Ασφάλεια τροφίμων: 35 χρόνια προστασίας της υγείας όλων μας

Η Ευρώπη βασίζεται σήμερα περισσότερο από ποτέ στο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές (RASFF), με σκοπό να εξασφαλίζει ότι τα τρόφιμά μας πληρούν ορισμένα από τα υψηλότερα σχετικά πρότυπα ασφάλειας στον κόσμο.

Το RASFF συμπληρώνει 35 χρόνια λειτουργίας, με πρωταρχικό σκοπό την εγγύηση της ασφάλειας των τροφίμων. Εκτός αυτού, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεσή του το 2013, είναι ένα καθοριστικό εργαλείο για τον εντοπισμό και την απόσυρση προϊόντων σε περίπτωση απάτης.

Ο κ. Tonio Borg, ο επίτροπος της ΕΕ αρμόδιος για θέματα υγείας, δήλωσε τα εξής: «Το RASFF αποτελεί καίριο εργαλείο για την αντιμετώπιση των κινδύνων που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων στην Ευρώπη, αφού καθιστά εφικτή την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών με σκοπό την προστασία των ευρωπαίων καταναλωτών. Το σκάνδαλο με το κρέας αλόγου έδειξε στην πράξη τις δυνατότητες του συστήματος RASFF: ανιχνεύθηκε η πηγή των τροφίμων που ήταν νοθευμένα με κρέας αλόγου και τα προϊόντα αυτά αποσύρθηκαν από την αγορά». Ο κ. Tonio Borg κατέληξε λέγοντας τα εξής: «Σήμερα προσεγγίζουμε περισσότερο τους ευρωπαίους καταναλωτές μέσω ενός καινοτόμου ηλεκτρονικού εργαλείου –τη νέα πύλη του RASFF για τους καταναλωτές– παρέχοντάς τους πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με ειδοποιήσεις ανάκλησης και δημόσιες προειδοποιήσεις από τις δημόσιες υγειονομικές αρχές και τους υπευθύνους επιχειρήσεων σε κάθε χώρα της ΕΕ.»

Συνολικά αποτελέσματα

Η ετήσια έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα καλύπτει την περίοδο αναφοράς 2013, κατά την οποία διαβιβάστηκαν συνολικά 3 205 αρχικές κοινοποιήσεις μέσω του RASFF, από τις οποίες οι 596 χαρακτηρίστηκαν ως προειδοποίηση, οι 442 ως πληροφορίες για παρακολούθηση, οι 705 ως πληροφορίες που εφιστούν την προσοχή και οι 1 462 ως κοινοποίηση απόρριψης στα σύνορα. Αυτές οι αρχικές κοινοποιήσεις συνοδεύτηκαν από 5 158 συμπληρωματικές ειδοποιήσεις, αριθμός που αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο περίπου 1,6 παρακολουθήσεις ανά αρχική κοινοποίηση. Οι συμπληρωματικές ειδοποιήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μια σειρά από ενέργειες: π.χ. ανάκληση, απόσυρση, κατάσχεση και καταστροφή τροφίμων. Ο συνολικός αριθμός των κοινοποιήσεων που διαβιβάστηκαν μέσω του RASFF το 2013 μειώθηκε, σε σχέση με το 2012, κατά 9%.

Ορισμένα από τα σημαντικότερα ζητήματα ήταν οι εστίες τροφιμογενών λοιμώξεων λόγω της παρουσίας του ιού της ηπατίτιδας Α σε μείγματα μούρων και φράουλες, οι ανεπιθύμητες ενέργειες που προκλήθηκαν από συμπληρώματα διατροφής με δυνητικά επικίνδυνα συστατικά, η παρουσία Ε.coli που παράγει σιγκατοξίνες (STEC) σε κρέας, και τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε φυτικά προϊόντα.

Προέλευση των κοινοποιήσεων

Από τις 3.205 αρχικές κοινοποιήσεις που διαβιβάστηκαν στο RASFF το 2013, στη συντριπτική πλειοψηφία τους (2.710, 84,6%) αφορούσαν τρόφιμα, οι 272 αφορούσαν ζωοτροφές (8,5%) και οι 223 (6,9%) αφορούσαν υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.

Άλλα θέματα: Δράση για την πάταξη της απάτης στον τομέα των τροφίμων

Παρόλο που δεν εντοπίστηκε κάποιος κίνδυνος για την ασφάλεια των τροφίμων, το σύστημα RASFF αποδείχθηκε καθοριστικό για την άμεση διάδοση όλων των πληροφοριών σχετικά με τα τρόφιμα που ήταν νοθευμένα με κρέας αλόγου. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 και μετά, αυτό βοήθησε τα κράτη μέλη να επιταχύνουν τις έρευνές τους και να σχηματίσουν μια πληρέστερη εικόνα που να τους επιτρέπει να εντοπίζουν την πηγή της απάτης.

Επόμενα βήματα

Σύμφωνα με ενδείξεις, υπάρχει αυξανόμενη ανάγκη για ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις διασυνοριακές περιπτώσεις απάτης στον τομέα των τροφίμων, οι οποίες γίνονται όλο και πιο εξεζητημένες.

Η Επιτροπή αναπτύσσει ένα ηλεκτρονικό σύστημα για την απάτη στον τομέα των τροφίμων, το οποίο εμπνέεται από το RASFF και θα στηρίξει τις εργασίες του πρόσφατα συσταθέντος δικτύου της ΕΕ για την απάτη στον τομέα των τροφίμων. Αυτό το ηλεκτρονικό σύστημα θα παράσχει πλατφόρμα διασυνοριακής διοικητικής συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών, με σκοπό την ταχεία ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις παραπλανητικές και δόλιες δραστηριότητες στον τομέα των τροφίμων, ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθησή τους σε διασυνοριακό επίπεδο.

Ιστορικό

Το RASFF άρχισε να λειτουργεί πριν από 35 χρόνια ως ένα δίκτυο που διευκολύνει τη διασυνοριακή ροή των πληροφοριών μεταξύ των μελών του και συμβάλλει ουσιαστικά στην εγγύηση υψηλού επιπέδου ασφάλειας των τροφίμων για τους πολίτες της Ευρώπης. Από τότε έχει εξελιχθεί σημαντικά.

Το δίκτυο RASFF επιτρέπει την άμεση ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής σε περίπτωση εντοπισμού κινδύνων για τη δημόσια υγεία στην αλυσίδα τροφίμων και ζωοτροφών. Όλα τα μέλη του RASFF (ΕΕ-28, Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, Εποπτεύουσα Αρχή της ΕΖΕΣ, Νορβηγία, Λιχτενστάιν, Ισλανδία και Ελβετία) διαθέτουν 24ωρη υπηρεσία για τη διασφάλιση της συλλογικής και αποτελεσματικής αποστολής, παραλαβής και διευθέτησης έκτακτων κοινοποιήσεων. Χάρη στο RASFF αποφεύχθηκαν πολλοί κίνδυνοι σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, προτού προκληθεί βλάβη στους καταναλωτές.