόλεις, υπό την προϋπόθεση ότι η υποψηφιότητά τους αυτή εντάσσεται σε μια πιο μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή στρατηγική με γνώμονα τον πολιτισμό.

Οι προεπιλεγμένες πόλεις έχουν διορία μέχρι το φθινόπωρο για να συμπληρώσουν τις αιτήσεις τους. Η κριτική επιτροπή θα συναντηθεί εκ νέου στην Αθήνα πριν από το τέλος του 2016 για να προτείνει την πόλη που θα αποτελέσει την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2021.

Το 2021, η Ελλάδα θα φιλοξενήσει τον θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για τέταρτη φορά μετά την Αθήνα το 1985, τη Θεσσαλονίκη το 1997 και την Πάτρα το 2006. Κατά το ίδιο έτος, θα υπάρχει επίσης μια πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης στη Ρουμανία και μία σε μια υποψήφια ή δυνάμει υποψήφια για προσχώρηση στην ΕΕ χώρα. Η προεπιλογή για τον διαγωνισμό στη Ρουμανία πραγματοποιήθηκε στις 7-10 Δεκεμβρίου 2015 και προτάθηκαν για προεπιλογή τέσσερεις πόλεις (Baia Mare, Βουκουρέστι, Cluj και Τιμισοάρα). Η προεπιλογή μεταξύ πόλεων από υποψήφιες/δυνάμει υποψήφιες χώρες πραγματοποιήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2015 και προτάθηκαν για προεπιλογή δύο πόλεις (Novi Sad της Σερβίας και Herceg Novi του Μαυροβουνίου).

Μετά την Wrocław (Πολωνία) και την Donostia-San Sebastián (Ισπανία) φέτος, το 2017 ευρωπαϊκές πολιτιστικές πρωτεύουσες θα είναι το Aarhus (Δανία) και η Πάφος (Κύπρος), το 2018 το Leeuwarden (Κάτω Χώρες) και η Βαλέτα (Μάλτα) και τέλος το 2019 η Matera (Ιταλία) και το Plovdiv (Βουλγαρία). Η Ιρλανδία και η Κροατία θα φιλοξενήσουν την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2020.

Ιστορικό

Τον Δεκέμβριο του 2014, η Ελλάδα κάλεσε τις ενδιαφερόμενες πόλεις να υποβάλουν αιτήσεις. Ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση 14 ελληνικές πόλεις, η Κέρκυρα, οι Δελφοί, η Ελευσίνα, τα Ιωάννινα, η Καλαμάτα, η Λάρισα, η Λέσβος (Μυτιλήνη), το Μεσολόγγι, ο Πειραιάς, η Ρόδος, η Σαλαμίνα, η Σάμος, η Τρίπολη και ο Βόλος.

Οι αιτήσεις εξετάστηκαν από επιτροπή την οποία αποτελούν 12 ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες — δύο που διορίστηκαν από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και δέκα που διορίστηκαν από θεσμικά όργανα και οργανισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τα μέλη της επιτροπής που όρισαν τα ευρωπαϊκά θεσμικά και λοιπά όργανα της Ένωσης είναι επί του παρόντος:

• Από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Steve Green (Ηνωμένο Βασίλειο), ο οποίος διαθέτει πλούσια εμπειρία σε θέματα διεθνών πολιτιστικών σχέσεων και σχετικά με τον ρόλο του πολιτισμού και των γλωσσών στην κοινωνία, ως μέλος του EUNIC (Δίκτυο Εθνικών Ινστιτούτων Πολιτισμού της ΕΕ) και του Βρετανικού Συμβουλίου. Jordi Pardo (Ισπανία), πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του ιδρύματος Pau Casals εμπειρογνώμονας στον στρατηγικό σχεδιασμό και στην αστική αναζωογόνηση μέσω του πολιτισμού και του τουρισμού. Suzana Žilič Fišer (Σλοβενία), καθηγήτρια, επικεφαλής του τμήματος Μέσων Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο του Μάριμπορ και γενική διευθύντρια του οργανισμού «Μάριμπορ, πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης 2012».
• Από το Συμβούλιο: Ulrich Fuchs (Γερμανία), αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής και διευθυντής προγράμματος της πόλης Λιντς, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2009 και της Μασσαλίας-Προβηγκίας, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2013. Aiva Rozenberga (Λετονία), διευθύντρια προγράμματος της Rīga, Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης 2014. Pauli Sivonen (Φινλανδία), διευθυντής του μουσείου Serlachius.
• Από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Sylvia Amann (Αυστρία), που ειδικεύεται στον τομέα της αστικής, περιφερειακής ανάπτυξης και της ανάπτυξης της υπαίθρου, του πολιτισμού και της δημιουργικής οικονομίας. Cristina Farinha(Πορτογαλία), εμπειρογνώμονας στην ανάπτυξη δημιουργικών βιομηχανιών και εθνικών πολιτιστικών στρατηγικών. Agnieszka Wlazeł (Πολωνία), εμπειρογνώμονας για στην ανάπτυξη ακροατηρίου και πρώην διευθύνουσα σύμβουλος και καλλιτεχνική διευθύντρια φεστιβάλ τέχνης.
• Από την Επιτροπή των Περιφερειών: Alain Hutchinson (Βέλγιο), Επίτροπος της κυβερνήσεως της περιφέρειας των Βρυξελλών, αρμόδιος για τις σχέσεις με τους ευρωπαϊκούς & διεθνείς οργανισμούς και Αντιδήμαρχος του Saint Gilles αρμόδιος για την εκπαίδευση.

Σύμφωνα με το ισχύον σύστημα ορισμού της πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, η επιλογή περιλαμβάνει δύο γύρους: τον γύρο προεπιλογής, που έχει ως αποτέλεσμα την κατάρτιση καταλόγου προεπιλεγμένων υποψήφιων πόλεων, και τον γύρο τελικής επιλογής, εννέα περίπου μήνες αργότερα. Οι πόλεις που επιλέγονται ορίζονται στη συνέχεια επίσημα από το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος.

Οι πολιτιστικές πρωτεύουσες της Ευρώπης, που καθιερώθηκαν το 1985 με βάση μιαν ιδέα της τότε Υπουργού Πολιτισμού, Μελίνας Μερκούρη, έχουν εξελιχθεί σε μια από τις πλέον φιλόδοξες πολιτιστικές πρωτοβουλίες στην Ευρώπη και συγκαταλέγονται στις πιο γνωστές και τις περισσότερο εκτιμώμενες δραστηριότητες της ΕΕ. Οι στόχοι είναι να προωθηθεί η πολυμορφία των πολιτισμών στην Ευρώπη, να επισημανθούν τα κοινά στοιχεία τους και να ενισχυθεί η συμβολή του πολιτισμού στη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη των πόλεων.