Δυστυχώς, η μέχρι τώρα ΚΑΠ δημιούργησε τους «αγρότες του καναπέ»

Παναγιώτα Βράντζα για την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της επόμενης προγραμματικής περιόδου στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου:

«Θα ήθελα να ξεκινήσω λέγοντας  ότι είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη η συζήτηση που γίνεται σήμερα στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.

Αφενός, διότι αφορά στον πρωτογενή τομέα, δηλαδή, στο αγροτικό επάγγελμα, το αγροτικό εισόδημα και τελικά την επισιτιστική ασφάλεια των πολιτών και αφετέρου, διότι, όπως είπε και ο κ. Υπουργός, το ελληνικό αγροτικό εισόδημα εξαρτάται, κακώς κατά την γνώμη μου, σε  μεγάλο ποσοστό, γύρω στο 50%, από τις αγροτικές επιδοτήσεις.

Άρα, η συζήτηση για την Κοινή Αγροτική Πολιτική, που επίκειται, από το 2020 κανονικά, αλλά όπως εκτιμάται, θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2022, θα πρέπει να μας βρει προετοιμασμένους ώστε να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε όσα περισσότερα μπορούμε. 

Από την δεκαετία του 1980 που ξεκίνησε να εφαρμόζεται η Κοινή Αγροτική Πολιτική στη χώρα μας το ισοζύγιο είναι τελικά αρνητικό. Τόσο στο επίπεδο της παραγωγής όσο και στο επίπεδο του αγροτικού ΑΕΠ.

Η συζήτηση λοιπόν θα πρέπει να αφορά, στο πως αυτό το σημαντικό εργαλείο, η ΚΑΠ, που είναι κατά βάση οικονομικό  εργαλείο, μπορεί να ενισχύσει το ΑΕΠ της χώρας, τομεακά και συνολικά.

Κατά  την γνώμη μου, τέθηκαν τρία  σημαντικά ζητήματα από τον  κ. Υπουργό, τα οποία πρέπει να  συζητήσουμε.

Πρώτον, η επανεθνικοποίηση ή όχι της ΚΑΠ. Συμφωνώ απολύτως, ότι μια εθνικοποίηση, θα ενισχύσει τις αδικίες εντός της ΕΕ και η χώρα μας θα βρισκόταν σε μειονεκτική θέση έναντι των χωρών με ισχυρότερες οικονομίες. Προφανώς και θα πρέπει να προσπαθήσουμε ώστε αυτή η προοπτική να απομακρυνθεί.

Δεύτερον, η μείωση του ευρωπαϊκό προϋπολογισμού, όσον αφορά στην ΚΑΠ. Πράγματι, το ποσοστό για την ΚΑΠ, από το  ευρωπαϊκό ΑΕΠ, ήταν δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με άλλους τομείς. Συνυπολογίζοντας και νέα ζητήματα που έχουν προκύψει στην Ευρώπη και απαιτούν πόρους, όπως για παράδειγμα το προσφυγικό και το Brexit φαίνεται ότι κάποια μείωση είναι αναπόφευκτη. Προφανώς συμφωνώ απόλυτα, ότι θα πρέπει να επιμείνουμε να μην υπάρξει σημαντική μείωση, η οποία θα έχει τελικά δυσμενείς επιπτώσεις για τη χώρα. Δεν γνωρίζω τί δυνατότητες υπάρχουν, αλλά  σίγουρα οι συμμαχίες είναι σημαντικές για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε ένα υψηλό ποσοστό του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, για τον πρωτογενή τομέα.

Τρίτον,  η λεγόμενη εξωτερική σύγκλιση. Θα συμφωνήσω με τον τρόπο που το έθεσε ο κ. Υπουργός. Δηλαδή, αν λάβουμε υπόψιν μας το ποσό ανά στρέμμα, προκειμένου να συζητήσουμε τελικά για την εξωτερική σύγκλιση που πρέπει να επέλθει μεταξύ των χωρών, θα έχουμε λάθος αποτελέσματα. Για την Ελλάδα, θα πρέπει να ληφθούν υπόψιν και άλλοι παράμετροι, όπως ο πολύ μεγάλος αριθμός εκμεταλλεύσεων και τελικά το  χαμηλό ποσό των επιδοτήσεων που παίρνει ο κάθε αγρότης. Άρα, θα πρέπει να εμείνουμε και να ενισχύσουμε την επιχειρηματολογία μας ότι με μόνο κριτήριο το ποσό ανά στρέμμα δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε εξωτερική σύγκλιση. Προφανώς, άλλες χώρες με πολύ μικρότερα ποσά ανά στρέμμα, διεκδικούν τη σύγκλιση και ως ένα βαθμό αυτό είναι δίκαιο. Θα πρέπει όμως να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε και μεγάλες αδικίες να μην υπάρχουν για κάποιους και να μην προκληθεί σοκ σε κάποιους άλλους.

Κατά την γνώμη μου, βεβαίως, το έχω ξαναπεί, είναι σημαντικότερο το πώς κατανέμουμε τα ποσά και εντός της κάθε χώρα κράτους – μέλους ώστε τελικά η κατανομή να είναι δίκαιη και παραγωγική. Συνεπώς, θα πρέπει να υπερβούμε αυτό το μοντέλο που υπήρχε μέχρι τώρα, ένα μοντέλο άδικο, αντιπαραγωγικό και πολύ γραφειοκρατικό. Βεβαίως, ο κ. Γενικός, μας είπε ότι ενισχύεται η γραφειοκρατία και αυτό είναι ανησυχητικό. Η ελάχιστη γραφειοκρατία, που αφορά στον έλεγχο και την αποτελεσματικότητα είναι επιβεβλημένη. Όταν όμως γίνεται υπερβολική, καταλήγει να είναι μόνο εμπόδιο της  παραγωγής και της εξέλιξης.

Θα ξαναπώ τη λέξη αδικία. Δηλαδή, θεωρώ ότι μέχρι τώρα, οι ΚΑΠ δεν ήταν ούτε όσο παραγωγικές ούτε όσο δίκαιες θα έπρεπε και θα μπορούσαν.

Πέρα από τα θεμελιώδη προαναφερθέντα ζητήματα, εκτιμώ ότι ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου θα πρέπει:

Να μιλήσουμε ξεκάθαρα για τα προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης, τα ΠΟΠ και τα ΠΓΕ. Να ενισχύσουμε τη θέση τους, ώστε και μην υπάρχει κανενός είδους αμφισβήτηση και διαπραγμάτευση από εκεί και μετά, τόσο με τις χώρες εντός της Ε.Ε., αλλά και τις τρίτες.

Να επιμείνουμε στις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας. Ειδικά για την Ελλάδα θα πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι όσον αφορά την ορεινότητα και τη νησιωτικότητα. Υπήρξαν στρεβλώσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια πόρων για τη χώρα, ιδιαίτερα στην κτηνοτροφία με τον ορισμό των βοσκοτόπων του 2012, ο οποίος δεν είχε καμία σχέση με την ελληνική πραγματικότητα.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην αγροτική παραγωγή, οι οποίες είναι πολύ σοβαρές για τη χώρα τα τελευταία χρόνια, θα πρέπει να διεκδικήσουμε περισσότερα. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την έτσι κι αλλιώς περιβαλλοντική προσέγγιση της ΕΕ στην αγροτική παραγωγή, ώστε να εξασφαλίσουμε πόρους για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής.

Συμφωνώ με την πρόταση που υπάρχει στην Ε.Ε., ότι μεταξύ των δύο, σημερινών πυλώνων, θα υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία. Πιστεύω ότι θα πρέπει να ενισχυθεί ο «Πυλώνας 2», δηλαδή ο αναπτυξιακός πυλώνας. Βεβαίως, με σωστό σχεδιασμό και με στόχους, γιατί διαφορετικά δεν θα καταφέρουμε να έχουμε τα προσδοκόμενα αποτελέσματα.

Ο βασικός στόχος της νέας ΚΑΠ  θα πρέπει να είναι η προστασία του αγροτικού εισοδήματος, του αγροτικού επαγγέλματος και του αγροτικού προϊόντος και οι προϋποθέσεις για  ισονομία και δίκαιο ανταγωνισμό. Επομένως, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να αυστηροποιηθεί ο όρος «ενεργός αγρότης» και «επαγγελματίας αγρότης». Ταυτοχρονα θα πρέπει να αξιοποιηθούν στο έπακρο τα τεχνολογικά επιτεύγματα και τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας, ώστε να βελτιστοποιηθεί η παραγωγική διαδικασία.

Θα πρέπει να έχουμε μία πολύ στοχευμένη επιλογή των συνδεδεμένων ενισχύσεων, γιατί μάλλον το πρόβλημα που υπάρχει όσον αφορά τις ενισχύσεις με βάση την έκταση και μόνο, δεν μπορούμε να το ξεπεράσουμε, άρα, ο τρόπος για να ενισχύσουμε τα προϊόντα που θεωρούμε ότι έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα, είναι μεσου των συνδεδεμένων ενισχύσεων.

Προσωπικά, θα πρότεινα να ενταχθούν στο σύστημα των ενισχύσεων και κάποιοι άλλοι κλάδοι, σημαντικοί για τη χώρα, όπως η μελισσοτροφία, η χοιροτροφία και η πτηνοτροφία.

Δυστυχώς, η μέχρι τώρα Κοινή Αγροτική Πολιτική δημιούργησε τους «αγρότες του καναπέ». Ο στόχος θα πρέπει να είναι ακριβώς το αντίθετο. Να υπάρξουν πραγματικοί αγρότες με πραγματικό εισόδημα και πραγματικά ανταγωνιστικά και προσοδοφόρα προϊόντα.

Ευχαριστώ».