Η ομιλία του στην εκδήλωση του ομίλου πολιτικού προβληματισμού "Παρέμβαση , σχετική με θέματα ανάπτυξης και παραγωγικής ανασυγκρότησης.
"Ακούω και διαβάζω διάφορες πολιτικές αναλύσεις από όλες τις πλευρές του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου. Υπάρχει μια έντονη συζήτηση για το θέμα του χρέους. Σωστά.
Είναι ένα κορυφαίο εθνικό θέμα. Αν η χώρα ήταν επιχείρηση δεν θα υπήρχε συζήτηση πέρα της οριστικής πτώχευσης, εκκαθάρισης και απόδοσης ποινικών ευθυνών .
Είναι όμως κράτος, όχι επιχείρηση. Και μάλιστα σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, μέλος μιας δυνατής οικονομικής ένωσης με κοινό νόμισμα. Και είναι στο σύνορο δύο διαφορετικών κόσμων. Συνεπώς δεν μπορείς να το δεις απλά σαν μια επιχείρηση υπό εκκαθάριση.
Θα θέσω τον προβληματισμό σε μια άλλη βάση.
Αν διαγράφονταν το μεγαλύτερο μέρος του χρέους, η χώρα θα μπορούσε να ζήσει και ν’ αναπτυχθεί;
Ας δούμε 2-3 νούμερα.
Η πρωτογενής παραγωγή της χώρας είναι μόνο το 2,9% επί του ΑΕΠ
Η βιομηχανία και μεταποίηση μόλις ακουμπά το 12%
Δηλαδή το 85% του ΑΕΠ αυτής της χώρας είναι στις υπηρεσίες. Υπηρεσίες εσωστρεφείς που σε μεγάλο βαθμό εξυπηρετούν τις ανάγκες του δημοσίου τομέα.
Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το πιο γευστικό και ποιοτικό ελαιόλαδο του πλανήτη.
2015: Από τους 320χιλ τόνους, οι 275χιλ τόνοι έφυγαν σε βυτία κυρίως για την γείτονα Ιταλία με μονοψήφιο μεικτό κέρδος.
Μόνο 45χιλ τόνοι τυποποιήθηκαν για το retail και μάλιστα μέσα από περίπου 9.000 μπράντες.
Αν δεν επιστρέψει προστιθέμενη αξία στη χώρα, ποιος θα δώσει σοβαρό μεροκάματο, πως θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, ποιος θα βρει το κουράγιο να επενδύσει εκ νέου;
Συνεπώς, όταν η χώρα έχει απονεκρωμένο παραγωγικό ιστό και το χειρότερο έλλειψη παιδείας σχετικά με το marketing και το branding, πως θα «σηκώσει κεφάλι» ακόμα και στην απίθανη περίπτωση χαμηλού χρέους/ΑΕΠ.
Τι άλλα έχουμε απέναντι μας:
- Υπέρ-φορολόγηση επιχειρήσεων και επενδυτικών κεφαλαίων
- Κράτος τιμωρός, αρνητής της επιχειρηματικότητας, γεμάτος «μεσάζοντες»
- Φραγμένα δίκτυα διάθεσης και διανομής (τεράστια απόσταση παραγωγού – καταναλωτή). Κυριαρχούν τα μεγάλα s/m και το χονδρεμπόριο.
- Μηδαμινή σχέση του ελληνικού προϊόντος (κάτω το 15%) με το εθνικό υπερ-όπλο που λέγεται τουρισμός/κρουαζιέρα.
- Απουσία οποιουδήποτε εθνικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη της περιφέρειας (οι καφενέδες στα χωριά έχουν γεμίσει άεργους)
- Απουσία ουσιαστικής στήριξης στην ανάπτυξη της καινοτομίας. Ακριβές πατέντες.
- Απουσία ενός κεντρικού σχεδιασμού για μια απλή αλλά αναγκαία «παραγωγική άμυνα». Να έχει δηλαδή η χώρα, αυτάρκεια εγχώριων αγαθών για τη δύσκολη στιγμή.
- Οι μεταχρονολογημένες επιταγές εξακολουθούν να «πνίγουν» τους πάντες, ιδιαίτερα τους παραγωγούς - και αποτελούν μια παγκόσμια πρωτοτυπία.
- Τα s/m είναι ίσως τα ακριβότερα, όχι μόνο βάση της αγοραστικής μας δυνατότητας, αλλά και σε απόλυτα νούμερα (transfer pricing πολυεθνικών ομίλων). Και αυτό γίνεται κυρίως λόγω του εθισμού μας στο πανίσχυρο branding και την απουσία ευέλικτης κρατικής παρέμβασης.
Δεν είναι η πρόθεση μου να αναλύσω την φορολόγηση των επιχειρήσεων. Υπάρχουν χώρες όπως η Σουηδία και η Γερμανία με παραπλήσια φορολόγηση.
Η μη επιβράβευση όμως των επενδύσεων και της ανάπτυξης (κύρια όταν έχουμε εξαγωγική προστιθέμενη αξία) με φορολογικές ή άλλες ελαφρύνσεις ανακόπτει εγχώριες και ξένες επενδύσεις.
Τα υπόλοιπα όμως είναι θέμα ενός στρατηγικού σχεδιασμού που πρέπει να γίνει.
Ήδη, έχει προχωρήσει σε ικανοποιητικό βαθμό η αδειοδότηση των νέων επιχειρήσεων και η μελέτη για τη συμμετοχή των ελληνικών προϊόντων στην τουριστική αγορά.
Θα δώσω «τροφή για σκέψη» με ένα εκπληκτικό μοντέλο που πιστεύω ότι ταιριάζει άριστα στα ελληνικά δεδομένα. Το ολλανδικό.
Η χώρα είναι προσανατολισμένη στις εξαγωγές μέσω ενός άρτια οργανωμένου εθνικού οργανισμού marketing ο οποίος τρέχει μια εθνική μπράντα - σαν ομπρέλα - και «αφήνει» ν’ ανθήσουν όλες οι εθνικές μπράντες. Μεγάλες και μικρές.
Σε αυτό συνεπικουρούν όλες τις πρεσβείες, οι οποίες λειτουργούν χώρους και help-desks σε όλο το πλανήτη για «υποδοχή», διευκόλυνση και εκπαίδευση στη ντόπια κουλτούρα των ολλανδών εξαγωγέων, «τρέχουν» περιοδικές θεματικές εκθέσεις.
Η χώρα έχει μικρή γκάμα στην παραγωγή προϊόντων, είναι μια χώρα κάτω από τη στάθμη της θάλασσας. Προσανατολίστηκε λοιπόν στην πλήρη κάλυψη των παραγωγικών δυνατοτήτων της και με τη χρήση νέων τεχνολογιών το ξεπέρασε κι αυτό.
Η δημιουργία δυνατού και παγκόσμιου branding έφερε μεγάλη προστιθέμενη αξία στη χώρα και πλουτισμό στους παραγωγούς και τους συνεργούς τους (100 θ.εργ. στην παραγωγή δημιουργούν άλλες 60 έως 200 στην υπόλοιπη οικονομία).
Η παραγωγή είναι πλέον πολύ συγκεκριμένη.
Τα πάντα λειτουργούν σε μια λογική οριζοντίων και κάθετων δικτύων με πλήρη εκμετάλλευση των «αλυσίδων αξίας» και κάτω από ένα σύστημα συνεχούς μέτρησης της ποιότητας και της αποδοτικότητας.
Τα αγρο-εφόδια, τα φάρμακα, τα λιπάσματα παράγονται εκεί ή είναι αντικείμενο συνέργειας αγορών. Η Ελλάδα είναι 200% πιο ακριβή σε αυτά από τη γείτονα Ιταλία.
Η Ολλανδία εκμεταλλεύτηκε το μεγαλύτερο ευρωπαϊκό εμπορευματικό μονοπάτι, το Ρότερνταμ, και για τις δικές της ανάγκες.
Ως παλαιοί θαλασσοπόροι και έμποροι (σαν κι εμάς) πήγαν όμως ένα βήμα παραπέρα.
Σήμερα στα εξαγόμενα λουλούδια, η συμμετοχή της εθνικής παραγωγής είναι περίπου λίγο πάνω από το 30% και τα εισαγόμενα κοντά στο 70%!
Κόβονται τα λουλούδια στην Κω, το απόγευμα είναι στην ολλανδική πλατφόρμα, αναμειγνύονται με την τοπική παραγωγή στην εκτέλεση των παραγγελιών και εξάγονται με υψηλή προστιθέμενη αξία λόγω της πανίσχυρης μπράντας. Όλα αυτά σε λιγότερο από 48 ώρες.
Η Ολλανδία ζει και βασιλεύει από τα logistics, το marketing και το branding. Κι όμως η γη της μικρή, κάτω από την στάθμη της θάλασσα και δεν εμπλουτίστηκε ποτέ από μια κανένα ηφαίστειο σαν τη Σαντορίνη.
Οι Ολλανδοί κάνουν και κάτι άλλο.
Γέμισαν όλες τις πλατφόρμες με κέντρα καινοτομίας και νεανικής επιχειρηματικότητας. Εκεί στην πηγή όπου το προϊόν γίνεται εμπόρευμα θα μπορέσουν να γεννηθούν οι «μεγάλες νέες ιδέες».
Οι Ολλανδοί έχουν ένα σχεδόν 2% του ΑΕΠ τους ετησίως από τις νέες ιδέες.
Γιατί πρέπει να ψάχνουμε «μαγικά ραβδάκια» στην πιο όμορφη και πλούσια γη της Ευρώπης, όταν τα παραδείγματα είναι μπροστά μας.
Πλέον θα έχουμε στη χώρα το δεύτερο μεγαλύτερο εμπορευματικό μονοπάτι της Ευρώπης και ένα από τα μεγαλύτερα του πλανήτη.
Πλέον τα παιδιά των παλιών παραγωγών έχουν δυνατά πτυχία και μπορούν να ενταχθούν πιο εύκολα στην παγκόσμια πραγματικότητα.
Θα κάνουμε τα πάντα για να σπάσουμε όλα τα φράγματα και να στηρίξουμε μια εθνική στρατηγική που θα μπορέσει να επανεντάξει τους παραγωγούς και τα νέα παιδιά στην παραγωγή ή θ’ αφήσουμε την TTIP και τις πολυεθνικές να «λατινοποιήσουν» μια τόσο αγαπημένη και πανέμορφη πατρίδα;
Πραγματικά, δεν μπορώ να σκεφτώ ένα πιο αριστερό και δημοκρατικό ερώτημα.