Ο φόβος της Κομισιόν και ορισμένων κρατών μελών είναι ότι τα γενναιόδωρα κίνητρα που περιέχονται στη νομοθεσία θα μπορούσαν να εκτρέψουν τις ευρωπαϊκές επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες στο εξωτερικό.
Του Χρήστου Ευαγγέλου
Η Γαλλία έχει εκπονήσει ένα σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που ονομάζεται «Made in Europe», με στόχο να ανταποκριθεί στις επιδοτήσεις της κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν και να προστατεύσει βασικούς τομείς [1].
Στις 9 και 10 Φεβρουαρίου, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συναντηθούν στις Βρυξέλλες για να συζητήσουν μια κοινοτική βιομηχανική πολιτική ως απάντηση στον νόμο των ΗΠΑ για τη μείωση του πληθωρισμού, τον νόμο των 369 δισεκατομμυρίων δολαρίων που χορηγεί επιδοτήσεις στη μεταποίηση βασικών προϊόντων για την ενεργειακή μετάβαση, όπως μπαταρίες, ηλεκτρικά οχήματα, ηλιακούς συλλέκτες και ανεμογεννήτριες.
Ο φόβος της Κομισιόν και ορισμένων κρατών μελών είναι ότι τα γενναιόδωρα κίνητρα που περιέχονται στη νομοθεσία θα μπορούσαν να εκτρέψουν τις ευρωπαϊκές επενδύσεις σε κρίσιμες τεχνολογίες στο εξωτερικό, αφήνοντας την Ευρώπη χωρίς παραγωγική βάση για τις βιομηχανίες του μέλλοντος.
ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
Μία από τις ευρωπαϊκές χώρες που ανησυχούν περισσότερο για τις επιπτώσεις του νόμου για τη μείωση του πληθωρισμού και που πιέζουν περισσότερο για μια σθεναρή απάντηση από τις Βρυξέλλες, είναι η Γαλλία. Στην πραγματικότητα, το Παρίσι θέλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να υιοθετήσει μια βιομηχανική στρατηγική «Made in Europe», η οποία θα της επιτρέπει να διατηρήσει το κεφάλαιο και τη μεταποιητική παρουσία στην ευρωπαϊκή επικράτεια και να μειώσει την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές.
Το γαλλικό σχέδιο, που ονομάζεται «Made in Europe», θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής του Φεβρουαρίου. Το έγγραφο ζητά από την Ένωση να λάβει επείγοντα μέτρα για την προστασία των ευρωπαϊκών εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε ορισμένους τομείς που είναι κρίσιμοι για την οικολογική μετάβαση: ηλιακά πάνελ, μπαταρίες, υδρογόνο και κρίσιμα υλικά (όπως το λίθιο ή οι σπάνιες γαίες).
ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΟΥ «MADE IN EUROPE»
Σύμφωνα με το Παρίσι, η στρατηγική «Made in Europe» θα πρέπει να βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες.
Ο πρώτος πυλώνας προβλέπει τη θέσπιση στόχων της ΕΕ σε βασικές τεχνολογίες για τη μείωση της εξάρτησης από ξένους προμηθευτές και τον καθορισμό στόχων εγχώριας παραγωγής έως το 2030, όπως έχει ήδη γίνει για τους ημιαγωγούς με το νόμο για τα τσιπς. Θα χρειαστεί απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης για βιομηχανικές εγκαταστάσεις και μεταρρύθμιση της κοινής αγοράς ενέργειας που θα εγγυάται στις εμπλεκόμενες εταιρείες ενέργεια σε χαμηλότερες τιμές.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά την τροποποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για τις κρατικές ενισχύσεις. Το Παρίσι πιστεύει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεχίσουν να παρέχουν επείγουσα βοήθεια (όπως έκαναν ήδη κατά την πιο οξεία φάση της πανδημίας του κορωνοϊού) σε ορισμένους τομείς για ορισμένο χρονικό διάστημα, έως το 2030. Ορισμένες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να εξαιρεθούν από τους περιορισμούς, και ιδίως εκείνες που εμπλέκονται σε Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI). Η κρατική ενίσχυση μπορεί να λάβει τη μορφή επιδοτήσεων ή εκπτώσεων φόρου.
Ο τρίτος πυλώνας είναι η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τους πιο ευαίσθητους τομείς, προκειμένου να εξισορροπηθούν οι διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες των χωρών-μελών. Η Γαλλία πρότεινε τη δημιουργία ενός «ταμείου έκτακτης ανάγκης» που θα χρησιμοποιεί τους πόρους που έχουν ήδη συγκεντρωθεί για άλλους σκοπούς (όπως εκείνους του RePower EU), και στη συνέχεια τη δημιουργία ενός νέου μέσου, ενός «κρατικού επενδυτικού ταμείου» αφιερωμένου σε κρίσιμες βιομηχανίες.
Το τέταρτο και τελευταίο μέσο που επινόησε το Παρίσι αποτελείται από μια «πλήρως κινητοποιημένη» εμπορική πολιτική, γράφει το Reuters [2], η οποία περιλαμβάνει ειδικούς μηχανισμούς άμυνας έναντι του ξένου ανταγωνισμού.
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Ο Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Γάλλος Τιερί Μπρετόν, έχει επίσης εκπονήσει ένα σχέδιο απάντησης στον αμερικανικό Νόμο για τη Μείωση του Πληθωρισμού. Ονομάζεται Νόμος για την Καθαρή Τεχνολογία [3] και στοχεύει στη μείωση του ανταγωνιστικό μειονεκτήματος της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ, προσφέροντας επιδοτήσεις στις ευρωπαϊκές εταιρείες που θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση της «πράσινης» μετατροπής των παραγωγικών τους διαδικασιών.
Σε συνέντευξή του στη Handelsblatt και σε άλλες ευρωπαϊκές εφημερίδες, ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Σαρλ Μισέλ περιγράφει ένα σχέδιο τεσσάρων σημείων που θα αποτελέσει τη βάση για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις 9 Φεβρουαρίου.
Ο Σαρλ Μισέλ προτείνει τα ακόλουθα μέτρα: Πρώτον, οι κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις θα πρέπει να χαλαρώσουν περαιτέρω. Η Επιτροπή της ΕΕ επεξεργάζεται ήδη μια πρόταση και θέλει να την παρουσιάσει πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Ο Μισέλ δήλωσε ότι πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να διασφαλιστεί ότι οι κρατικές ενισχύσεις δεν θα αποφασίζονται στο μέλλον κατά περίπτωση. Πρέπει να εξακολουθήσουν να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια για να διασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού στην εσωτερική αγορά.
Δεύτερον, τα χρήματα από το ταμείο ανασυγκρότησης για τον κορονοϊό «NextGen EU» θα πρέπει να ρέουν ταχύτερα και να είναι ευκολότερο να ανακατανεμηθούν. «Αρκετά κράτη μέλη της ΕΕ ζήτησαν μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση της βοήθειας», δήλωσε ο Μισέλ.
Τρίτον, ο Μισέλ θέλει να δημιουργήσει ένα νέο πρόγραμμα με πρότυπο το «Sure» για να εξισορροπήσει τις διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες των κρατών της ΕΕ. Το πρόγραμμα Sure εγκρίθηκε στην αρχή της πανδημίας για τη χρηματοδότηση της εργασίας βραχείας διάρκειας, σε διάφορα κράτη της ΕΕ.
Τέταρτον, ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ θεωρεί απαραίτητο ένα ταμείο με τα χαρακτηριστικά που έχει ένα «κρατικό επενδυτικό ταμείο». Ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί από νέο κοινοτικό χρέος κατά τα πρότυπα του «NextGen EU», όπως είχε προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά θα πρέπει να δημιουργηθεί σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η αναπτυξιακή τράπεζα της ΕΕ αντλεί χρήματα για τα έργα της από τις κεφαλαιαγορές και κινητοποιεί πολλαπλάσια ιδιωτικά κεφάλαια με αυτή τη χρηματοδότηση εκκίνησης.
Η πρόταση της Επιτροπής για ένα περαιτέρω ταμείο χρέους της ΕΕ συνάντησε σφοδρή αντίδραση σε αρκετά κράτη μέλη, κυρίως στη Γερμανία. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ απορρίπτει αυστηρά το νέο κοινοτικό χρέος.
Ο Μισέλ παρουσίασε τώρα την πρότασή του για την ΕΤΕπ ως μια «ρεαλιστική» εναλλακτική λύση. Κανένα κράτος δεν πρέπει να υποχρεωθεί να συμμετάσχει. Ήταν πιθανό ότι μεμονωμένα πρόθυμα κράτη θα προχωρούσαν μαζί με την ΕΤΕπ.
Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ τόνισε ότι τα τέσσερα σημεία αποτελούν δέσμη μέτρων που πρέπει να εγκριθεί στο σύνολό της.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
[2] //www.reuters.com/business/france-push-made-europe-strategy-feb-eu-summit-2023-01-16/
//www.geoeurope.org/2023/01/18/biomixaniki-politiki-gia-tin-ee/
Τo geoeurope είναι ένας ιστότοπος που δημιουργήθηκε από επιστήμονες και ειδικούς που έχουν ασχοληθεί με τη γεωπολιτική της Ευρώπης και έχουν διαπιστώσει συγκεκριμένα κενά στη ροή των πληροφοριών που διαμορφώνουν τις γεωπολιτικές συζητήσεις στην ήπειρό μας.