Σε ερώτηση- αίτημα κατάθεσης εγγράφων 49 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ με θέμα «Με ΝΔ επιστροφή στην εποχή των προστίμων και καταλογισμών στις Ευρωπαϊκές Επιδοτήσεις;», στην οποία γίνεται λόγος για «προβληματική πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης» απάντησε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Γιώργος Γεωργαντάς.
Συγκεκριμένα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αφού επισήμανε την προσπάθεια για την άμεση καταβολή των Ευρωπαϊκών Ενισχύσεων στους αγρότες, σημείωσε ότι αυτή «συνοδεύεται από διαφάνεια στην διαχείριση τους, είτε αυτές αφορούν άμεσες ενισχύσεις είτε αφορούν μέτρα αγροτικής ανάπτυξης, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης και οι Νέοι Αγρότες», ενώ οι «ενισχύσεις καταβάλλονται με την τήρηση των κανονισμών και την διεξαγωγή των προβλεπόμενων ελέγχων. Το θέμα των δημοσιονομικών διορθώσεων, που αφορά όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, είναι ένα συνεχές θέμα που σχετίζεται με τις διοικητικές αδυναμίες στη χώρα και η μετάβαση της υποβολής των αιτήσεων των αγροτών και των πληρωμών των αγροτών στο gov.gr, θα βοηθήσει στον περιορισμό τους, με ενίσχυση της διαφάνειας, αλλά και στην έγκαιρη καταβολή τους».
Ο έλεγχος
Σε ό,τι αφορά τους ευρωπαϊκούς ελέγχους, ο ΥπΑΑΤ, ανέφερε την επιστολή της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης (ΓΔ AGRI), με την οποία, ενημέρωσε τις ελληνικές αρχές πως θα διενεργήσει έλεγχο συμμόρφωσης, στην Ελλάδα, από τις 27.6.2022 έως την 1.7.2022 και από τις 4.7.2022 έως τις 8.7.2022, ο οποίος «εντάσσεται στο πλαίσιο των τακτικών ελέγχων που πραγματοποιεί, κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού, σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., και δεν αποτελεί κάποια κατ’ εξαίρεση διαδικασία ή ειδικό έλεγχο στην χώρα και στον Οργανισμό, αλλά έναν εκ των πολλών τακτικών ελέγχων που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής, κάθε χρόνο».
Δείτε το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ΕΔΩ
Κύριοι στόχοι της έρευνας ήταν οι εξής:
- να ελεγχθεί ότι η διαχείριση και ο έλεγχος των καθεστώτων στρεμματικής ενίσχυσης και των μέτρων προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης για ζώα, πραγματοποιείται σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία αναφορικά με τα έτη υποβολής αιτήσεων από το 2020 και μετά
- να εξακριβωθεί κατά πόσον τα συστήματα διαχείρισης, ελέγχου και επιβολής κυρώσεων, όσον αφορά την πολλαπλή συμμόρφωση, όπως εφαρμόζονται στην Ελλάδα, συμμορφώνονται με τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο έλεγχος αφορούσε τις δαπάνες που υπόκεινται στις απαιτήσεις πολλαπλής συμμόρφωσης σε σχέση με τα έτη υποβολής αιτήσεων 2021 και μετά.
Επισημαίνεται ότι, η Επιτροπή, με το έγγραφο αναγγελίας του ελέγχου, ζητούσε την παροχή πληροφοριών, όσον αφορά τις στρεμματικές ενισχύσεις και τα μέτρα προαιρετικής συνδεδεμένης στήριξης για ζώα, έως τις 4.6.2022, ενώ όσον αφορά το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης, έως τις 20.6.2022. Να σημειωθεί ότι η αναγγελία ελέγχου από την Επιτροπή, έχει ημερομηνία 19.5.2022 ενώ η υποβολή των Αιτήσεων Ενιαίας Ενίσχυσης (ΕΑΕ) 2022 στην χώρα μας, ολοκληρώθηκε στις 14.7.2022 (για τις αιτήσεις χωρίς ποινή καθυστέρησης) και η πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης για τις ΕΑΕ του 2022 πραγματοποιήθηκε στις 18.10.2022.
«Συνεπώς, η Επιτροπή προγραμμάτισε και εξήγγειλε τον έλεγχο στις ελληνικές αρχές, πριν καν την ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων του 2022. Είναι λοιπόν προφανές πως η έρευνα, δεν έχει ως έναυσμα τις πληρωμές της προκαταβολής της ΕΑΕ 2022», σημειώνει ο κ. Γεωργαντάς.
Δημοσιονομική διόρθωση για τα έτη 2016-2019
Οι ελληνικές αρχές αξιολογούν τις προκαταρκτικές και, συνεπώς, προσωρινές παρατηρήσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, οι οποίες επιδέχονται έγγραφων αντιρρήσεων και διευκρινήσεων, που θα παρουσιασθούν, μαζί με τα μέτρα βελτίωσης που ελήφθησαν, στην ήδη προγραμματισμένη για τις 30 Μαρτίου 2023 διμερή σύσκεψη των ελληνικών αρχών με τις υπηρεσίες της Επιτροπής.
Να σημειωθεί ότι, η Επιτροπή σχετικά με τις ελλείψεις στην εφαρμογή της Πολλαπλής Συμμόρφωσης στην χώρα, έχει ήδη προσδιορίσει δημοσιονομική διόρθωση 43.156.228,16 ευρώ, για τα προηγούμενα έτη αιτήσεων 2016, 2017 (έτη διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ), με την Εκτελεστική Απόφαση 2022/222 της Επιτροπής της 16ης Φεβρουαρίου 2022, απόφαση που οι Ελληνικές Αρχές έχουν προσβάλει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Επίσης, για την εφαρμογή του συστήματος στρεμματικών άμεσων ενισχύσεων στην Ελλάδα, για τα έτη υποβολής αιτήσεων 2017, 2018 και 2019 (έτη διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) έχει προταθεί από την Επιτροπή δημοσιονομική διόρθωση ύψους 118.481.691,48 ευρώ καθώς δεν ήταν σύμφωνη με τους ενωσιακούς κανόνες. Για την προστασία των συμφερόντων της χώρας, οι ελληνικές αρχές θα προσβάλλουν την όποια οριστική απόφαση της Επιτροπής, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Οι συστάσεις στις ελληνικές αρχές
Η κυριότερη παρατήρηση του εγγράφου των υπηρεσιών της ΕΕ, αφορά στον έλεγχο σχετικά με την αιτούμενη ενίσχυση (βασικός διοικητικός έλεγχος), με τις εξής συστάσεις για τις ελληνικές αρχές:
- Να εφαρμόσουν μέτρα για τον εντοπισμό των γεωργών που δημιούργησαν τεχνητά τις προϋποθέσεις για να λάβουν υψηλότερη ενίσχυση.
- Να εφαρμόσουν μέτρα για να διασφαλίσουν ότι τα δεδομένα ιδιοκτησίας/σύμβασης μίσθωσης μπορούν να ελεγχθούν με γεωχωρικά στοιχεία για το έτος υποβολής αιτήσεων 2022.
- Να λάβουν οι ελληνικές αρχές διορθωτικά μέτρα για το 2023 και μετά για το θέμα των βοσκοτόπων.
- Να παράσχουν τα αποτελέσματα της ποιοτικής αξιολόγησης του ελέγχου μέσω παρακολούθησης που προτίθενται να εφαρμόσουν.
- Να παράσχουν όλες τις συναφείς πληροφορίες με στόχο τον προσδιορισμό του πληθυσμού που επηρεάστηκε από τις αδυναμίες, και/ή ακριβέστερο υπολογισμό των ποσών που πρέπει να αποκλειστούν από την ενωσιακή χρηματοδότηση (Πολλαπλή συμμόρφωση). (σελ. 50)
Τα αποτελέσματα των ελέγχων
Επισημαίνεται ότι πριν την χορήγηση της προκαταβολής έτους 2022 και για τη μείωση του κινδύνου για το Γεωργικό Ταμείο, – όπως τονίζει ο ΥπΑΑΤ – ελήφθησαν συγκεκριμένα μέτρα και εφαρμόζονται από την προκαταβολή του 2022:
- Συνεργασία και ανταλλαγή γεωχωρικών δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ με το Κτηματολόγιο ΑΕ. Ήδη έχουν γίνει διασταυρωτικοί γεωρχωρικοί έλεγχοι που ενσωματώθηκαν στην διαδικασία πληρωμής του 2022.
- Συσχέτιση των εκτάσεων ιδιωτικών βοσκοτόπων που δηλώθηκαν το 2021 και 2022 με την προηγούμενη Τεχνική Λύση κατανομής βοσκοτόπων για να διαπιστωθεί η αλήθεια της νόμιμης κατοχής ιδιωτικών βοσκοτόπων.
Αποτέλεσμα των ελέγχων αυτών ήταν:
- Σε 2.021 ΑΦΜ αιτούντων Εθνικό Απόθεμα, δεσμεύθηκε η πληρωμή τους τόσο το 2021 (Ιούνιος 2022) όσο και το 2022 (Οκτώβριος 2022) για να αποδείξουν με ισχυρά νομικά έγγραφα ότι κατέχουν νόμιμα τις εκτάσεις που δηλώνουν.
- Σε 2.800 ΑΦΜ που έλαβαν Εθνικό Απόθεμα το 2020, κυρίως με δήλωση βοσκότοπων χωρίς ζώα, δεσμεύθηκαν οι πληρωμές τους το 2022 και θα κληθούν να αποδείξουν την νόμιμη κατοχή των εκτάσεων με ισχυρά νομικά έγγραφα.
- Ολοκληρώνονται νωρίτερα οι έλεγχοι ιδιοκτησίας στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου, βάσει εντολής των δικαστικών αρχών. Επειδή σε αυτή την περιοχή, κατά τους ελέγχους, εμφανίζονται για την υπόδειξη των ελεγχόμενων βοσκοτόπων, αντί των παραγωγών, οι ιδιοκτήτες των ΚΥΔ ή οι υπάλληλοί τους, ο έλεγχος θα συμπεριλάβει και τα ΚΥΔ που εμπλέκονται σε αυτή την περιοχή και σύντομα θα υπάρξουν ανακοινώσεις.