Του Γιώργου Μπακόλα
Ο αγροτικός τομέας αντιμετωπίζει πολυδιάστατα προβλήματα που απαιτούν ουσιαστική προσοχή. Αντί να επικεντρωνόμαστε σε επικοινωνιακές αβλεψίες ή πολιτικά παιχνίδια, η συζήτηση πρέπει να στραφεί στις πραγματικές προκλήσεις που βιώνουν οι παραγωγοί.
Η συνέχεια του κράτους είναι αυτονόητη και κάθε κυβέρνηση οφείλει να διατηρεί και να εξελίσσει τις πολιτικές στήριξης του πρωτογενούς τομέα. Ιδιαίτερα στις ακριτικές περιοχές, όπου οι παραγωγοί δεν είναι μόνο αγρότες αλλά και φύλακες των συνόρων, η ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις είναι επιτακτική.
Ο πρωτογενής τομέας δεν είναι απλά ένας ακόμη κλάδος της οικονομίας. Είναι η βάση αυτάρκειας της χώρας, ο θεμέλιος λίθος της επισιτιστικής ασφάλειας. Ωστόσο, εδώ και δεκαετίες, αντιμετωπίζεται περισσότερο ως πρόβλημα παρά ως λύση. Η παραγωγή φθίνει, οι εξαρτήσεις από εισαγωγές αυξάνονται, και οι παραγωγοί συχνά μετατρέπονται σε όμηρους επιδοτήσεων αντί να στηρίζονται σε ένα λειτουργικό και βιώσιμο αναπτυξιακό μοντέλο.
Η εικόνα της κατάρρευσης μέσα από τους αριθμούς
Τα στοιχεία της απογραφής του 2021 είναι ενδεικτικά: Η μέση αγροτική εκμετάλλευση δεν ξεπερνά τα 53,8 στρέμματα, ενώ η συνολικά χρησιμοποιούμενη γεωργική γη έχει μειωθεί κατά 18,8% σε σύγκριση με το 2009. Οι ενεργοί γεωργοί και κτηνοτρόφοι μειώθηκαν κατά 26,6% μέσα σε μία δεκαετία.
Η ελληνική ύπαιθρος αδειάζει, η αγροτική γη παραμένει ακαλλιέργητη και οι νέες γενιές στρέφονται σε άλλους τομείς. Αντί, όμως, να σημάνει συναγερμός, το κράτος συνεχίζει να κινείται σε έναν φαύλο κύκλο διαχείρισης (;) κρίσεων, χωρίς μια συνεκτική στρατηγική για την ανάπτυξη της παραγωγής.
Η γη είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο – αξιοποιήστε την
Ο πρωτογενής τομέας μπορεί να αποτελέσει βασικό πυλώνα ανάπτυξης, αρκεί να υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις. Το αυξανόμενο κόστος παραγωγής, η βαριά φορολογία και η έλλειψη υποδομών αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Είναι απαραίτητο να μειωθεί το κόστος παραγωγής μέσω στοχευμένων ενισχύσεων στο αγροτικό πετρέλαιο, στα αγροτικά εφόδια, τα λιπάσματα και την ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα η φορολογική ελάφρυνση με την αύξηση του ορίου τζίρου για απαλλαγή από τον ΦΠΑ και τα κίνητρα για βιώσιμες καλλιεργητικές πρακτικές θα μπορούσαν να ενισχύσουν σημαντικά τον αγροτικό κόσμο.
Η διαφανής διαχείριση των επιδοτήσεων πρέπει να στοχεύει πραγματικά στη στήριξη των μικρομεσαίων παραγωγών, αντί να ευνοεί αποκλειστικά τους μεγάλους παίκτες του κλάδου. Παράλληλα, ο εκσυγχρονισμός των υποδομών, από τα αρδευτικά συστήματα έως την ενεργειακή αναβάθμιση των αγροτικών εγκαταστάσεων, είναι ζωτικής σημασίας για την αποδοτικότερη λειτουργία του τομέα.
Τέλος, η ενίσχυση συνεργατικών σχημάτων θα επιτρέψει στους παραγωγούς να μειώσουν το κόστος τους και να αποκτήσουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη στις αγορές, δημιουργώντας ένα πιο ανθεκτικό και βιώσιμο αγροτικό μοντέλο.
Πρέπει να σκεφτούν επιτέλους τους αγρότες
Η αγροτική πολιτική δεν μπορεί να εξαντλείται σε καθυστερημένες -και λανθασμένες πολλές φορές- πληρωμές επιδοτήσεων. Οι αγρότες δεν θα έπρεπε να ζητούν ελεημοσύνη αλλά εργαλεία για να συνεχίσουν να παράγουν. Η υποβάθμιση της υπαίθρου και η μείωση της παραγωγής δεν είναι αναπόφευκτες εξελίξεις – είναι το αποτέλεσμα πολιτικών που δεν δίνουν στον πρωτογενή τομέα τη σημασία που του αξίζει.
Η λύση δεν είναι άλλη από τη στήριξη της γης μας, της μεγαλύτερης παραγωγικής δύναμης που έχουμε. Όσο εγκαταλείπουμε τη γεωργία, τόσο θα αυξάνεται η εξάρτησή μας από τις εισαγωγές και τόσο θα αποδυναμώνεται η οικονομία μας. Ήρθε η ώρα για αλλαγή πορείας.
Ακολουθήστε το Agrocapital.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι τις ειδήσεις