Τα πέντε σενάρια που μπορεί να επικρατήσουν για τη ζωή μας το 2050 αναλύει η μελέτη «Delivering Tomorrow: Logistics 2050», της Deutsche Post DHL, η οποία σκιαγραφεί τις προοπτικές του εμπορίου, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας. Η μελέτη εξετάζει πέντε διαφορετικά σενάρια της ζωής στο έτος 2050. Αυτές οι προοπτικές για το μέλλον, βασίζονται σε λεπτομερή ανάλυση των πιο κρίσιμων παραγόντων- συνυπολογίζοντας εμπορικά και καταναλωτικά πρότυπα, τεχνολογικές και κοινωνικές τάσεις, καθώς και κλιματικές αλλαγές και τον πιθανό τους αντίκτυπο στη συμπεριφορά και τις αξίες των ανθρώπων το 2050.
«Ο ρυθμός της αλλαγής έχει επιταχυνθεί σε μεγάλο βαθμό τα τελευταία χρόνια», αναφέρει ο Frank Appel, CEO της Deutsche Post DHL, στην παρουσίαση της έρευνας στο Βερολίνο. «Σε αυτό το πολύπλοκο οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό κλίμα, έχει καταστεί σχεδόν αδύνατο να πραγματοποιηθούν γραμμικές προβλέψεις. Σε έναν κόσμο στον οποίο η πρόβλεψη γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη, πρέπει να επεκτείνουμε τους ορίζοντές μας και να σκεφτούμε τις εναλλακτικές κατευθύνσεις. Μπορούμε να καταστρώνουμε ισχυρές στρατηγικές και να θέσουμε τη σωστή πορεία μόνο αν έχουμε κατανοήσει τις διαφορετικές προοπτικές.»
Η ανάπτυξη της μελέτης υποστηρίχθηκε από 42 εξαιρετικού κύρους εμπειρογνώμονες, μεταξύ των οποίων ο Klaus Töpfer (πρώην Υπουργός του Γερμανικού Υπουργείου Περιβάλλοντος και Διευθυντής του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών), ο Fatih Birol (Chief Economist του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας) και ο Michael ten Hompel (Διευθύνων Σύμβουλος του Fraunhofer Institute for Material Flow and Logistics), καθώς και υψηλόβαθμους εκπροσώπους οργανισμών όπως το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ , ο Gesellschaft für Konsumforschung (GfK), το Rocky Mountain Institute, το Copenhagen Institute for Futures Studies, το Διεθνές Επιχειρηματικό Συμβούλιο για την Αειφόρο Ανάπτυξη και η Greenpeace International.
Το κεντρικό εύρημα της μελέτης είναι μια ολοκληρωμένη συλλογή πέντε αξιόπιστων οραμάτων για το μέλλον. Περιγράφουν πόσο διαφορετικά θα παρουσιάζεται ο κόσμος το 2050, όσον αφορά στο βαθμό της παγκοσμιοποίησης, την έκταση της οικονομικής και κοινωνικής εξέλιξης, τα κυρίαρχα τεχνολογικά πρότυπα και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Η έρευνα περιγράφει πέντε διεισδυτικές και σε ορισμένες περιπτώσεις ριζοσπαστικές εκδοχές της ζωής το 2050. Όλα τα σενάρια μοιράζονται ένα κοινό στοιχείο: την ευρύτατη μεταμόρφωση του ρόλου των logistics. H συνολική ζήτηση για υπηρεσίες logistics πραγματικά αυξάνεται εντυπωσιακά στα περισσότερα από τα πέντε εναλλακτικά σενάρια. Αλλά οι ιδιαίτερες απαιτήσεις που τίθενται στους παρόχους logistics και οι ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν, ποικίλουν σημαντικά μεταξύ των σεναρίων.
Η μελέτη, η οποία συνοδεύεται από μια σειρά πολυδιάστατων δοκιμίων σχετικά με διαφορετικές πτυχές του μέλλοντος, είναι το τρίτο ερευνητικό έργο που εκπονείται στη σειρά μελετών «Delivering Tomorrow». Με τη δημοσίευση αυτής της πρωτοποριακής σειράς μελετών, η Deutsche Post DHL επιδιώκει να ωθήσει και άλλους σε ένα διάλογο σχετικά με τα βασικά θέματα που θα διαμορφώσουν τον κόσμο στις επόμενες δεκαετίες. «Ως κορυφαίος πάροχος σε αυτή τη βασική παγκόσμια βιομηχανία, θεωρούμε ως μέρος της ευθύνης μας να διερευνήσουμε σε βάθος τα κοινωνικά και επιχειρηματικά θέματα που θα διαμορφώσουν το αύριο», αναφέρει ο Frank Appel περιγράφοντας τα κίνητρα για τη σειρά των μελετών. Η συγκεκριμένη σειρά ξεκίνησε το 2009 με μια εξέταση των προσδοκιών των πελατών το 2020. Ένα χρόνο μετά, εξέτασε σε βάθος μια άλλη πολύ σημαντική τάση του μέλλοντος- τη μετατόπιση σε πιο βιώσιμες λύσεις logistics.
Η μεθοδολογική αφετηρία για την ανάπτυξη των εναλλακτικών σεναρίων του μέλλοντος στη νέα μελέτη, ήταν μία σε βάθος ανάλυση των βασικών παραγόντων και σύνδεσή τους με εκείνες τις τάσεις που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν τον κόσμο για τις μελλοντικές δεκαετίες. Σε αντίθεση με τις κλασσικές, απομονωμένες μεθόδους ανάλυσης και πρόβλεψης, η τεχνική των σεναρίων που χρησιμοποιείται εδώ με τη βοήθεια κορυφαίων εμπειρογνωμόνων, περιγράφει τις πιθανές κατευθύνσεις που μπορεί να ακολουθήσουν οι βασικές παράμετροι και πραγματοποιεί τη σύνδεσή τους με τα σενάρια. Αυτές οι δυνητικές κατευθύνσεις στη συνέχεια συζητήθηκαν και αξιολογήθηκαν κατά τη διάρκεια ομάδων εργασίας. Με αυτή την προσέγγιση, διάφορες αναπτυξιακές πορείες στις επόμενες τέσσερις δεκαετίες και αρκετές σύνθετες εκδοχές για το μέλλον μπορούν να εξακριβωθούν συστηματικά και ολοκληρωμένα.
Στον χάρτη πορείας «Μεταφορές 2050» για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Μεταφορών ορίζεται ότι πρέπει να αρθούν τα κύρια εμπόδια και σημεία συμφόρησης σε πολλές καίριες περιοχές στα πεδία των μεταφορικών υποδομών και των επενδύσεων, της καινοτομίας και της εσωτερικής αγοράς.
Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας Ενιαίος Ευρωπαϊκός Χώρος Μεταφορών με μεγαλύτερο ανταγωνισμό και ένα πλήρως ενοποιημένο δίκτυο μεταφορών, το οποίο θα συνδέει τους διαφόρους τρόπους μεταφοράς και θα επιτρέπει ριζική αλλαγή στα μοντέλα των επιβατικών και των εμπορευματικών μεταφορών. Προς το σκοπό αυτό, στον χάρτη πορείας προτείνονται 40 συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την επόμενη δεκαετία.
Στους κύριους στόχους έως το 2050 περιλαμβάνονται:
-Απαγόρευση της κυκλοφορίας, στις πόλεις, των αυτοκινήτων που κινούνται με συμβατικά καύσιμα.
-Χρήση 40% βιώσιμων καυσίμων με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις αερομεταφορές• περικοπές των εκπομπών στη ναυτιλία τουλάχιστον κατά 40%.
-Στροφή 50% των υπεραστικών επιβατικών και εμπορευματικών μετακινήσεων μεσαίων αποστάσεων από τις οδικές στις σιδηροδρομικές και τις πλωτές μεταφορές.
-Όλα αυτά τα μέτρα θα συμβάλουν σε περικοπή των εκπομπών από τις μεταφορές κατά 60% έως τα μέσα του αιώνα.
Για τις υπεραστικές μετακινήσεις: στροφή του 50% όλων των υπεραστικών επιβατικών και εμπορευματικών μετακινήσεων μεσαίων αποστάσεων από τις οδικές στις σιδηροδρομικές και τις πλωτές μεταφορές.
Έως το 2050, η πλειονότητα των επιβατικών μετακινήσεων μεσαίων αποστάσεων (300 χλμ. και άνω) πρέπει να πραγματοποιείται σιδηροδρομικώς.
Έως το 2030, το 30% των οδικών εμπορευματικών μεταφορών σε απόσταση άνω των 300 χλμ. πρέπει να πραγματοποιείται με άλλους τρόπους μεταφοράς, όπως σιδηροδρομικώς ή με πλωτά μέσα. Το ποσοστό αυτό πρέπει να ξεπεράσει το 50% έως το 2050.
Εξασφάλιση σε όλη την ΕΕ ενός πλήρως λειτουργικού κεντρικού δικτύου διαδρόμων μεταφοράς, το οποίο θα προσφέρει διευκολύνσεις για την αποτελεσματική αλλαγή τρόπου μεταφοράς (κεντρικό δίκτυο ΔΕΔ-Μ) έως το 2030, με ένα δίκτυο υψηλής ποιότητας και μεταφορικής ικανότητας έως το 2050 και αντίστοιχη πρόβλεψη υπηρεσιών πληροφόρησης.
Έως το 2050, σύνδεση όλων των αερολιμένων του κεντρικού δικτύου με το σιδηροδρομικό δίκτυο, κατά προτίμηση με το δίκτυο υψηλής ταχύτητας, επαρκής σύνδεση όλων των κύριων λιμένων με το σύστημα σιδηροδρομικών εμπορευματικών μεταφορών και, όπου είναι δυνατόν, με το σύστημα εσωτερικής ναυσιπλοΐας.
Έως το 2020, καθορισμός του πλαισίου για ένα ευρωπαϊκό σύστημα πληροφόρησης για τις πολυτροπικές μεταφορές, τη διαχείριση και την πληρωμή τελών, και για τις επιβατικές και για τις εμπορευματικές μεταφορές.
Πλήρης εφαρμογή των αρχών «ο χρήστης πληρώνει» και «ο ρυπαίνων πληρώνει» και δέσμευση του ιδιωτικού τομέα για εξάλειψη των στρεβλώσεων, δημιουργία εσόδων και εξασφάλιση χρηματοδότησης των μελλοντικών επενδύσεων στις μεταφορές.
Στις μετακινήσεις μεσαίων αποστάσεων και τις διηπειρωτικές εμπορευματικές μεταφορές, θα εξακολουθήσουν να κυριαρχούν οι αεροπορικές και οι θαλάσσιες μεταφορές. Οι νέοι κινητήρες και καύσιμα και τα νέα συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας θα αυξήσουν την απόδοση και θα μειώσουν τις εκπομπές.
Χρήση 40% καυσίμων με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις αερομεταφορές έως το 2050. Επιπλέον, μείωση κατά 40%, έως το 2050, των εκπομπών CO2 στην ΕΕ από τα καύσιμα δεξαμενοπλοίων.
Πλήρης εκσυγχρονισμός του ευρωπαϊκού συστήματος ελέγχου της εναέριας κυκλοφορίας έως το 2020 που θα οδηγήσει στον ενιαίο ευρωπαϊκό ουρανό: συντομότερες και ασφαλέστερες αεροπορικές μετακινήσεις μεγαλύτερης χωρητικότητας. Ολοκλήρωση του Κοινού Ευρωπαϊκού Αεροπορικού Χώρου που θα περιλαμβάνει 58 χώρες και 1 δισεκατομμύριο κατοίκους έως το 2020.
Εγκατάσταση ευφυών συστημάτων διαχείρισης των χερσαίων και πλωτών μεταφορών (όπως τα ERTMS, ITS, RIS, SafeSeaNet και LRIT[1]).
Συνεργασία με διεθνείς εταίρους και σε διεθνείς οργανισμούς, όπως η ΔΟΠΑ και ο ΔΝΤ, για την προώθηση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και των στόχων για το κλίμα, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για τις αστικές μεταφορές, μεγάλη στροφή προς καθαρότερα αυτοκίνητα και καθαρότερα καύσιμα. Στροφή 50% από τα αυτοκίνητα που κινούνται με συμβατικά καύσιμα έως το 2030, με σταδιακή απαγόρευσή τους στις πόλεις έως το 2050.
Μείωση της χρήσης των αυτοκινήτων στις αστικές μεταφορές που κινούνται με «συμβατικά καύσιμα» κατά το ήμισυ έως το 2030, σταδιακή απαγόρευσή τους στις πόλεις έως το 2050 και επίτευξη διακίνησης των εμπορευμάτων ουσιαστικά χωρίς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στις μεγάλες αστικές περιοχές έως το 2030.
Έως το 2050, επίτευξη σχεδόν μηδενικών θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων. Με βάση τον στόχο αυτό, η ΕΕ επιδιώκει να μειωθούν κατά το ήμισυ τα οδικά δυστυχήματα έως το 2020. Εξασφάλιση ότι η ΕΕ θα καταστεί πρωτοπόρα παγκοσμίως στην ασφάλεια και την προστασία των αεροπορικών, σιδηροδρομικών και θαλάσσιων μεταφορών.
Επισκόπηση των πέντε σεναρίων
Σενάριο 1: Ανεξέλεγκτη οικονομία -Επικείμενη κατάρρευση
Ο κόσμος χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτο υλισμό και μαζική κατανάλωση. Αυτός ο μη βιώσιμος τρόπος ζωής τροφοδοτείται από τη συνεχή εκμετάλλευση των πόρων, μια εξέλιξη που τροφοδοτεί την κλιματική αλλαγή και προκαλεί την αύξηση των φυσικών καταστροφών. Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από θυελλώδη ανάπτυξη, η ζήτηση για υπηρεσίες μεταφορών και logistics αυξάνεται κατακόρυφα. Ένα παγκόσμιο υπερδίκτυο μεταφορών εξασφαλίζει την ταχεία ανταλλαγή των αγαθών ανάμεσα στα κέντρα κατανάλωσης. Αλλά καθώς η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται, οι εφοδιαστικές αλυσίδες διακόπτονται συνεχώς, μια εξέλιξη που θέτει επιπλέον προκλήσεις για τις εταιρίες logistics.
Σενάριο 2: Υπερ-αποδοτικότητα στις υπέρ-μεγαλουπόλεις
Οι «υπέρ-μεγαλουπόλεις» έχουν αναδειχθεί σε παγκόσμια κέντρα εξουσίας. Είναι αυτές που ωθούν και επωφελούνται ταυτόχρονα από τη μετάβαση προς την «πράσινη» ανάπτυξη. Για να ξεπεράσουν τις προκλήσεις της επέκτασης των αστικών υποδομών, όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση και οι εκπομπές ρύπων, οι υπέρ-μεγαλουπόλεις έχουν γίνει οπαδοί της συνεργασίας. Η ρομποτική έχει επιφέρει μια επανάσταση στον κόσμο της παραγωγής και των υπηρεσιών. Οι καταναλωτικές συνήθειες έχουν αλλάξει: Τα προϊόντα συνήθως εκμισθώνονται δεν αγοράζονται. Εξαιρετικής αποδοτικότητας σχεδιασμός έχει αποτρέψει την κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ένα εξαιρετικά εκτεταμένο δίκτυο μεταφορών, στο οποίο περιλαμβάνονται οχήματα, πλοία και αεροσκάφη, καθώς και διαστημικά οχήματα, έχει δημιουργήσει εμπορικούς διαύλους μεταξύ των υπερ-μεγαλουπόλεων. Η βιομηχανία logistics έχει κληθεί να υποστηρίξει τις διαδικασίες logistics των πόλεων, των δικτύων κοινής ωφελείας και συστήματα υπηρεσιών για τα αεροδρόμια, τα νοσοκομεία και τα εμπορικά κέντρα.
Σενάριο 3: Προσωποποιημένος τρόπος ζωής
Το σενάριο αυτό περιγράφει έναν κόσμο όπου η αίσθηση ανεξαρτησίας και η προσωποποιημένη κατανάλωση αποτελούν κυρίαρχα στοιχεία. Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να δημιουργούν, να σχεδιάζουν και να παράγουν τα δικά τους προϊόντα. Οι νέοι εκτυπωτές 3D διαδραματίζουν έναν σημαντικό ρόλο εδώ. Αυτό δημιουργεί μια άνθηση στο τοπικό εμπόριο, ενώ μόνο οι πρώτες ύλες και τα δεδομένα εξακολουθούν να διακινούνται σε παγκόσμια κλίμακα. Η προσωποποίηση και η τοπική παραγωγή συνοδεύονται από αποκεντρωμένα ενεργειακά συστήματα και υποδομές. Η επίδραση στον κλάδο των logistics περιλαμβάνει μια σημαντικά μειωμένη ανάγκη για μεταφορές σε μεγάλες αποστάσεις ολοκληρωμένων και σχεδόν ολοκληρωμένων προϊόντων, λόγω της τοπικότητας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι πάροχοι logistics οργανώνουν το σύνολο της φυσικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης διαχειρίζονται τις κρυπτογραφημένες ροές δεδομένων που απαιτούνται για τη μετάδοση της κατασκευής και των σχεδίων των εκτυπωτών 3D. Η αποκεντρωμένη οργάνωση της παραγωγής καθιστά σημαντικούς παράγοντες επιτυχίας τις ισχυρές δυνατότητες logistics σε τοπικό επίπεδο και το υψηλής ποιότητας δίκτυο που απευθύνεται στους τελικούς καταναλωτές.
Σενάριο 4: Προστατευτισμός που προκαλεί παράλυση
Το σενάριο περιγράφει έναν κόσμο όπου με έναυσμα την οικονομική κρίση, εκτεταμένος εθνικισμός και εμπόδια προστατευτισμού, ανατρέπουν την παγκοσμιοποίηση. Η τεχνολογική ανάπτυξη υστερεί. Υψηλά κόστη ενέργειας και δραματική έλλειψη εφοδίων προκαλούν διεθνείς τριβές σχετικά με τα αποθέματα πόρων. Οι επιδράσεις για τον κλάδο των Logistics περιλαμβάνουν προκλήσεις που δημιουργούνται από τον περιορισμό του διεθνούς εμπορίου και την προκύπτουσα τοπικοποίηση των εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τον κλάδο των Logistics ως στρατηγική βιομηχανία. Καθώς οι σχέσεις μεταξύ κάποιων συνασπισμών και χωρών είναι εξαιρετικά τεταμένες, οι πάροχοι logistics σε χώρες ελεύθερες από περιορισμούς, δρουν ως μεσάζοντες στο διεθνές εμπόριο.
Σενάριο 5: Παγκόσμια ανθεκτικότητα, τοπική προσαρμογή
Το σενάριο αυτό περιγράφει έναν κόσμο ο οποίος αρχικά χαρακτηριζόταν από υψηλό επίπεδο κατανάλωσης χάρη στη φθηνή, αυτοματοποιημένη παραγωγή. Ωστόσο, λόγω της επιταχυνόμενης κλιματικής αλλαγής, συχνές καταστροφές διακόπτουν τις εφοδιαστικές αλυσίδες και τις δομές παραγωγής με αποτέλεσμα επαναλαμβανόμενες αποτυχίες στην τροφοδοσία. Το νέο οικονομικό πρότυπο διαφοροποιείται με την μετατόπισή του από τη μεγιστοποίηση της αποδοτικότητας στην αποτροπή καταστροφών και την ανθεκτικότητα. Αυτή η σημαντική κίνηση προς εφεδρικά συστήματα παραγωγής και η αλλαγή από παγκόσμιες σε τοπικές εφοδιαστικές αλυσίδες, επιτρέπουν στην παγκόσμια οικονομία να είναι πιο ανθεκτική σε δύσκολους καιρούς. Ο ανθεκτικός κόσμος το 2050, με τοπικό εμπόριο, βασίζεται στον κλάδο των logistics που διασφαλίζει την ασφάλεια τροφοδοσίας ως μια κορυφαία προτεραιότητα, με υποδομές ασφάλειας που εγγυόνται την αξιόπιστη μεταφορά σε μεταβαλλόμενες και επικίνδυνες συνθήκες. Αντί για σύνθετες διαδικασίες παράδοσης, τη στιγμή που χρειάζεται, μεγάλες δομές αποθηκών οι οποίες βρίσκονται κοντά στους κατασκευαστές θεωρούνται απαραίτητες δομές ενδιάμεσης αποθήκευσης.
