Οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές

Του Νέλου Γεωργούδη*

Οι ελληνικές επιτραπέζιες ελιές** (π.χ. Καλαμών, Χαλκιδικής, Κονσερβολιά κ.ά.) είναι ένας δυναμικός τομέας της ελληνικής αγροτικής οικονομίας με καθαρά εξαγωγικό χαρακτήρα. Ο ρόλος της Πανελλήνιας Ενωσης Μεταποιητών-Τυποποιητών-Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) είναι στρατηγικής σημασίας για τη χώρα, καθώς οι επιχειρήσεις - μέλη της διαθέτουν:

* Εθνική ταυτότητα: διακινούν περισσότερο από το 80% της εγχώριας παραγωγής επιτραπέζιων ελιών

* Εξωστρεφή προσανατολισμό: εκπροσωπούν περισσότερο από το 90% των ελληνικών εξαγωγών και διακίνησης του προϊόντος σε περισσότερες από 100 χώρες, με μέσο όρο αξίας εξαγωγών (περίπου) 400 εκατ.ευρώ ετησίως.

* Υψηλές επιδόσεις: συνεργάζονται με περισσότερους από 60.000 Ελληνες αγρότες, ενώ απασχολούν εκατοντάδες εργαζόμενους τόσο στις ίδιες τις μονάδες, όσο και σε όλους τους τομείς που συνεργάζονται (μεταφορείς, μεσίτες, γεωπόνους, κ.ά.)

Παρά τις υψηλές εξαγωγικές επιδόσεις του προϊόντος όμως, οι επιχειρήσεις επιτραπέζιων ελιών της χώρας που δραστηριοποιούνται εμπορικά σε άλλες χώρες, αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της σύγχυσης που το ίδιο το Ελληνικό κράτος έχει προκαλέσει, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ δύο ονομασιών. Η σύγχυση αφορά την ονομασία του προϊόντος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης - Π.Ο.Π. «Ελιά Καλαμάτας» / P.D.O. “Elia Kalamatas” (190 τόνοι τυποποιήθηκαν και διακινήθηκαν το 2013) και του προϊόντος που εξάγεται σε κάθε γωνιά τη γης με την ονομασία της ποικιλίας Κalamata Οlives (45-50.000 τονoι διακινούνται ετησίως). Δυστυχώς αυτή η σύγχυση έχει δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα στις εξαγωγές του προϊόντος.

Το 2013, η ιταλική αγορά έκλεισε (λόγω αυτού του προβλήματος) για την ελληνική ελιά Καλαμάτα σε συσκευασίες καταναλωτή, ενώ από 01/01/15 αποσύρθηκαν προϊόντα και από τη Σλοβενία λόγω του προβλήματος τμε την ονομασίας.

Εξαγωγές αξίας 200 εκ. ευρώ της ποικιλίας Καλαμάτα (Kalamata olives) είναι στον «αέρα», λόγω της αδιαφορίας των υπηρεσιών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων καθώς αρνούνται να διευκρινίσουν στις κοινοτικές αγορές ότι, η Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (P.D.O.) είναι “Elia Kalamatas”, ενώ η ονομασία της ποικιλίας που εξάγεται από τις αρχές του 19ου αιώνα, είναι Kalamata olives.

Επισημαίνουμε ότι, στην Ιταλία δεν μπορεί ελληνική επιχείρηση να εξάγει το προϊόν της σε συσκευασία καταναλωτή με την αναγραφή της ποικιλίας Kalamata olives, ενώ αντίθετα ιταλικές επιχειρήσεις προμηθεύονται το προϊόν σε μεγάλες συσκευασίες, το συσκευάζουν στην Ιταλία και το βγάζουν στα ράφια ως Kalamata. Η συγκεκριμένη περίπτωση είναι κλασικό παράδειγμα προϊόντος Π.Ο.Π. / Π.Γ.Ε. (Προστατευόμενη Γεωγραφική Ενδειξη) που αντί να βοηθά τις ελληνικές εξαγωγές, δημιουργεί τροχοπέδη και τις μειώνει.

Η νεοσύστατη Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (Δ.Ο.ΕΠ.ΕΛ.) θα βοηθήσει στη επίλυση του προβλήματος, καθώς συμμετέχουν στον εξειδικευμένο αυτό φορέα εκπρόσωποι, τόσο του τομέα παραγωγής (αγροτικός τομέας), όσο και του τομέα της μεταποίησης, τυποποίησης, επεξεργασίας και εμπορίας του προϊόντος (ιδιωτικός τομέας).

**Σύμφωνα με το Διεθνές Ελαιοκομικό Συμβούλιο (1991), ορίζεται ως επιτραπέζια ελιά ο υγιής καρπός καθορισμένων ποικιλιών του καλλιεργούμενου ελαιόδεντρου, που συγκομίζεται στο στάδιο κατάλληλης ωρίμανσης και ποιότητας, τέτοιας ώστε μετά από κατάλληλη επεξεργασία να δώσει ένα προϊόν ασφαλές και κατάλληλο για κατανάλωση.

* Ο. κ. Νέλος Γεωργούδης είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Μεταποιητών-Τυποποιητών-Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ).