Το πρώτο αρχαίο ναυάγιο που θα ανοίξει για το κοινό στην Ελλάδα, βρίσκεται στη Θεσσαλία. Είναι το ναυάγιο της Περιστέρας, στα ανοιχτά της Στενής Βάλας, στην νοτιοανατολική πλευρά της Αλοννήσου, απ’ όπου η Περιφέρεια Θεσσαλίας ξεκινά ένα πρωτόγνωρο στην Ελλάδα σχέδιο, για τη δημιουργία υποβρύχιου μουσείου.
Στα τέλη του 5ου αι π.Χ. το εμπορικό πλοίο κατέληξε στο βυθό και μαζί του, οι περίπου 4.000 αμφορείς που μετέφερε, γεμάτοι πιθανότατα με κρασί. Στις αρχές του 1990 όταν ανακαλύφθηκε το ναυάγιο, το ξύλινο πλοίο δεν υπήρχε πια, αλλά το θέαμα των χιλιάδων οινοαμφορέων και η ομορφιά των νερών και του βυθού της περιοχής, στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων, συναρπάζουν.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας μετατρέπει το ναυάγιο σε μουσείο, με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ και στο πλαίσιο του προγράμματος Bluemed για την πιλοτική λειτουργία επισκέψιμων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων.
«Είναι ένα καινοτόμο, πρωτόγνωρο έργο για το οποίο δώσαμε πολλές μάχες σε όλα τα επίπεδα. Η δημιουργία των υποβρυχίων μουσείων ανοίγει νέες προοπτικές όχι μόνο για τη Θεσσαλία, αλλά και για όλη την Ελλάδα, επεκτείνοντας την τουριστική περίοδο και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας που τόσο έχουμε ανάγκη» τονίζει ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κ. Αγοραστός,
Οι δύτες, θα μπορούν να επισκέπτονται το μουσείο με καθοδηγούμενη κατάδυση. Όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα κατάδυσης θα απολαμβάνουν την εμπειρία μιας εικονικής κατάδυσης σε ξενάγηση virtual reality, από τα Κέντρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης Γνώσης, που θα λειτουργούν στη στεριά. Το Κέντρο Ενημέρωσης της Αλοννήσου διαμορφώνεται στο χώρο του Παλιού Σχολείου στη Χώρα, και σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στο καλοκαίρι.
Χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας
«Χρηματοδοτούμε με 6 εκατομμύρια ευρώ τη δημιουργία υποβρύχιων μουσείων και καταδυτικών πάρκων στις Σποράδες και τον Δυτικό Παγασητικό» λέει ο Κ. Αγοραστός. «Οι σχετικές προσκλήσεις έχουν ενεργοποιηθεί από το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας και αφορούν συνολικά 4 πάρκα στην Αλόννησο, ένα στον Πάνορμο Σκοπέλου και 3 στην Αμαλιάπολη. Το BlueMed στη Θεσσαλία έχει βραβευτεί στην Ευρώπη και χαρακτηρίζεται ως έργο - σημαία. Είναι πρωτοπόρο στη χώρα, γιατί με βάση το υποβρύχιο μουσείο στο ναυάγιο της Περιστέρας, θα διαμορφωθεί το θεσμικό πλαίσιο που θα διέπει τη δημιουργία και λειτουργία των υποβρυχίων μουσείων και καταδυτικών πάρκων σε όλη την Ελλάδα. Το ναυάγιο της Περιστέρας έχει προβληθεί στα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης σε Ευρώπη και Αμερική και συνοδεύεται από εντυπωσιακές φωτογραφίες που τράβηξαν επαγγελματίες της κατάδυσης και ερασιτέχνες αυτοδύτες, στο πλαίσιο ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργανώσαμε πριν από λίγες ημέρες στο νησί. Συνδέουμε τον έξυπνο τουρισμό με τον πολιτισμό και δημιουργούμε θέσεις εργασίας, αναβαθμίζοντας την εικόνα της Θεσσαλίας στο διεθνή τουριστικό χάρτη».
Το BlueMed στη Θεσσαλία
Το βραβευμένο στην Ευρώπη έργο BlueMed προωθεί τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στις παράκτιες περιοχές και τα νησιά της Μεσογείου, μέσω του σχεδιασμού, του συντονισμού και της πιλοτικής λειτουργίας Επισκέψιμων Ενάλιων Αρχαιολογικών Χώρων και Κέντρων Ευαισθητοποίησης Γνώσης στην Ελλάδα (Δυτικός Παγασητικός και Σποράδες), στην Ιταλία (Capo Rizutto και Baia) και στην Κροατία (Cavtat). Η Στενή Βάλα Αλοννήσου και η Αμαλιάπολη του Δήμου Αλμυρού είναι οι πιλοτικές περιοχές του προγράμματος στις οποίες θα δημιουργηθούν τα πρώτα Κέντρα Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης των υποθαλάσσιων Μουσείων.
Το έργο με σεβασμό στις αρχές της προστασίας των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, έχει ως στόχο την προώθηση της καινοτομίας στον τομέα της κατάδυσης και την βελτίωση της εμπειρίας της κατάδυσης μέσω καινοτόμων υπηρεσιών και τεχνολογιών. Αναμένεται να προσελκύσει ένα σημαντικό μέρος από τον αυξανόμενο αριθμό των ταξιδιωτών που επιλέγουν καταδυτικό τουρισμό και θα παρουσιάζει στο ευρύ κοινό την υποβρύχια πολιτιστική κληρονομιά μέσω μιας βυθιζόμενης τρισδιάστατης απεικόνισης στα Κέντρα Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης.
Τα Κέντρα βασίζονται στο σχεδιασμό ενός εκθεσιακού και ενημερωτικού κέντρου όπου οι προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες συνδυάζονται με την παραδοσιακή πρακτική του μουσείου, μέσω των οποίων οι μη - δύτες θα μπορούν να απολαμβάνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την γνώση τους και το ενδιαφέρον τους για την ενάλια πολιτιστική κληρονομιά. Οι δύτες θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ξεναγήσεις που οργανώνονται σε ειδικά υποθαλάσσια μονοπάτια χρησιμοποιώντας το σύστημα καταδύσεων της Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality).
Τα Κέντρα Ενημέρωσης θα μπορούν να λειτουργούν όλο το χρόνο, επεκτείνοντας την
τουριστική περίοδο, δημιουργώντας ευκαιρίες απασχόλησης και αυξάνοντας τη δημοσιότητα της περιοχής. Ακόμη τα Κέντρα Ενημέρωσης θα λειτουργήσουν ως μηχανισμός περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης του κοινού, μέσω ολοκληρωμένων δραστηριοτήτων πληροφόρησης, όπως διαδραστικές εκθέσεις, εκπαιδευτικές δραστηριότητες, κλπ.
Τα πρώτα συμπεράσματα από τη λειτουργία τους θα ανακοινωθούν μεταξύ άλλων στο συνέδριο του προγράμματος BlueMed που θα πραγματοποιηθεί το διάστημα 16-18 Οκτωβρίου 2019, στην Αθήνα, στο Αμφιθέατρο του Μουσείου της Ακρόπολης.