Της Διαμάντως Μανωλάκου
Βουλευτή ΚΚΕ Β’ Πειραιά
Υπεύθυνης του Τμήματος Αγροτικής Οικονομίας
Η βαμβακοκαλλιέργεια στη δεκαετία του '90 είχε μεγαλύτερη ανάπτυξη κι αποτελούσε βασικό στήριγμα για δεκάδες χιλιάδες αγρότες.
Η παραγόμενη πρώτη ύλη (ίνα) αποτελεί εφόδιο της κλωστοϋφαντουργίας κι απασχολούσε, το 10% του ενεργού οικονομικού δυναμικού της χώρας.
Τα υποπροϊόντα, βαμβακέλαιο και βαμβακόπιτα, συμβάλλουν στη διατροφή του λαού και ως πρώτη ύλη-ζωοτροφή στην κτηνοτροφία.
Πορεία δραστικής μείωσης στη βαμβακοκαλλιέργεια επέβαλλε η ΕΕ και ψήφισαν οι ελληνικές κυβερνήσεις.
Παρά την μεγάλη έλλειψη βαμβακιού στις χώρες της Ε.Ε., η ΚΑΠ οδήγησε σταδιακά αλλά σταθερά, στην μείωση της βαμβακοπαραγωγής με πλαφόν παραγωγής και τιμωρούνταν οι βαμβακοπαραγωγοί με πρόστιμο συνυπευθυνότητας. Οι βαμβακοπαραγωγοί εισέπρατταν μειωμένη επιδότηση γιατί θεωρούνταν «συνυπεύθυνοι» για την υπέρβαση της παραγωγής – ποσόστωσης.
Συνέπεια της πολιτικής της ΚΑΠ ήταν η μείωση της βαμβακοκαλλιέργειας από 4.000.000 περίπου στρέμματα στα 2.500.000 στρέμματα, οδηγώντας χιλιάδες βαμβακοπαραγωγούς σε αδιέξοδο, ενώ η παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού από 454.000 τόνους το 1993 έπεσε τα τελευταία χρόνια 270.000 τόνους, αν κι η ΕΕ ως ελλειμματική θα έπρεπε να επιδοτεί για περισσότερα στρέμματα καλλιέργειας και παραγωγής.
Παράπλευρες απώλειες
Μαζί με την συρρίκνωση της βαμβακοκαλλιέργειας επήλθε:
Συρρίκνωση του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας και χιλιάδες εργάτες βρέθηκαν στην ανεργία.
Διαλύθηκε το 2001 ο Οργανισμός Βάμβακος και το Ινστιτούτο Βάμβακος, που ήταν φορείς με σημαντική επιστημονική υποδομή και στήριξη προς τον βαμβακοπαραγωγό.
Προβλήματα σε φορείς (επιστημονικούς και τεχνικούς) που είχαν άμεση σχέση με την βαμβακοκαλλιέργεια.
Νέα ΚΑΠ
Σε κάθε αναθεώρηση της ΚΑΠ «σφάζονται» χιλιάδες στρέμματα καλλιέργειας βαμβακιού. Το 2008 «ψαλιδίστηκε» η βαμβακοκαλλιέργεια κατά 1.200.000 στρέμματα και ίσχυσε η αποδέσμευση του 65% της επιδότησης από την παραγωγή. Ωστόσο, η συνδεδεμένη ενίσχυση (35%) δινόταν με βάση ένα πλαφόν/στρέμμα, που μερικές χρονιές λόγω καιρικών συνθηκών ή του «πράσινου σκουληκιού» δεν το «έπιαναν» οι αγρότες, με αποτέλεσμα να χάνουν και το 35% της επιδότησης.
Με τη νέα ΚΑΠ θα επέλθει δραματική μείωση του εισοδήματος των βαμβακοπαραγωγών, αφού σήμερα η επιδότηση κατά στρέμμα είναι περίπου 90 ευρώ. Με τη νέα ΚΑΠ 2014 – 2020 η ενίσχυση ανά στρέμμα θα είναι περίπου 40 ευρώ, που σημαίνει μείωση πάνω από 55%, όταν το κόστος παραγωγής έχει ανέβει δραματικά(ενέργεια, φυτοφάρμακα, ασφαλιστικές εισφορές ΕΛΓΑ, ΟΓΑ κ.α.) και τα χαράτσια και η φορολογία ακόμη και των χωραφιών από την άγρια κυβερνητική πολιτική εντείνονται. Φυσικά αυτή η πολιτική ενισχύει τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής.
Αυτός είναι ο στόχος της ΕΥΡΩΠΗΣ 2020 η οικονομική μεγέθυνση, που σημαίνει καταστροφή μικρών και μεσαίων αγροτοπαραγωγών.Ήδη παρατηρείται τάση συγκέντρωσης της καλλιεργούμενης γης (ενοικιαζόμενης ή αγοραζόμενης) και παραγωγής.
Η προοπτική
Φέτος σημειώθηκε ασυνήθιστα μεγάλη στρεμματική παραγωγή (ευνοϊκές καιρικές συνθήκες, μικρή προσβολή από εχθρούς) και οι τιμές διάθεσης του δύσπορου βαμβακιού βρίσκονταν στα 50 λεπτά. Ωστόσο, αυτό δεν είναι σταθερό και μόνιμο.
Λύση για την βαμβακοκαλλιέργεια και την αγροτιά είναι ο σχεδιασμός της ανάπτυξης του αγροτικού τομέα έτσι όπως συμφέρει τη χώρα και το λαό μας, ώστε να εξασφαλιστεί η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών σε τροφή και ένδυση και εφοδιασμό της μεταποιητικής βιομηχανίας, με φτηνά και ποιοτικά αγροτικά προϊόντα.
Άμέσα μέτρα για το τώρα είχαν οι μικρομεσαίοι αγρότες στις μεγάλες κινητοποιήσεις στις αρχές του 2013. Μέτρα για να μειωθεί το υπέρογκο κόστος παραγωγής στο πετρέλαιο και ρεύμα αγροτικής χρήσης, σε όλα τα αγροτικά μέσα και εφόδια (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, μηχανήματα κ.α.) με κατάργηση του ΦΠΑ και του ΕΦΚ στα αγροτικά μέσα και εφόδια. Και βέβαια εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να αφήνουν ένα λογικό κέρδος.Όμως κι αυτά ακόμα τα λίγα αιτήματα συγκρούονται με τη σκληρή πολιτική της ΚΑΠ. Συνεπώς η οριστική λύση των οξυμένων προβλημάτων είναι η αποδέσμευση από την ΕΕ, η κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής και ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, που θα αξιοποιεί τις ευνοϊκές εδαφοκλιματολογικές συνθήκες της χώρας και θα ικανοποιεί τις ανάγκες του λαού.
Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις αγροτικών εφοδίων και οι μεγάλες καπιταλιστικές μονάδες θα κοινωνικοποιηθούν, δεν θα παράγουν για το κέρδος, και συνεπώς τα εφόδια θα είναι φθηνότερα. Θα δημιουργηθούν κρατικά ινστιτούτα και επιστημονικό δυναμικό για τη στήριξη της βαμβακοκαλλιέργειας που θα λύνουν προβλήματα (π.χ. πράσινο σκουλήκι) και θα χρησιμοποιούν την εξέλιξη της τεχνικής και επιστήμης για την αύξηση της παραγωγικότητας και θα καθιστούν τη δουλειά των αγροτών πιο ξεκούραστη.
Οι μικρομεσαίοι βαμβακοπαραγωγοί μέσα από τον εθελοντικό παραγωγικό συνεταιρισμό, ενοποιούν την μικροϊδιοκτησία τους και με κοινές καλλιεργητικές φροντίδες (σπορά, φυτοπροστασία, λίπανση, συλλογή κ.α.) θα μειώνουν δραστικά το κόστος παραγωγής. Δεν θα υπάρχει αγωνία για τις τιμές εφοδίων ή τις τιμές του προϊόντος, αφού θα υπάρχει κρατική συγκέντρωση. Αυτός ο τρόπος παραγωγής συμφέρει την πλειοψηφία των αγροτών, καταπολεμά την ανεργία και εξασφαλίζει λαϊκή ευημερία. Γι’ αυτό ο καθημερινός αγώνας πρέπει να συνδέεται με την προοπτική, της λαϊκής εξουσίας και οικονομίας. Αφού τότε ο σχεδιασμός θα είναι για βαμβάκι-νήμα-ύφασμα καλύπτοντας τις εγχώριες ανάγκες και όπου υπάρχει
περιθώριο θα γίνονται και εξαγωγές.
Μια τέτοια ανάπτυξη δεν χωρά στα πλαίσια της ΚΑΠ και της σημερινής άγριας, σκληρής πολιτικής της κυβέρνησης και των κομμάτων που στηρίζουν την ΕΕ.